Don Cheadle: Amerykański aktor

29 listopada 1964 w Kansas City) – amerykański aktor, reżyser i scenarzysta.

Don Cheadle

Don Cheadle (2011)
Imię i nazwisko	Donald Frank Cheadle Jr
Data i miejsce urodzenia	29 listopada 1964 Kansas City
Zawód	aktor, producent filmowy, reżyser, scenarzysta, autor
Lata aktywności	od 1984
Podpis aktora
Multimedia w Wiki Commons

Wczesne lata

Urodził się w Kansas City w Missouri jako drugie z trojga dzieci Bettye (z domu North), nauczycielki, i Donalda Franka Cheadle Sr., psychologa klinicznego. Dorastał wraz z siostrą Cindy i bratem Colinem. W dzieciństwie jego rodzina przenosiła się z miasta do miasta. W latach 1970-1974 uczęszczał do Hartley Elementary School w Lincoln w stanie Nebraska. W 1982 ukończył East High School w Denver w Kolorado. W 1986 otrzymał licencjat ze sztuk pięknych na wydziale teatralnym California Institute for the Arts (CalArts) w Valencia w Kalifornii. Uczęszczał także do Red Rocks Community College w Lakewood.

Kariera

W 1984 zadebiutował przed kamerami jako Anioł w biblijnym filmie krótkometrażowym Trzy dni (3 Days). Rok potem wystąpił jako pracownik „Juicy Burgers” w komedii Akademia ruchu (Moving Violations, 1985) z Jennifer Tilly, Sally Kellerman i Jamesem Keach. Pojawiał się też gościnnie w serialach: Prawnicy z Miasta Aniołów, Posterunek przy Hill Street, Bajer z Bel-Air i Gdzie diabeł mówi dobranoc.

Po występie w dramacie wojennym Johna Irvina Hamburger Hill (1987) i dramacie kryminalnym Dennisa Hoppera Barwy (1988) jako gangster „Rocket”, zbudował swoją karierę w latach 90. grając w dramacie kryminalnym W bagnie Los Angeles (1995) z Denzelem Washingtonem, dramacie historycznym Johna Singletona Rosewood w ogniu (1997) i dramacie Paula Thomasa Andersona Boogie Nights (1997). Jego współpraca z reżyserem Stevenem Soderbergh zaowocowała występami w filmach: Co z oczu, to z serca (1998), Traffic (2000) i Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra (2001).

Był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę dyrektora hotelu w Rwandzie – Paula Rusesabaginy w dramacie historycznym ludobójstwa Hotel Ruanda (2004). W latach 2012–2016 występował jako Marty Kaan w serialu Showtime Kłamstwa na sprzedaż, a za rolę w 2013 zdobył Złoty Glob.

Grał także w produkcjach Filmowego Uniwersum Marvela: Iron Man 2 (2013), Avengers: Czas Ultrona (2015), Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016), Avengers: Wojna bez granic (2018) i Avengers: Koniec gry (2019).

Grał na scenie Joseph Papp Public Theater w spektaklach off-broadwayowskich: komedii szekspirowskiej Cymbelin (1989) jako Arwiragus, syn Cymbelina z Joan Cusack i Jeffreyem Nordlingiem oraz Topdog/Underdog (2001) jako Booth u boku Jeffreya Wright.

W 1992 związał się z aktorką Bridgid Coulter, z którą ma dwie córki: Ayanę Tai (ur. 1995) i Imani (ur. 1997).

Obsada

• 1984: 3 Days jako Angel
• 1985: Akademia ruchu jako pracownik „Juicy Burgers”
• 1986: Punk
• 1987: Hamburger Hill jako szer. Washburn
• 1988: Barwy jako Rocket
• 1992–1996: Gdzie diabeł mówi dobranoc jako prokurator okręgowy John Littleton
• 1992–1993: The Golden Palace jako Roland Wilson
• 1992: Roadside Prophets jako menedżer Happy Days
• 1993: Trąbka Clifforda Browna jako Jack
• 1993: Człowiek-meteor jako Goldilocks
• 1995: W bagnie Los Angeles jako Mouse
• 1995: Rzeczy, które robisz w Denver, będąc martwym jako Rooster
• 1996: Rebound: The Legend of Earl 'The Goat' Manigault jako Earl Manigault
• 1997: Boogie Nights jako Buck Swope
• 1997: Wulkan jako Emmit Reese
• 1997: Rosewood w ogniu jako Sylvester Carrier
• 1998: Ludzie rozrywki jako Sammy Davis Jr.
• 1998: Senator Bulworth jako L.D.
• 1998: Co z oczu, to z serca jako Maurice 'Snoopy' Miller
• 1999: Lekcja przed egzekucją jako Grant Wiggins
• 2000: Misja na Marsa jako Luke Graham
• 2000: Traffic jako Montel Gordon
• 2000: Family Man jako Cash
• 2000: Ocalić Nowy Jork jako por. Jimmy Pierce
• 2001: Kod dostępu jako agent A.D. Roberts
• 2001: W głąb siebie jako dr Monroe
• 2001: Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra jako Basher Tarr
• 2001: Things Behind the Sun jako Chuck
• 2002: The Hire: Ticker jako pasażer
• 2003: Ostry dyżur jako Paul Nathan
• 2003: Odmienne stany moralności jako pan Pearl
• 2004: Po zachodzie słońca jako Kingpin
• 2004: Miasto gniewu jako Graham
• 2004: Zabić prezydenta jako Bonny Simmons
• 2004: Hotel Ruanda jako Paul Rusesabagina
• 2004: Ocean’s Twelve: Dogrywka jako Basher Tarr
• 2005: Tishomingo Blues jako Robert Taylor
• 2006: The Other Side of Simple
• 2006: The Dog Problem jako dr Nourmand
• 2007: Ocean’s Thirteen jako Basher Tarr
• 2009: Brooklyn’s Finest jako Tango
• 2009: Hotel dla psów jako Bernie
• 2010: Iron Man 2 jako James Rhodes/War Machine
• 2012: Lot jako Hugh Lang
• 2013: Iron Man 3 jako James Rhodes/Iron Patriot
• 2015: Miles Davis i ja jako Miles Davis
• 2015: Avengers: Czas Ultrona jako James Rhodes/War Machine
• 2016: Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów jako James Rhodes/War Machine
• 2018: Avengers: Wojna bez granic jako James Rhodes/War Machine
• 2019: Kapitan Marvel jako James Rhodes
• 2019: Avengers: Koniec gry jako James Rhodes/War Machine
• 2021: Falcon i Zimowy Żołnierz jako James Rhodes/War Machine
• 2021: Kosmiczny mecz: Nowa era jako AI-G Rhythm

Występy gościnne

• 1986: Fame jako Henry Lee
• 1986: Prawnicy z Miasta Aniołów jako Julian Tatoon
• 1987: Posterunek przy Hill Street jako Darius Milton
• 1987: The Bronx Zoo jako Carver
• 1988: Night Court jako Jack
• 1988: Hooperman jako on sam
• 1989–1990: Booker jako on sam
• 1990: China Beach jako Angel
• 1990: Bajer z Bel-Air jako Ice Tray
• 1992–1993: Hangin’ with Mr. Cooper jako Bennie
• 1995: Mad TV jako Perry
• 2000: Simpsonowie jako Brother Faith (głos)
• 2001: The Bernie Mac Show jako Kuzyn D
• 2018: Kacze opowieści jako Kaczor Donald z modulatorem głosu (głos)

Reżyser

• 2015: Miles Davis i ja

Scenarzysta

• 2015: Miles Davis i ja

Producent

• 2004: Miasto gniewu
• 2015: Miles Davis i ja

Zdjęcia archiwalne

• 2005: Cinema mil jako on sam

Występy niewymienione w czołówce

• 2001: Godziny szczytu 2 jako Kenny

• Don Cheadle w bazie IMDb (ang.)
• Don Cheadle w bazie Filmweb
• Don Cheadle w bazie Notable Names Database (ang.)