Diecezja Toruńska: Diecezja rzymskokatolicka w Polsce

Diecezja toruńska została ustanowiona 25 marca 1992 roku przez papieża Jana Pawła II bullą „Totus Tuus Poloniae populus”. Pierwszym biskupem toruńskim został ówczesny biskup pomocniczy płocki Andrzej Suski, a jego ingres do katedry odbył się 31 maja 1992 roku^{[potrzebny przypis]}.

Patronką diecezji toruńskiej została Matka Boża Nieustającej Pomocy, która od 1962 roku patronowała także byłej diecezji chełmińskiej^{[potrzebny przypis]}.

7 czerwca 1999 roku miała miejsce wizyta papieża Jana Pawła II w Toruniu.

11 listopada 2017 roku papież Franciszek przyjął rezygnację ks. bp. Andrzeja Suskiego z posługi biskupa toruńskiego. Jednocześnie mianował biskupem toruńskim bp. Wiesława Śmigla – biskupa pomocniczego diecezji pelplińskiej.

Osobny artykuł: Biskupi toruńscy.

• Wiesław Śmigiel (biskup diecezjalny, od 2017)
• Józef Szamocki (biskup pomocniczy/wikariusz generalny, od 2000)
• Andrzej Suski (biskup senior, od 2017)

• Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu – pochodzi z początków XIII wieku. W latach 1530–1583 służył protestantom, a przez następne 13 lat użytkowany był wspólnie przez katolików i protestantów. W 1596 roku kościół przejmują jezuici i w ich posiadaniu świątynia jest do 1772 roku, kiedy to gospodarzem świątyni stają się księża diecezjalni. Od 1935 roku ma ona tytuł bazyliki mniejszej, a od 1992 roku jest katedrą diecezji toruńskiej^{[potrzebny przypis]}.
• Bazylika konkatedralna Świętej Trójcy w Chełmży – pochodzi z początków XIII wieku. W latach 1251–1821 był on katedrą diecezji chełmińskiej. Od 1982 roku ma tytuł bazyliki mniejszej, a od 1994 roku jest konkatedrą diecezji toruńskiej^{[potrzebny przypis]}.
• Bazylika św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim – pochodzi z początku XIV wieku. Od 1971 roku ma tytuł bazyliki mniejszej.
• Bazylika św. Mikołaja w Grudziądzu – pochodzi z początku XIV wieku. Od 2010 roku ma tytuł bazyliki mniejszej^{[potrzebny przypis]}.

• Kapituła Katedralna Toruńska (powołana 21 sierpnia 1992)
• Kapituła Konkatedralna Chełmżyńska
• Kapituła Kolegiacka Grudziądzka (powołana 1 grudnia 1992)
• Kapituła Kolegiacka Nowomiejska (powołana 25 marca 2012)^{[potrzebny przypis]}

 

Diecezja obejmuje teren 5427 km², który zamieszkuje 617 694 mieszkańców. Podzielona jest ona na trzy rejony: brodnicki, grudziądzki i toruński, na które składają się 24 dekanaty ze 196 parafiami^{[potrzebny przypis]}.

Podział na rejony

• brodnicki I:

1. dekanat Brodnica
2. dekanat Działdowo
3. dekanat Golub
4. dekanat Górzno
5. dekanat Kurzętnik
6. dekanat Lidzbark Welski
7. dekanat Lubawa
8. dekanat Nowe Miasto Lubawskie
9. dekanat Rybno Pomorskie

• grudziądzki II:

1. dekanat Chełmno
2. dekanat Grudziądz I
3. dekanat Grudziądz II
4. dekanat Jabłonowo Pomorskie
5. dekanat Łasin
6. dekanat Radzyń Chełmiński
7. dekanat Wąbrzeźno

• toruński III:

1. dekanat Bierzgłowo
2. dekanat Chełmża
3. dekanat Kowalewo Pomorskie
4. dekanat Toruń I
5. dekanat Toruń II
6. dekanat Toruń III
7. dekanat Toruń IV
8. dekanat Unisław Pomorski

• parafie garnizonowe:

1. Matki Bożej Częstochowskiej w Chełmnie
2. św. Stanisława Kostki w Grudziądzu
3. św. Katarzyny w Toruniu

• kościół akademicki Ducha Świętego w Toruniu

Rejon brodnicki

• Boleszyn – Matki Bożej Bolesnej
• Brzozie – Matki Bożej Łaskawej
• Działdowo – bł. Męczenników abpa Juliana Nowowiejskiego i bpa Leona Wetmańskiego
• Lubawa – Matki Bożej Lipskiej
• Nowe Miasto Lubawskie – Matki Bożej Łąkowskiej
• Wardęgowo – Matki Bożej Wardęgowskiej

Rejon grudziądzki

• Chełmno – Matki Bożej Bolesnej
• Grudziądz – Matki Bożej Łaskawej
• Jabłonowo Pomorskie – bł. Marii Karłowskiej
• Lisewo – Matki Bożej
• Mokre – Matki Bożej Mokrzańskiej
• Rywałd – Matki Bożej Rywałdzkiej
• Wąbrzeźno – Matki Bożej Brzemiennej

Rejon toruński

• Chełmonie – Matki Bożej Brzemiennej
• Chełmża – bł. Juty w Bielczynach
• Kowalewo Pomorskie – Matki Bożej z Dzieciątkiem
• Nawra – Matki Bożej Nawrzańskiej
• Toruń – bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego
• Toruń – Matki Bożej Nieustającej Pomocy
• Toruń – Miłosierdzia Bożego i św. siostry Faustyny
• Toruń – Matki Bożej Podgórskiej Niepokalanej Królowej Rodzin
• Toruń – Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II
• Toruń – św. Jakuba

W diecezji posługuje trzech diakonów stałych: Tomasz Chmielewski, Mateusz Malinowski i Waldemar Rozynkowski.

Liczba nowo wyświęconych kapłanów w diecezji toruńskiej w wybranych latach:

• 2001 – 18
• 2003 – 9
• 2004 – 10
• 2005 – 10
• 2006 – 11
• 2007 – 10
• 2008 – 17
• 2010 – 9
• 2017 – 4
• 2018 – 2
• 2020 – 8
• 2021 – 4

Osobny artykuł: Piesza Pielgrzymka Diecezji Toruńskiej na Jasną Górę.

• Herb diecezji toruńskiej
• Biskupi chełmińscy
• Diecezje Pruskie
• Medal „Zasłużony dla Diecezji Toruńskiej”
• Piesza Pielgrzymka Diecezji Toruńskiej na Jasną Górę

• Katarzyna Kluczwajd: Skarby toruńskiej katedry. Toruń: Wydawnictwo Diecezji Toruńskiej, 2002. ISBN 83-916731-1-1.
• Waldemar Rozynkowski: Diakonat stały w diecezji toruńskiej – o początkach diakonatu stałego w Polsce. W: Waldemar Rozynkowski, Paweł Borowski (red.): Jubileusz Diecezji Toruńskiej Spojrzenie w przeszłość i w przyszłość. Toruń: Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2017. ISBN 78-83-60053-73-7. [dostęp 2024-03-15].
• Ks. Witold Zdaniewicz, Ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 693–708) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2.

• Diecezja toruńska
• Diecezja toruńska na Catholic-Hierarchy.org