Ceboleta
La ceboleta (Allium schoenoprasum L.) es una planta aromatica de la familha de las Amarilidacèas (ancianament Liliacèas o Alliacèas), cultivada per sas fuèlhas sovent utilizadas coma condiment.
Ceboleta
| Règne | Plantae |
|---|---|
| Sosrègne | Tracheobionta |
| Division | Magnoliophyta |
| Classa | Liliopsida |
| Sosclassa | Liliidae |
| Òrdre | Liliales |
| Familha | Liliaceae |
| Genre | Allium |
|----- | Òrdre | Asparagales |
|---|---|
| Familha | Amaryllidaceae |
| Sosfamilha | Allioideae |
Fa partit de las plantas que la cultura es recomandada dins los domènis reials per Carlesmanhe dins lo capitulari De Villis (fin del sègle VIII o cemençament del IX).
Cultura
La multiplicacion es mai sovent facha per division de las matas, a la prima o a la davalada. En cultura comerciala, se la multiplica puslèu per semenada, en linhas escatadas de 20 cm.
Se la culhís tres a cinc meses après la plantacion. Es commercializada, fresca jos forme de botelets, o après una preparacion industriala: surgelacion, liofilizacion o desidratacion.
Es vivaça, e se pòt plantar en pòts, plaçat sul bòrd d'una fenèstra.
Es melhor copar sovent per estimular la sortida de las fuèlha, e de netejar frequentament lo plant de sas fuèlhas mòrtes.
Utilizacions
En gastronomia
Las fuèlhas frescas son utilizadas, crudas, ciseladas, per aromatizar las cruditats, las ensaladas, e diferentas preparacions culinàrias coma las autras finas èrbas. Cuèchas, tanben dintran dins de plats, salsas, moletas...
Las flors podon èsser avantatjosament utilizadas, per la decoracion d'ensaladas o quitament de plats en salsa; se pòdon tanben conservar dins lo vinagre, coma los cornissons, mas perdon alara lor color.
Dins l'òrt
Tot coma d'autras espècias de la familha de las Amarilidacèas coma l'alh, l'escaluènha o la ceba, la ceboleta se pòt utilizar coma planta repulsiva. Sa preséncia poiriá permetre a unas plantas vesinas d'èsser mens tocadas per unes insèctes.
Lista de las sosespècias
Sul Catalogue of Life (4 de junh de 2012) :
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. gredense
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. latiorifolium
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. schoenoprasum
Segon paramètre « Kew liste » pas reconegut :
- Allium schoenoprasum L. (1753)
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. gredense (Rivas Goday) Rivas Mart., Fern.Gonz.& Sánchez Mata (1986)
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. latiorifolium (Pau) Rivas Mart., Fern.Gonz.& Sánchez Mata (1986)
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. schoenoprasum
Segon NCBI (4 de junh de 2012) :
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. latiorifolium
- sosespècia Allium schoenoprasum subsp. schoenoprasum
- varietat Allium schoenoprasum var. foliosum
Vejatz tanben
- Cibola de China
Bibliografia
- Hélyette Crélerot, Les Légumes de votre marché. Cuisine et santé, Éditions de Borée, 2007, p. 400-402 ISBN 9782844944948
- Marie-Françoise Carceles, Les constituants soufrés de la ciboulette (Allium Schœnoprasum) et leurs origines, Université de Nice, 1995 (thèse)
- Fouad Mellouki, Étude biochimique comparée de la production de l'arome de la ciboulette (Allium schœnoprasum) entre des cultures cellulaires et la plante entière, Université de Paris XI, 1994 (thèse)
Nòtas e referéncias
Ligams extèrnes
- Referéncia Belles fleurs de France : Allium schoenoprasum (fr) (consulté le )Modèl:Belles fleurs de France
- Referéncia Flora of North America : Allium schoenoprasum (en) (consulté le )Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Allium schoenoprasum (en)
- Referéncia Flora of China : Allium schoenoprasum (en) (consulté le )Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Allium schoenoprasum (en)
- Referéncia Flora of Pakistan : Allium schoenoprasum (en) (consulté le )Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Allium schoenoprasum (en)
- Referéncia Kew Garden World Checklist : Allium schoenoprasum (en)Modèl:Kew liste
- Referéncia Catalogue of Life : Allium schoenoprasum L. (en) (consulté le )Referéncia Catalogue of Life : Allium schoenoprasum L. (en)
- Referéncia Tela Botanica (France métro) : Allium schoenoprasum L., 1753 (fr) (consulté le )Referéncia Tela Botanica (França metropolitana) : Allium schoenoprasum L., 1753 (fr)
- Referéncia Tela Botanica (Antilles) : Allium schoenoprasum L. (fr) (consulté le )Referéncia Tela Botanica (Antilhas) : Allium schoenoprasum L. (fr)
- Referéncia BioLib : Allium schoenoprasum L. (en)Referéncia BioLib : Allium schoenoprasum L. (en)
- Referéncia ITIS : Allium schoenoprasum L. (fr) ( (en)) (consulté le )Referéncia ITIS : Allium schoenoprasum L. (fr) ( (en))
- Referéncia NCBI : Allium schoenoprasum (en) (consulté le )Referéncia NCBI : Allium schoenoprasum (en)
- Referéncia GRIN : espèce Allium schoenoprasum L. (en) (consulté le )Referéncia GRIN : espècia Allium schoenoprasum L. (en)
- Referéncia uBio : Allium schoenoprasum L. (en)
- La ciboulette et autres alliums dans la cuisine
This article uses material from the Wikipedia Occitan article Ceboleta, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Lo contengut es disponible jos licéncia CC BY-SA 4.0 levat mencion contrària. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Occitan (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.