Michael Sata

Woyimira demokalase, adatsogolera Patriotic Front ( PF), chipani chachikulu cha ndale ku Zambia. Pansi pa Purezidenti Frederick Chiluba, Sata anali nduna m'ma 1990s ngati gawo la boma la Movement for Multiparty Democracy (MMD); adayamba kutsutsa mu 2001, ndikupanga PF. Monga mtsogoleri wotsutsa, Sata - wotchuka "King Cobra" - adatulukira monga wotsutsana ndi wotsutsana ndi Purezidenti Levy Mwanawasa mu zisankho za 2006, koma adagonja. Pambuyo pa imfa ya Mwanawasa, Sata adathamanganso ndipo adatayika kukhala Purezidenti Rupiah Banda mchaka cha 2008.

Patadutsa zaka 10 akutsutsana, Sata adagonjetsa Banda, yemwe adakwanitsa, kuti apambane chisankho cha Seputembara 2011 ndi kuchuluka kwa mavoti. Adamwalira ku London pa 28 Okutobala 2014, kusiya a Purezidenti a Guy Scott kukhala Wachiwiri kwa Purezidenti mpaka zisankho zapurezidenti zidachitika pa 20 Januware 2015.

Ukwati woyamba wa Sata unali wa Margaret Manda. Pambuyo pake adakwatirana ndi mkazi wake wachiwiri, Christine Kaseba, yemwe adakhala Mkazi Woyamba wa Zambia pa nthawi ya utsogoleri wake. Michael Sata akuti anali ndi ana osachepera khumi pakati pa maukwati ake awiri.

Mu 2016, mkazi wamasiye wa Sata, a Christine Kaseba, adakana zonena za mayi wina kuti nayenso adakwatirana ndi Michael Sata.

Madera nkhawa zaumoyo wa Sata adakula mu 2014 ndipo ena adati sakuyendetsa boma kwenikweni chifukwa cha momwe alili, ngakhale boma lidakana. Anasiya kuwonekera pagulu, zomwe zimawoneka ngati zopanda pake kwa Purezidenti wopanda mawu komanso wolankhula. Owona adati akuwoneka kuti sakusangalala atatsegula nyumba yamalamulo pa 19 September ndipo kumapeto kwa mwezi wotsatira adalephera kuonekanso pagulu. Mtsogoleri wa MMD a Nevers Mumba adatinso boma lidanama za thanzi la Sata. Anasowanso kalankhulidwe pamsonkhano waukulu wamisonkhano makumi asanu ndi limodzi mphambu zisanu ndi zinayi ya United Nations General Assembly pamabodza akuti adwala ku hotelo ina ku New York City.

Pa 19 Okutobala, adachoka mdziko muno potsatira zomwe amamuwona ngati wodwala, ndikumusiya Edgar Lungu, Nduna ya Zachitetezo, woyang'anira dzikolo posakhalapo. Poganizira momwe zinthu zinalili, komanso mwadzidzidzi paulendowu, kuchoka kwa Sata kuti asawonekere pagulu komanso kuti zaka 50 zakudzilamulira kwazaka za Zambia zangotsala masiku ochepa, ambiri amakhulupirira kuti Sata amadwala kwambiri.

Sata adamwalira pa 28 October ku London. Amalandira chithandizo chamankhwala osadziwika. Secretary of Kabin Roland Msiska adapereka chiganizo choti amwalira mochedwa masanawa. "Monga mukudziwa kuti Purezidenti amalandila chithandizo ku London. Mtsogoleri wanyumba idapita pa Okutobala 28. Kuwonongeka kwa Purezidenti Sata kuli ndi chisoni chachikulu. Mtundu udziwitsidwa za maliro." Atamwalira 23:00 mu Chipatala cha King Edward VII, mkazi wake, Christine Kaseba, mwana wamwamuna, Mulenga, ndi abale ena pabanja anali naye panthawiyo. Wachiwiri kwa Purezidenti Guy Scott adasankhidwa kukhala mtsogoleri mpaka chisankho, zomwe zidamupanga kukhala mtsogoleri woyamba wa boma la Africa lomwe lili mwa demokalase ku Africa komanso woyamba kuyambira F. W. de Klerk ku Apartheid South Africa.