Onderscheiding: Prijs of onderscheiding gegeven aan een persoon of groep mensen

De wereldlijke of kerkelijke overheid of een andere hogere instantie kan een onderscheiding verlenen.

Onderscheidingen hebben in verschillende culturen en perioden uiteenlopende vormen gekregen, maar het gaat altijd om uiterlijkheden en titels, niet om beloningen in natura.

Het mogen dragen van bijzonder schoeisel (de rode hakken van de Romeinse magistraten), bijzondere gewaden, hoofddeksels met pauwenveren, lauwerkransen, kransen op het hoofd en de phalerae, ronde broches op het kuras van een Romeins soldaat zijn vormen van onderscheidingen in de oudheid en het oude China.

In Europa hebben onderscheidingen na de 11e eeuw de vorm van ridderkruisen aan ketens en linten, sterren en aan linten gedragen medailles aangenomen.

In Nederland worden jaarlijks Koninklijke onderscheidingen uitgedeeld, met name rond Koninginnedag of Koningsdag, bijvoorbeeld een kruis of medaille van een ridderorde. Daarnaast bestaan militaire onderscheidingen, die soms behoren tot de koninklijke onderscheidingen en civiele onderscheidingen. Veel landen kennen een onderscheiding met zwaarden.

Voor bewezen verdiensten aan Kerk en samenleving die niet in aanmerking komen voor waardering middels een pauselijke ridderorde, kan de Paus de hoge pauselijke onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice of de lagere Bene Merenti verlenen.

Een ereteken van een ridderlijke orde kan ook gezien worden als een onderscheiding, evenals een ereteken van een vereniging of lagere overheid. Zo kunnen deze een eremedaille, erepenning, legpenning of plaquette uitreiken. Het Nederlandse Rode Kruis heeft eigen onderscheidingen zoals het Kruis van Verdienste.

Een bijzondere onderscheiding is een Portret in diamanten dat aan staatslieden en militairen wordt gegeven en dat op het lint van een hoge orde op de borst wordt gedragen.

Bij het afstuderen kan de student bij een extra goede prestatie worden onderscheiden door de vermelding cum laude, Latijn voor 'met lof'.

• Ridderorden in België
• Ridderorden en onderscheidingen in Nederland
• Onderscheidingen van het Nederlandse Rode Kruis