Experiment
Een experiment of proef is een zorgvuldig opgezette en nauwkeurige observatie van een stukje werkelijkheid dat kan worden uitgevoerd om een wetenschappelijke hypothese te testen.
Zie Experiment (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Experiment. Volgens Popper zou dit met een cruciale test moeten. Volgens de Duhem-Quinestelling is dit niet mogelijk.
Een experiment is een vorm van empirisch onderzoek.
Algemeen
Experimenten kunnen eenvoudig tot zeer ingewikkeld zijn en nauwkeurige apparatuur benodigen. Ze worden dan onder gecontroleerde omstandigheden in laboratoria uitgevoerd.
Een relatief eenvoudige hypothese (bijvoorbeeld de zwaartekracht trekt alles naar beneden) kan vaak door eenvoudige thuisexperimenten worden getest; het uitvoeren van zulke experimenten kan het inzicht in en begrip van natuurwetenschappelijke wetten vergroten.
Niet alleen in de natuurwetenschappen maar in vrijwel alle wetenschappen worden experimenten gebruikt: met hulp van experimenten worden bijvoorbeeld sociologische theorieën over het gedrag van groepen mensen, en medische theorieën over gezondheid en geneeskunde onderzocht. Psychologische experimenten worden opgezet om het (verschil in) gedrag van mensen (proefpersonen) te observeren in gecontroleerde situaties.
Experimenten kunnen deel uitmaken van een onderzoek: een serie experimenten met een gemeenschappelijk doel.
In een experiment wordt nagegaan of wat er in theorie wordt verwacht, ook echt in de praktijk gebeurt. Als de theorie de waarnemingen niet kan verklaren, moet ofwel de theorie aangepast ofwel helemaal vervangen worden.
In experimentele designs manipuleert de onderzoeker onder gecontroleerde omstandigheden de onafhankelijke variabele onder meer door met experimentele en controlegroepen te werken waarbij de proefsubjecten via een toevalsverdeling (randomisering) in die groepen terechtkomen.
Soorten experimenten
Vooral in de sociale wetenschappen en gedragswetenschappen wordt slechts zelden gebruikgemaakt van zuivere experimenten daar deze veel tijd of geld kosten. Daarom zal men met zwakkere onderzoeksopzet werken:
- zuiver experiment
- quasi-experiment
- pre-experiment
- correlationele studie
Zie ook
- Wetenschappelijk onderzoek
- Wetenschap
- Experimentele natuurkunde
- Functieleer of experimentele psychologie
- Experimentele archeologie
- Gedachte-experiment
Externe links
- Proefjes.nl, website met eenvoudige experimenten
Bronnen, noten en/of referenties
|
This article uses material from the Wikipedia Nederlands article Experiment, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). De inhoud is, tenzij anders aangegeven, beschikbaar onder CC BY-SA 4.0 Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nederlands (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.