Quicksylver (vaken afkört QS) is ene schryfwyse voer de platduidske sprake, de den teel navolget, de olden Hanse-schryfwysen wêder uplêven te laten un darby alle dialecten under sik schriftspraaklyk lichte verstendlyk te maken.
Kortvocalen sind altyd mid (umlaut
Ene endsündering is dat suffix -lyk, dat korten vocal heft, man lykers mid langen schrêven werd, wyldat traditie weer (as vandage noch by nêderlandisk -lijk).
Principallyk gild, as in de nêderlandiske sprake or de Saß-schryfwyse, dat de langvocalen a, e un o in ene ôpen sylve eenmaal un in ene slôten sylve twys schrêven sind.
Uetnômen sind bedoond up e-enden-wörde, desse hewet e dubbeld; exempel: de see, dat vee (afseen van he, se, te, we; eerste beide sind bloots mid sunderen nadruck dubbeld)
Mee uetnômen sind wörde mid historisken *ai + i-umlaut – lued (ē3), desse sind as
Ook uetnômen is o- volged van -ld; exempel: old, volde, holden
Wichtig: Anders as in nêderlandisk sind de vocalen in slôten sylve, de up -rd or -rn volged sind, eenmaal; exempel: word, perd, ard
De anderen langvocalen volget de verdubbelregel nicht:
Lang u is altyd darsteld mid
Uetnômen is: us, flecteerd ues-
Lang i is altyd darsteld mid
Lang o-umlaut is altyd darsteld mid
Of de wordstam up enen vocal uetgaan deit, werd
Exempels: kow, strow, schow, bruwen, trüwe
Uetnômen sind: nu, du, ju (flecteerd juw-), wo, to, so
Üm meer langvocalen differenceren te kôenen, kan een moodwillings é, è, ó un óe brueken. By é primeer voer /ai/ un by ó voer /au/; exempel: suidwestveelsk heft /faut/ un /brout/, des schryvet se vóót un brood, in oostwestveelsk sprickt een /fout/ un /braut/, des schryvet man voot un bróód.
Üm en extra phonem van uw, üw, ow te verschelen, schrift een
Hyrenbôven gift it noch
Darto kômet
By dialecten mid de Hiattilgung, as exempel westveelsk or oostveelsk, kan een ook -gg- or -w- insetten; so werd vrouw (vruw) te vrugge, bloeyen werd te blöggen, bouwen te bowen etc.
De 8 ordsprünglyken oldsassisken ôpenen kortvocalen wörden dênen in de middelsassiske tyd un sind underscheedlyk tehoopvallen. Mid moodwillings insetten diacritica kan man desse brêkingen verschelen, man wichtig is it, dat een desse tekens nich verdubbeln kan, ook ane diacritica; exempel: gel/gêl; meer vs. mer/mêr
Tabelle mid den sundertekens un êren oldsassisken [entsprechungen]:
This article uses material from the Wikipedia Plattdüütsch article Quicksylver (Schriefwies), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Der Inhalt ist verfügbar unter CC BY-SA 4.0, sofern nicht anders angegeben. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Plattdüütsch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.