Петров, Александр Алексеевич

Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премий">Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше (2021), Марий Элын калык писательже (2023).

Александр Петров 1967 ийын ага тылзын 26-шо кечынже Марий АССР Кужэҥер кундемысе Кожласола ялеш кресаньык ешеш шочын.

• Кугу Лаждӱр кандашияш, вара Йӱледӱр кыдалаш школлаште шинчымашым поген (1984).
• Марий кугыжаныш университетын историй-филологий факультетшым историк специальность дене тунем лектын (Шернур ВЛКСМ райкомыш пашаш пурымыжлан верчын пытартыш кок курсым заочно тунемын) (1991).

• Шернур ВЛКСМ райком, 3-шо секретарь, тунемше молодежь да пионер пӧлкам вуйлатыше (1989–1991).
• Шернур РОНО-што воспитаний паша шотышто методист (1991–1992).
• Кужэҥер кундемыште фермер озанлыкым вуйлатыше (1992–1994).
• «Марий Эл» газет, журналист, молодежный йодыш шотышто редактор, парламентысе корреспондент, права йодыш шотышто редактор (1994–2000).
• «Марий Эл» ГТРК (2000–2002).
• «Марий Эл Радио»-што передаче-влакым ямдылен (2002–2003).

«Марий Эл» ГТРК (2003–2004). 

• «Кугарня» газетын директор – тӱҥ редакторжо (2004–2009).

* Марий Эл Республикын Кугыжаныш Погын Вуйлатышын пресс-секретарьже (2009-2019). Марий Эл Республикын Кугыжаныш Погын Вуйлатышын алмаштышыжын полышкалышыже (2019 ий гыч кызыт марте). 

Эше школыштак тунеммыж годым возгалаш тӱҥалын. Икымше почеламутшо теле нерген ыле, тыгакак лӱмдалтын («Теле»), тудым «Ямде лий» газетыште 1980 ийыште савыктеныт. МарКУ-што тунеммыж годым марий калыкын эртыкшым шымлаш кумылаҥын, тиде варажым усталык пашаштыже кугу кышам коден. Икымше почеламут да поэме книгажым автор «Марий улам – чонем марий» лӱмден (2003). Ятыр почеламутшо Таллиныште савыктыме «Kuum ОО» (2006), «Sest olen» (2012), «Дуб предков» (2008) финн-угор поэзий антологийлаште, «Мотивы родной стороны» (2012) поэзий сборниклаште, тыгак марий сылнымутчо-влакын «Эрвий» алманахыштыже 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 ийлаште савыкталтын. 2017 ийыште йоча-влаклан возымо «Изи кӱтӱчӧ» манын лӱмдымӧ ойлымаш-влак книгаже, 2021 ийыште "Саликан пиалже" роман, 2022 ийыште "Пустанше ял" почеламут сборникше ош туням ужыныт. Марий самырык театр 2000 ийыште «Пиал дек кайыме корно» пьесыж почеш спектакльым шынден. Варажым тиде театрыштак драматургын «Адак омсашке тӱкалат» (2005), «Пупкин ӱдырым налеш» комедий-фарсше-влак почеш, «Вашлий мыйым, Шочмо Элем!» (2010) драмыж почеш спектакльым шынденыт. 2005 ийыште Майоров-Шкетан лӱмеш марий кугыжаныш драме театр Александр Петровын «Кронуш» историй легендыж почеш постановкым шынден. 2017 ийыште Александр Петровын Зинаида Долгова дене пырля возымо «Кунам толат, авай?» драмыже почеш спектакль Йоча ден самырык-влаклан республиканский театр-рудерын (Марий самырык театр) сценыштыже шындалтын. 2020 ийыште тиде театрыштак "Умыр пелаш" драмыжым шынденыт. Марий Эл Республикын Кугыжаныш Погын Вуйлатышын пресс-секретарьже (2009-2019). 30 наре муро текстын авторжо. Нунын кокла гыч «Йоча жапем», «Памаш кувар воктене», «Каем», «Мондо мыйын лумем», «Ондалчык йоратымаш», «Ош имнет ден налаш тол», «Элнет энер покшелнет» муро-влакым палемдаш лиеш.

Тӱвыра, печать да калык-влак пашаш шотышто министерствын, Марий Эл Республикын правительствыжын, Марий Эл Республикын Кугыжаныш Погынын чап танык-влак дене палемдалтын.

• Пиал дек кайыме корно: муз. комедий // Ончыко. 2001. № 3. С. 86–121.
• Марий улам — чонем марий: почеламут-вл., поэме [Душа моя марийская: стихи, поэма]. Йошкар-Ола, 2003. 92 с.
• Кугезе сугынь; Марий улам: почеламут-вл. // Мурйогын: почеламут аршаш. Йошкар-Ола, 2003. С. 45—47.
• «Ӱжаран ал тӱсшӧ дене мурсемем тӱрлем...»: почеламут-вл. // Ончыко. 2002. № 11. С. 124–130.
• Кронуш: легенде // Ончыко. 2006. № 2. С. 28–88.
• Пупкин ӱдырым налеш: фарс // Ончыко. 2006. № 4. С. 123–180.
• Адак омсашке тӱкалат: фарс // Кызытсе марий пьесе. Йошкар-Ола, 2007. С. 157–227.

• Пиал дек кайыме корно [Дорога к счастью : драма]. (МТЮЗ) 2000.
• Адак омсашке тӱкалат [Опять стучатся в дверь : фарс]. (МТЮЗ) 2002.
• Пупкин ӱдырым налеш [Пупкин женится : фарс]. (МТЮЗ) 2005.
• Кронуш : легенда. (Мар. театр) 2005.
• Вашлий мыйым, Шочмо элем! (Встречай меня, Родина!) (МТЮЗ) 2010.
• Кунам толат, авай? (Найди меня, мама) (МТЮЗ) 2017.
• Умыр пелаш (Суженая) (МТЮЗ) 2000.

• «Пьесе-влакым кажне номерыште ужмо шуэш...»: интервью // Ончыко. 2001. № 3. С. 84–85.
• Абукаев-Эмгак В. Кумдыкеш марий // Кугарня. 2003. 19 сент.
• Мо эртен, тудо кыша огыл: интервью // Ончыко. 2006. № 2. С. 24–27.
• Бурков Л. Ожнысо илышын вӱршерже // Ончыко. 2007. № 4. С. 170–179.
• Николаева Н. «Марий улам, марий чонемже...» // Ончыко. 2007. № 8. С. 178–182.

• Россий Журналист-влак ушемын йыжъеҥже
• Россий Серызе-влак ушемын йыжъеҥже
• Марий Эл Республик Кугыжаныш Погынын Чапкагазше
• Марий Эл Республик Виктерын Чапкагазше
• Марий Эл Республикын Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын Чапкагазше
• Россий Федераций Президентын Юл кундемысе федеральный округышто Полномочный представительжын Чапкагазше
• Марий Эл Республикын сулло журналистше
• Россий Федераций Тӱвыра министрын Таумутшо
• Марий Эл Республикын Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын "Калык верч тыршымаш" чап тамгаже
• «Йыван Кырля 1909–2009» шарнымаш медаль
• Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше (2021)
• Марий Элын калык писательже (2023)

• Александр Петров | Mari-Lab.(руш)
• Чесле лӱмгечыда дене! | Марий Мер Каҥаш.

1. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. – Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. – 752 с. С. 491–492.
2. Николаева Н. «Марий улам, марий чонемже...» // Ончыко. 2007. № 8. С. 178–182.