Кудряшов, Михаил Иванович

Михаил Кудряшов 1959 ийын идым тылзын 25-ше кечынже Марий АССР Курыкмарий кундем Сарансола ялыште кресаньык ешеш шочын.

Тÿвыра пашаеҥ, журналист, «У сем» журналын тÿҥ редакторжо (1997), писатель, краевед. 1977 ийыште Курыкмарий районысо Кузнеч кыдалаш школым тунем пытарымек, Совет армий радамыш куснен. Армий деч вара Козьмодемьянск олаште «Копир» заводышто пашам ыштен.

1981-1986 ийлаште Марий кугыжаныш университетыште, историй да филологий факультетыште, историй пӧлкаште тунемын. Вара Советский районысо Кужмара школышто историй ден обществознаний туныктышылан пашам ыштен. 1989 ийыште Йошкар-Олашке илаш куснымыж деч вара «Периодика Марий Эл» газет савыктышыште корректорлан пашам ыштен. 1997 ийыште «У сем» журналын тÿҥ редакторжо лиеш.

Литератур паша деке М. Кудряшов школышто тунеммыж годымак шÿмаҥын. Икымше почеламутшо «Кырык сирем» «Ленин корны» газетеш печатлалтын (1982). Икымше сборникше «Йоза окнявлӓ» («Волшебные окна») 1991 ийыште ош тӱням ужын. Варарак «Ӹлӹме жеп» («Время жить»), «Сирмӓш поран» («Метелица писем»)  повесть да ойлымаш книгаже лектын. Олык марий наречий денат икмыняр публикацийже печатлялтын. Историко-литературный да краеведений дене погымо материалжым «Знаешь ли ты родной край?» сборникыште савыктыме. Саде книгаже вич гана марла да рушла печатлалт лектын.

М. Кудряшов драматургий жанр денат пашам ыштен. Тудын кум пьесыж почеш Курыкмарий да Виловатово калык театрыште спектакльлам шындыме.

М.Кудряшов кусарымаш пашаланат шуко жапым ойырен. Тудо курыкмарий наречийышке В. Шукшинын, М. Юхман, У. Нойненын, В. Юксернын, Г. Гордеевын, Г. Алексеевын, Вяч. Абукаев-Эмгакын, Ю. Соловьёвын да моло финн-угор писатель-влакын произведенийыштым кусарен.

Михаил Кудряшов Пайдул Искаев лӱмеш Чуваш Тӱнямбал литератур премийын лауреатше, Марий Эл Республикын Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын да Марий Эл Республикын Кугыжаныш Погынын Чапкагазше-влак дене палемдалтын. Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже.

Михаил Кудряшов сылнымут аланыште пеҥгыдын шоген. Тудо ойлымашым, повестьым, пьесым возымо дене пырляк шочмо кундемын историйжым, пÿртÿсшым шымлен, чыла тидым сылнымут йӧн деке лишемден, лудшылан – эн ондак тунемше ден туныктышо-влаклан – школ программе сынан, тунемме книга да пособий семын пуэн моштен. «Юзо окна-влак», «Знаешь ли ты родной край?» книгалаже чылалан пеш пайдале да шергакан улыт. Нуным школлаште, кундемнан тӱвыра ден историйжым тунемме уроклаште, моткоч кÿкшын аклат. Михаил Кудряшов краевед, историк да писатель лийын.

• Лыккӹзӹ; Охыр окнявлӓ: шайыштмашвлӓ // У сем. 1990. № 1. С. 45–56.
• Вӹдваж: притча // Саман. 1990. № 3. С. 59–60.
• Кишӓ; Вычымы жеп: шайыштмашвлӓ // У сем. 1993. № 4. С. 57–70.
• Ӹлӹмӹ жеп: шайыштмашвлӓ [Время жить: рассказы]. Йошкар-Ола, 1994. 100 с.
• Сӹнзӓвӹдӓн яратымаш: повесть // У сем. 1995. № 2. С. 96–124; № 3. С. 53–80.
• Сирмӓш поран [Метелица писем: повесть]. Йошкар-Ола, 1999. 88 с.
• Илыш пӧрдемыште: повесть ден ойлымаш-вл. [Водоворот жизни: повесть и рассказы]. Йошкар-Ола, 2002. 188 с.
• Орлыкан пуйырымаш: драма [Горькая судьба: драма]. Йошкар-Ола, 2003. 64 с.
• Танюшан шӱм пӹрцӹкшӹ: шайыштмаш // У сем. 2007. № 4. С. 41–50.
• Кок шӱм пеледыш: эпистолярный драма [Два цветка души]. Йошкар-Ола, 2008. 44 с.

• А косаже кӧлан?: ойлымаш / пер. на лугомар. Г.Гордеева // Марий коммуна. 1991. 4 июнь.
• Радуга: стихи / пер. на рус. В. Панова // Дружба. Йошкар-Ола, 1997. С. 189.
• Серыш поран: повесть / пер. на лугомар. Л. Кудряшовой // Ончыка 2000. № 2. С. 72–128.
• Илыш вӱршер: ойлымаш / пер. на лугомар. Л. Кудряшовой // Кугарня. 2003. 21 март.
• Время жить: рассказы / пер. на рус. А. Спиридонова. Йошкар-Ола, 2007. 132 с.
• Следы: рассказ / пер. на рус. // Лик. Чебоксары. 2008. № 1. С. 122–130.

• Соловьёв Ю. Малын лым ошы?; Ик шӹнгӹртӹш; Тӹлӓт йӓнгӓн: шайыштмашвлӓ / пер. с лугомар. // У сем. 1994. № 3. 122–125.
• Гордеев Г. Ӓвӓмӹн юкшым колам; Ӹдӹр дон шӹжвӹк; Ирӹк кек: шайыштмашвлӓ /пер. с лугомар. // Усем. 1995. № 2. С. 131–143.
• Пирогов Г. Корны тӹрӹштӹшӹ ломбы: повесть / пер. с лугомар. // У сем. 1995. № 4. С. 25–49. 1996. № 1. С. 56–86.
• Алексеев Г. Телын сынжын..: шайыштмашвлӓ / пер. с лугомар. // У сем. 1997. № 3. С. 106–118.
• Шукшин В. Ӹлӹмӹ шоаш: шайыштмашвлӓ / пер. с рус. Йошкар-Ола, 2004. 120 с.
• Уляшев О. Йогор Петрӹн шамакшы: шайыштмаш / пер. с удм. // У сем. 2005. № 4. С. 152–155.
• Юхма М. Ош Пирыш вырлыкаш; Ош кутин мырыжы: шайыштмашвлӓ / пер. с чуваш. // У сем. 2006. № 1. С. 130–142.
• Нойонен У. Корны тӓнгвлӓ: М.А. Кастренын путешествивлӓжӹ / пер. афин. // У сем. 2006. № 3. С. 138—152. 2007. № 1. С. 143–154.
• Симсӹ шӹргӹштӹ: финн-угор писательвлӓн сӹлнӹ шаяшты. Йошкар-Ола, 2007. 126 с.
• Абукаев-Эмгак В. Сарта лӹвӓлнӹшӹ ӓрӓкӓ: шайыштмаш / пер. с лугомар. // У сем. 2008. № 1. С. 15–33.

• Кок шӱм пеледӹш [Два цветка души: драма]. (Нар. театр Виловатово) 1997.
• Кыткы сӱӓн [Муравьиная свадьба: по мотивам сказки П. Першута]. (Горномар. театр) 2001.
• Орлыкан пуйырымаш [Горькая судьба: драма]. (Горномар. театр) 2001.

• Петухов В. Пӹтӓриш меленӓ коман агыл // Жерӓ. 1994. 28 дек.
• Васинкин А. Кӹчӓлмӹ корнышты // У сем. 1995. № 1. С. 154–155.
• Горный И. Кырык мары литературын кушмы корныжы // У сем. 1996. № 2.
• Егоров В. Серыш ӱшаным конден // Марий Эл. 2000. 30 июнь.
• Четаева О. Ожила история // Ленинский путь. 2001. 5 февр.
• Абукаев-Эмгак В. Кӱкшыт гыч ончышо писатель // Илыш пӧрдемыште. Йошкар-Ола, 2002. С. 3–4.
• Григорьев Ю. Кертме семын сайын модаш тыршеныт // Марий Эл. 2002.3 апр.
• Кудряшов Л. Илыш пӧрдемыште // Марий Эл. 2003. 7 февр.
• Микишкин В. Изи шӱмын кугу тулжо // Марий Эл. 2003. 25 июль. МБЭ.

Йошкар-Ола, 2007. С. 197.

• Богданова В. Кок шӱм пеледыш // Марий Эл. 1997. 20 май.
• Федосеева Н. История горномарийской литературы // Мар. археогр. вестник. 2007. № 17. С. 92–94.

• Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже (2000).
• Пайдул Искаев лӱмеш Чуваш Тӱнямбал литератур премий (2007).
• Марий Эл Республикын Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын Чапкагазше (1999).
• Марий Эл Республикын Кугыжаныш Погынын Чапкагазше.

1. Марийская биографическая энциклопедия: 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. – Йошкар-Ола, 2007. С. 197.
2. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. – Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. – 752 с. С. 362–364.