डेंग जिओपिंग (22 अगस्त 1904 – 19 फरवरी 1997) एक चीनी क्रांतिकारी आ राज्यकर्त्ता छल जे परमॉमाउंट लीडर के रूप में सेवा केलक। के चीन जनगणराज्य (पीआरसी) दिसम्बर १९७८ से नवम्बर १९८९ तक के बाद चीनी कम्युनिस्ट पार्टी अध्यक्ष माओत्से तुंग के 1976 में मृत्यु के मृत्यु आरू राज्य अंतिम संस्कार, डेंग धीरे-धीरे सर्वोच्च सत्ता में उठलै आरू चीन के नेतृत्व करलकै एक श्रृंखला के माध्यम स॑ दूरगामी बाजार-अर्थव्यवस्था सुधार जेकरा स॑ हुनका आर्किटेक्ट के रूप म॑ प्रतिष्ठा मिललै आधुनिक चीन के.
के अनुसार
देङ सियाओपिङ्ग | |
---|---|
邓小平 | |
Chairman of the Central Advisory Commission | |
कार्यकाल 13 September 1982 – 2 November 1987 | |
राष्ट्रपति | Li Xiannian |
प्रिमियर | Zhao Ziyang |
Deputy |
|
General Secretary |
|
पूर्वाधिकारी | Office established |
उतराधिकारी | Chen Yun |
Chairman of the Central Military Commission | |
कार्यकाल Party Commission: आकृति:Avoid wrap | |
Deputy |
|
General Secretary |
|
पूर्वाधिकारी | Hua Guofeng |
उतराधिकारी | Jiang Zemin |
कार्यकाल State Commission: आकृति:Avoid wrap | |
पूर्वाधिकारी | Office established |
उतराधिकारी | Jiang Zemin |
3rd Chairman of the Chinese People's Political Consultative Conference | |
कार्यकाल 8 March 1978 – 18 June 1983 | |
पूर्वाधिकारी | Zhou Enlai (until 1976) |
उतराधिकारी | Deng Yingchao आकृति:Collapsed infobox section begin |
Secretary-General of the Central Secretariat | |
कार्यकाल 13 September 1956 – 25 March 1967 | |
Party Chairman | Mao Zedong |
पूर्वाधिकारी | Office established |
उतराधिकारी | Hu Yaobang (from 1980) |
Chief of the General Staff of the People's Liberation Army | |
कार्यकाल 5 January 1975 – 7 April 1976 | |
पूर्वाधिकारी | Huang Yongsheng (until 1971) |
उतराधिकारी | Himself (from 1977) |
कार्यकाल 7 July 1977 – 2 March 1980 | |
पूर्वाधिकारी | Himself (until 1976) |
उतराधिकारी | Yang Dezhi |
Minister of Finance | |
कार्यकाल 18 September 1953 – 19 June 1954 | |
प्रिमियर | Zhou Enlai |
पूर्वाधिकारी | Bo Yibo |
उतराधिकारी | Li Xiannian आकृति:Collapsed infobox section end |
व्यैक्तिक विवरण | |
जन्म | Deng Xiansheng (鄧先勝) Guang'an, Sichuan, China | २२ अगस्त १९०४
मृत्यु | १९ फरबरी १९९७ Beijing, China | (९२ वर्ष)
राजनैतिक दल | Chinese Communist (from 1924) |
जीवनसाथीसभ |
|
बाल बच्चा |
|
सम्बन्धीसभ | Deng Zhuodi (grandson) |
हस्ताक्षर | |
वेबसाइट | (Chinese मे) |
सैन्य सेवा | |
निष्ठा | People's Republic of China |
शाखा/सेवा | आकृति:Tree list
|
सेवा अवधि |
|
श्रेणी |
|
इकाई |
|
लडाई/युद्ध |
|
Central institution membership Other political offices held Military offices held Paramount Leader of the People's Republic of China
| |
किंग राजवंश के अंत में सिचुआन में जन्मल डेंग किशोरावस्था में 1921 में फ्रांस चलि गेलाह, जतय ओ काज केलनि आ पढ़ाई केलनि ; आबै वाला सालऽ म॑ व्लादिमीर लेनिन केरऽ सिद्धांत के प्रति आकर्षित होय गेलै, आरू १९२४ म॑ चीनी कम्युनिस्ट पार्टी (सीसीपी) म॑ शामिल होय गेलै । १९२६ केरऽ शुरूआत म॑ डेंग राजनीति विज्ञान केरऽ पढ़ाई लेली मास्को गेलऽ छेलै, चीन वापसी प॑ लाल सेना केरऽ आयुक्त बनलै । 1929 के अंत के पास, डेंग न॑ गुआंगक्सी म॑ स्थानीय लाल सेना के विद्रोह के नेतृत्व करलकै । १९३१ म॑ माओ केरऽ समर्थन के कारण पार्टी के भीतर हुनका पदावनत करी देलऽ गेलै, लेकिन जुन्यी सम्मेलन के दौरान हुनका फेरू प्रोमोट करलऽ गेलै । डेंग पूरा चीनी गृहयुद्ध (१९२७-१९४९) के दौरान एक महत्वपूर्ण हस्ती छेलै, जेकरा म॑ लंबा मार्च (१९३४-१९३५) के दौरान आरू जापानी के खिलाफ लड़ै म॑ भी शामिल छेलै । (1937-1945)। ओ, लियू बोचेंग आ चेन यी नवगठित जन मुक्ति सेना (पीएलए) के नेतृत्व में पूर्व कुओमितांग राजधानी नानजिंग में प्रवेश केलनि। गृहयुद्ध के अंतिम खिंचाव के दौरान। १ अक्टूबर १९४९ क॑ चीन केरऽ जनगणराज्य केरऽ घोषणा के बाद डेंग न॑ तिब्बत आरू दक्षिण-पश्चिमी चीन म॑ क्षेत्रीय पार्टी प्रमुख के रूप म॑ काम करलकै, जेकरा स॑ ई क्षेत्र म॑ पार्टी केरऽ नियंत्रण क॑ मजबूत करै के काम करलऽ गेलै । १९५२ म॑ बीजिंग वापस आबी क॑ राज्य परिषद म॑ केंद्रीय पद प॑ रहलै । १९५५ म॑ जब॑ पीएलए न॑ रूसी शैली के सैन्य रैंक अपनालकै त॑ डेंग क॑ मार्शल के पद के प्रस्ताव देलऽ गेलै, जेकरा वू अस्वीकार करी देलकै । अध्यक्ष माओत्सेतुंग के अधीन पार्टी के महासचिव के रूप में, और 1950 के दशक के दौरान प्रीमियर झोउ एनलाई के अधीन उपप्रधानमंत्री के रूप में, डेंग न॑ माओ केरऽ नेतृत्व म॑ दक्षिणवादी विरोधी अभियान के अध्यक्षता करलकै, आरू विनाशकारी ग्रेट लीप फॉरवर्ड (१९५८-१९६०) के बाद चीन केरऽ आर्थिक पुनर्निर्माण म॑ अहम भूमिका निभैलकै । लेकिन, हुनकऽ दक्षिणपंथी राजनीतिक आरू आर्थिक रुखऽ के कारण अंततः हुनका माओ के पक्ष स॑ बाहर होय गेलै, आरू सांस्कृतिक क्रांति (१९६६-१९७६) के दौरान दू बार शुद्धिकरण के निशाना पर आबी गेलै ।
सितम्बर १९७६ म॑ माओ केरऽ निधन के बाद, डेंग न॑ अपनऽ चुनलऽ उत्तराधिकारी हुआ गुओफेंग क॑ पछाड़ी म॑ छोड़लकै, आरू [[चीनी कम्युनिस्ट पार्टी केरऽ ११ वीं केंद्रीय समिति केरऽ तीसरा पूर्ण सत्र|के ३ पूर्ण सत्र के दौरान चीन केरऽ सर्वोच्च नेता बनलै the 11th Central Committee]] in December 1978. माओ द्वारा आर्केस्ट्रा करलऽ गेलऽ संस्थागत अव्यवस्था आरू साम्यवाद स॑ मोहभंग स॑ ग्रस्त देश के विरासत म॑ मिलला के बाद, जे पिछला दशकऽ के अराजक राजनीतिक आंदोलन के परिणामस्वरूप छेलै, डेंग आरू हुनकऽ सहयोगी न॑ बोलुआन फनझेंग कार्यक्रम। अन्य बातऽ के अलावा ई कार्यक्रम म॑ सीसीपी केरऽ दिग्गज नेतृत्व के साथ-साथ लाखों अन्य लोगऽ क॑ भी पुनर्स्थापित करै के कोशिश करलऽ गेलै जेकरा प॑ सांस्कृतिक क्रांति के दौरान प्रताड़ित करलऽ गेलऽ छेलै, आरू धीरे-धीरे देश क॑ फेर स॑ व्यवस्था म॑ लानै के कोशिश करलऽ गेलै । 1977 स॑ 1979 केरऽ शुरूआत तलक वू राष्ट्रीय कॉलेज प्रवेश परीक्षा क॑ दोबारा शुरू करलकै जे दस साल स॑ नै होय रहलऽ छेलै, आरू सुधार आरू खुलना कार्यक्रम शुरू करलकै जेकरा म॑ बाजार पूंजीवाद के तत्वऽ के परिचय देलऽ गेलै चीनी अर्थव्यवस्था के लिये। एहि मे विशेष आर्थिक क्षेत्र, जेना शेन्ज़ेन के नामकरण शामिल छल. एखनो चीन-सोवियत विभाजन में उलझल जे 1960 के दशक के दौरान शुरू भेल छल, डेंग के चीन एक महीना के वियतनाम के संग युद्ध लड़लक. १ जनवरी १९७९ क॑ पीआरसी आधिकारिक रूप स॑ स्थापित कूटनीतिक संबंध अमेरिका के साथ वर्षो के पूर्वाभ्यास के बाद, आरू डेंग चीन केरऽ प्रथम सर्वोच्च नेता बनलै अमेरिका घुमबाक लेल। अगस्त १९८० म॑ डेंग न॑ एक राजनीतिक सुधारऽ के श्रृंखला शुरू करलकै, जेकरा म॑ राज्य केरऽ अधिकारियऽ लेली संवैधानिक अवधि सीमा निर्धारित करलऽ गेलै आरू अन्य व्यवस्थित संशोधन, जेकरा [ [1978 चीन के जनगणराज्य के संविधान|देश के तीसरे संविधान]] (1982). 1980 के दशक में, डेंग न॑ चीन केरऽ कथित अतिजनसंख्या संकट स॑ निपटै लेली एक-बच्चा नीति के वकालत करलकै, चीन केरऽ नौ साल केरऽ अनिवार्य शिक्षा के स्थापना म॑ मदद करलकै, शुरू करलऽ गेलै विज्ञान आरू प्रौद्योगिकी के लेलऽ 863 कार्यक्रम क॑, आरू पीएलए केरऽ आकार दस लाख कम करी देलकै । डेंग न॑ हांगकांग आरू मकाऊ केरऽ शासन लेली एक देश, दू सिस्टम सिद्धांत के प्रस्ताव भी देलकै, साथ ही साथ ताइवान के साथ भविष्य म॑ एकीकरण के प्रस्ताव भी देलकै । डेंग केरऽ कार्यकाल म॑ हुनकऽ संरक्षक हु याओबांग आरू झाओ जियांग पार्टी आरू सरकार केरऽ प्रमुख छेलै, लेकिन बाद म॑ दोनों क॑ सत्ता स॑ बेदखल करी देलऽ गेलै । डेंग न॑ नवंबर १९८९ म॑ अपनऽ सब आधिकारिक पदऽ स॑ इस्तीफा द॑ देलकै, जेकरऽ बाद [[१९८९ तियानमेन स्क्वायर विरोध|तियानमेन स्क्वायर म॑ विरोध प्रदर्शन के विस्फोट] ।
डेंग आरू हुनकऽ सहयोगी देशऽ द्वारा करलऽ गेलऽ सुधार न॑ चीन क॑ धीरे-धीरे एक नियोजित अर्थव्यवस्था आरू माओवादी विचारधारा स॑ दूर करी देलकै, ओकरा विदेशी निवेश आरू तकनीक लेली खोललकै, आरू ओकरऽ विशाल श्रम शक्ति क॑ वैश्विक बाजार, जेकरा स॑ एक अरब लोगऽ क॑ गरीबी स॑ ऊपर उठैलऽ गेलै आरू चीन क॑ दुनिया केरऽ सबसें तेजी स॑ बढ़ै वाला अर्थव्यवस्था म॑ बदली देलऽ गेलै । डेंग आरू हुनकऽ चुनलऽ उत्तराधिकारी जियांग जेमिन आरू हु जिंताओ न॑ चीन क॑ नाममात्र सकल घरेलू उत्पाद द्वारा दुनिया केरऽ दोसरऽ सबसें बड़ऽ अर्थव्यवस्था न॑ २०१० म॑ । अंततः हुनका समाजवादी विचारधारा क॑ मुक्त उद्यम के साथ जोड़ै वाला सोच केरऽ एगो नया ब्रांड के "आर्किटेक्ट" के रूप म॑ विशेषता देलऽ गेलै, जेकरा "चीनी विशेषता वाला समाजवाद" (जेकरा अब॑ डेंग जिओपिंग के नाम स॑ जानलऽ जाय छै) नाम देलऽ गेलै सिद्धांत). कभियो या त पीआरसी के राज्य प्रमुख या सरकार के प्रमुख के रूप में पद पर रहने के बावजूद न ही सीसीपी केरऽ प्रमुख, डेंग क॑ आम तौर प॑ सीसीपी केरऽ दूसरऽ पीढ़ी केरऽ नेतृत्व केरऽ "कोर" के रूप म॑ देखलऽ जाय छै, जेकरऽ दर्जा भीतर निहित छै पार्टी के संविधान. डेंग क॑ समय वर्ष केरऽ व्यक्ति के लेलऽ नामित करलऽ गेलऽ छेलै 1978 आरू 1985. 1989 केरऽ तियानमेन स्क्वायर विरोध प्रदर्शन प॑ सैन्य दमन के आदेश दै के कारण हुनकऽ आलोचना करलऽ गेलै, फिर भी हुनकऽ 1992 के दक्षिणी दौरा के साथ-साथ 1997 में हांगकांग के चीनी नियंत्रण में वापसी और 1999 में मकाऊ के वापसी |
डेंग के पूर्वज के पता जियिंग काउंटी (अब मेक्सियन के रूप में नामित), गुआंगडोंग, हक्का लोग के लेलऽ एगो प्रमुख पैतृक क्षेत्र छेलै, आरू सिचुआन म॑ कई पीढ़ी स॑ बसलऽ छेलै ।
डेंग केरऽ पिता डेंग वेनमिंग एगो मध्य स्तरीय जमीन मालिक छेलै जे सिचुआन केरऽ चेंगदू म॑ कानून आरू राजनीति विज्ञान विश्वविद्यालय म॑ पढ़लऽ छेलै । ओ स्थानीय रूप सँ प्रमुख छलाह। हुनकर माँ, उपनाम दान, डेंग के जीवन के प्रारंभिक अवस्था में मरि गेल छलीह, जाहि में डेंग, हुनकर तीन भाई आ तीन बहिन छोड़ि गेलीह। पांच साल के उम्र में डेंग के पारंपरिक चीनी शैली के निजी प्राथमिक विद्यालय में भेजल गेल छल, ओकर बाद सात साल के उम्र में एकटा बेसी आधुनिक प्राथमिक स्कूल में भेजल गेल छल.
डेंग केरऽ पहिलऽ पत्नी, जे मास्को केरऽ हुनकऽ स्कूली साथी म॑ स॑ एगो छेली, हुनकऽ पहिलऽ बच्चा, एगो बच्ची के जन्म के कुछ दिन बाद २४ साल के उम्र म॑ ही मौत होय गेलै, जेकरऽ भी मौत होय गेलै । हुनकऽ दोसरऽ पत्नी जिन वेइयिंग न॑ १९३३ म॑ डेंग प॑ राजनीतिक हमला के बाद हुनका छोड़ी देलकै ।हुनकरऽ तेसरऽ पत्नी झुओ लिन युन्नान म॑ एगो उद्योगपति के बेटी छेली । ओ १९३८ मे कम्युनिस्ट पार्टी के सदस्य बनलीह, आ एक साल बाद [[यान'] में माओ के गुफा के निवास के सामने डेंग सं विवाह केलनि. हुनका सब के पांच बच्चा छेलै: तीन बेटी (डेंग लिन, डेंग नान आरू डेंग रोंग) आरू दू बेटा (डेंग पुफांग आरू डेंग ज़िफांग) । डेंग 86 वर्षक उम्र मे धूम्रपान छोड़ि देलनि।
This article uses material from the Wikipedia मैथिली article देङ सियाओपिङ्ग, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). CC BY-SA 4.0 कऽ अन्तर्गत विषय सूची उपलब्ध अछि । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki मैथिली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.