अटल बिहारी वाजपेयी (जन्म २५ दिसम्बर, १९२४) भारतक पूर्व प्रधानमन्त्री छल । ओ भारतीय जन सङ्घक स्थापना केनीहार एक प्रमुख व्यक्ति छल आ सन् १९६८सँ सन् १९७३ धरि ओ एकर अध्यक्ष सहो रहल छल । ओ भारतीय राजनीतिमे एक सक्रिय नेता छल । ओ अपन जीवन कालमे राष्ट्रधर्म, पाँचजन्य आ वीर अर्जुन आदि राष्ट्रिय भावनासँ ओत-प्रोत पत्र-पत्रिकासभक सम्पादन केनए छल । एहि अतिरिक्त ओ एक ओजस्वी आ पटुवक्ता (ओरेटर) आ प्रसिद्ध हिन्दी कवि सेहो छल ।
अटल बिहारी वाजपेयी | |
---|---|
भारतक ११हम प्रधानमन्त्री | |
कार्यकाल १९ मार्च १९९८ – १९ मई २००४ | |
राष्ट्रपति | के आर नारायणन अब्दुल कलाम |
पूर्वाधिकारी | इन्द्र कुमार गुजराल |
उतराधिकारी | मनमोहन सिंह |
कार्यकाल १६ मई १९९६ – १ जुन १९९६ | |
राष्ट्रपति | शंकर दयाल शर्मा |
पूर्वाधिकारी | पिभी नरसिंह राव |
उतराधिकारी | एचडी देवगौडा |
विदेश मन्त्री | |
कार्यकाल २६ मार्च १९७७ – २८ जुलाई १९७९ | |
प्रधानमन्त्री | मोरारजी देसाई |
पूर्वाधिकारी | यशवन्तराव चवान |
उतराधिकारी | श्याम नन्दन प्रसाद मिश्रा |
व्यैक्तिक विवरण | |
जन्म | ग्वालियर | २५ दिसम्बर १९२४
मृत्यु | १६ अगस्त २०१८ ग्वालियर, मध्य प्रदेश | (९३ वर्ष)
राजनैतिक दल | भारतीय जनता पार्टी (१९८०-अखन तक) |
अन्य राजनैतिक आवद्दता | भारतीय जन सङ्घ (१९८० सँ पहिले) |
मातृ शिक्षा प्रतिष्ठान | विक्टोरिया कलेज (हाल लक्ष्मीवाई कलेज), ग्वालियर डीएभी कलेज, कानपुर |
हस्ताक्षर | |
उत्तर प्रदेशकऽ आगरा जनपदक प्राचीन स्थान बटेश्र्वरमे २५ दिसम्बर, १९२४ कऽ दिन ब्रह्ममुहूर्त्तमे हिनकर जन्म भेल छल । पिता पं. कृष्ण बिहारी मिश्र ग्वालियरमा अध्यापन कार्य करैत छल । महात्मा रामचन्द्र वीरद्वारा रचित अमर कृति "विजय पताका" पढ अटल जीकऽ जीवनक दिशा परिवर्तन भेल । अटलजक बी.ए.कऽ शिक्षा ग्वालियरक विक्टोरिया कलेज (वर्तमानमे लक्ष्मीबाई कलेज)मे भेल । छात्र जीवनसँ ओ राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक स्वयंसेवक बनल आ राष्टीय स्तरक वाद-विवाद प्रतियोगितासभ भाग लिए लगल । कानपुरक डी.ए.वी. कलेजसँ राजनीति शास्त्रमे प्रथम श्रेणीमे एम.ए. कऽ परीक्षा उत्तीर्ण केलक। फेर एल.एल.बी. को पढाई शुरू केलक मुदा बीचमे छोड सङ्घ कार्यमे लागल । डा. श्यामा प्रसाद मुखर्जी आ पं. दीनदयाल उपाध्यायक निर्देशनमे राजनीतिक पाठ पढलक। सम्पादकक रूपमे पाञ्चजन्य, राष्ट्रधर्म, दैनिक स्वदेश आ वीर अर्जुनक कार्यभार सम्हालक।
ओ भारतीय जन सङ्घक स्थापना करैसभमे एक गोटे छल आ १९६८ सँ १९७३ धरि अध्यक्ष सेहो रहल। १९५५ मे पहिल बेर लोक सभा चुनाव लडलक, सफलता नै भेल मुदा, १९५७ मे बलरामपुर (जिला गोण्डा, उत्तर प्रदेश)सँ जनसङ्घक प्रत्याशीक रूपमे विजयी भऽ लोक सभामे पुगल । १९५७ सँ १९७७ धरि ( जनता पार्टीक स्थापना धरि) जनसङ्घक संसदीय दलक नेता रहल। १९६८ देखि १९७३ सम्मउनी भारतीय जनसङ्घका राष्टीय अध्यक्ष पदमा आसीन रहे। मोरारजी देसाईको सरकारमा उनी १९७७ देखि १९७९ सम्म विदेश मन्त्री रहे र विदेशमा भारतको छवि राम्रो बनाए।
श्री अटल बिहारी वाजपेयी राजनीतिज्ञ होएके साथ-साथ एक कवि सेहो छल । मेरी इक्यावन कविताएं वाजपेयीक प्रसिद्ध काव्यसंग्रह छी। अटल बिहारी वाजपेयीक काव्य रचनाशीलता एवं रसास्वाद पितासँ प्राप्त भेल छल । हिनकर पिता कृष्ण बिहारी वाजपेयी ग्वालियर रियासतमे ओहि समयक मानिएल कवि छल । ओ ब्रजभाषा आ खडी बोलीमे काव्य रचना करैत छल । पारिवारिक वातावरण साहित्यिक एवं काव्यमय होएके कारण ओ सफल कवि बनल छथि। हिनकर सर्व प्रथम कविता ताजमहल छल । कवि हृदय कहियो भी कवितासँ वंचित नै भऽ सकत। राजनीतिक साथ-साथ समष्टि एवं राष्ट्रप्रति हिनकर वैयक्तिक संवेदनशीलता प्रकट होएत। हिनकर सङ्घर्षमय जीवन, परिवर्तनशील परिस्थितिसभ, राष्ट्रव्यापी आन्दोलन, जेलवास सब परिस्थितिक प्रभाव एवं अनुभूतिसँ काव्यमे अभिव्यक्ति पावल गेल अछि ।
हिनकर प्रकाशित रचनासभ छथि :
ओ ११ जून २०१८ मे किडनी मे संक्रमण आ कुछ अन्य स्वास्थ्य समस्या कऽ कारणसँ अखिल भारतीय आयुर्विज्ञान संस्थान (एम्स) मे भर्ती छल , जत् १६ अगस्त २०१८ कऽ शाम ०५:०५ बजे हिनकर मृत्यु भऽ गेल । "पूर्व प्रधानमन्त्री अटल बिहारी वाजपेयी १६ अगस्त २०१८ को शाम ०५:०५ बजे अंतिम सांस लेल्क। पिछला ३६ घण्टातक हिनकर तबीयत बहुत खराब भऽ गेल छल ।"
This article uses material from the Wikipedia मैथिली article अटल बिहारी वाजपेयी, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). CC BY-SA 4.0 कऽ अन्तर्गत विषय सूची उपलब्ध अछि । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki मैथिली (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.