Bandêa De Zêna

 

A bandêa a l'é stæta concèssa a Zêna da-o Pàppa Urbano II, quéllo ch'o l'à bandîo a Primma Croxâ, pròpio pò-u ròllo e i mériti ch'â Repùblica a l'à avûo inte quélla spediçión. Da parteçipaçión de Zêna a-a Primma Croxâ ne pàrla ascì o Tàscio inta sò La Gerusalemme liberata. Into Cànto XVIII l'aotô o löda o Ghigèrmo Enbrìaco (Inbriægo) e i "mèistri d'àscia" zenéixi ch'àn costroîo a tôre d'asédio, co-a quæ a l'é stæta conquistâ a Çitæ do Sànto Sepórto. I bàrchi che mostrâvan a bandêa rossocroxâ êan temûi into Mediterànio. Pe sta raxón chi l'Inghiltæra a l'à domàndòu a-a Repùblica de poéi mostrâ lê ascì a bandêa rossocroxâ in scî sò bàrchi. E l'é pe quéllo ch'a bandêa de l'Inghiltæra (quélla che lô ciàman a Crôxe de Sàn Zòrzo) a l'é a mæxima da Repùblica de Zêna; e pâ ch'a ségge stæta adreitûa afitâ da-i Zenéixi a-i Ingléixi into Medioêvo, ciù ò mêno into XIII sécolo; coscì i ingléixi aviéivan posciûo navegâ into Mâ Mediterànio sénsa poîa d'êse atacæ da-i piràtti e da-i tùrchi.

A ciù antîga testimoniànsa de l'ûzo da bandêa co-a Crôxe Róssa in cànpo giànco da pàrte de Zêna (Insignia cruxata comunis Janue) in sciâ tærafèrma a l'é di 28 de Seténbre do 1218. Inte quélli ténpi a bandêa co-a crôxe a sventolâva in sciâ çitæ de Vintimìggia ch'a s'êa aréiza a-i Zenéixi. Da-o 1238 in avànti, a bandêa co-a crôxe a l'é stæta mostrâ in mâ ascì, da prinçìpio cómme bandêa de goæra, da-o 1242 a l'é diventâ a bandêa navâle da çitæ. A bandêa a l'é stæta dêuviâ scinn-a-a pèrdia de l'indipendénsa into 1805 (anesción a-a Frànsa do Napolión). Da alôa a l'é restâ sôlo cómme scìnbolo monicipâle.

O scìndico de Zêna, o Marco Bucci, o pénsa de domandâ de palànche a-a regìnn-a Lizabétta II d'Inghiltæra pe-î ùrtimi 250 ànni d'afìtto, dæto che l'Inghiltæra a l'à ciàntòu li de pagâ aprofitàndo da deboléssa da Repùblica de Zêna. I giornâli ingléixi ascì àn parlòu che no l'é goæi de sta stöia chi.

Bandêe di Stâti

•  
  Régno Unîo e tùtti i stâti ch'àn a Union Jack inta sò bandêa
•  
  Inghiltæra
•  
  Irlànda do Nòrd (da-o 1958 a-o 1972)
•  
  Giòrgia
•  
  Fiji

Bandêe de Regioìn

•  
  Lìguria, región de l'Itàlia
•  
  Sardégna, región de l'Itàlia
•  
  Alberta, provìnsa do Canadà
•  
  Manitoba, provìnsa do Canadà
•  
  Ontario, provìnsa do Canadà
•  
  Nêuvo Galles do Sùd (Oustràlia)
•  
  Hawaii, stâto federòu di USA, e tùtte e âtre regioìn co-a Union Jack inta sò bandêa

Da-o 2019, pe voentæ da zónta Bucci, a l'é stæta institoîa a "fèsta da bandêa", manifestaçión dedicâ pròpio a-a Crôxe de San Zòrzo. A fèsta a se têgne a-i 23 de arvî, giórno de Sàn Zòrzo, tùtti i ànni e, tra e iniçiatîve ciù inportànti, a gh'é a nòmina de dêxe "anbasciatoî" de Zêna into móndo e colegaménti co-o Flag Institute e o St. George’s Club de Lóndra. Inti giórni da manifestaçión divèrse bandêe són instalæ in sce vàrri palàççi da çitæ, cómme o palàçio Tùrsci, o palàçio da Región, o tiâtro Càrlo Felîçe e a tôre do Pâxo.

•   Wikivivàgna a contêgne una pàgina dedicâ a Bandêa de Zêna
•   Wiki Commons a contêgne di files in sce Bandêa de Zêna