Украин Халкъ Республика бла Кюнбатыш-Украин Халкъ Республиканы бирлешиулерини акты неда Злуканы акты — 22 январь 1919 джыл къууанч халда баямланнган Украин Халкъ Республика (УХР) бла Кюнбатыш-Украин Халкъ Республиканы (КБУХР) бирикген украин къралгъа бирлешиу актыды.
КБУХР-ге кириб келген поляк аскерден кюрешде болушлукъ алыр умут бла, Украин Миллет Рада 1918 джылны ноябрыны ахырында Киевдеги гетман Скоропадскийге кесини келечилери Л. Цегельский бла Д. Левицкийни джибереди. Алай а ол заманнга Киев, Директорияны аскери бла къуршаланнганды. Келечиле Фастовда Директорияны членлери В. Винниченко, С. Петлюра, А. Андриевский, Ф. Швец эмда А. Макаренко бла тюбешедиле. Кёрюшюулени тамамында 1 декабрь 1918 джыл къралланы бирлешдириуню юсюнден ал кесаматха къол салынады (укр. Передвступний договір).
Фастов шахарда къол салыннган кесаматны Украин Миллет Рада 3 январь 1919 джыл Станиславовда мюкюл этеди. Бирлешген къралны къураучу джыйылыуу чакъырылгъынчы КБУХР-ни территориясында закон къураучу власть Украин Миллет Раданы къолунда, граждан эм аскер власть а — КБУХР-ни Кърал Секретариатыны къолунда къалады. Директорияны бегимин берир ючюн 16 январда Киевге Л. Бачинский башчылыгъында делегация джибериледи.
18 январда Директорияны бла Халкъ Министрлени Кенгешини КБУХР-ни келечилери бла бирге джыйылыуда кесамат мюкюл этиледи.
22 январь 1919 джыл «Злуканы акты»-н къууанч халда баямлайдыла. София майданда мингле бла адамла, аскерчиле, архиепископ Агапитни башчылыгъында Украин Православ Клисаны келечилери, Директорияны, УХР-ни правительствосуну членлери эмда КБУХР-ни делегациясы джыйыладыла. Дууа этилгенден сора, онеки сагъатда Л. Цегельский Украин Миллет Раданы бирлешиуню юсюнден бегимин окъуб, аны Директорияны башчысы В. Винниченкогъа береди. Директорияны члени Ф. Швец да УХР-ни Универсалын окъуйду.
Энди джюз джылла бла Украинаны бир-бирлеринден айырылыб тургъан кесеклери — Кюнбатыш-Украин Халкъ Республика (Галичина, Буковина эм Маджар Украина) бла Днепр джагъадагъы Уллу Украина бирлешедиле. Украинаны маджал джашлары бу ёмюрлюк мурат ючюн джан бергендиле. Мындан ары бирикген эркин Украин Халкъ Республика барды Оригинал текст (укр.) Однині воєдино зливаються століттями одірвані одна від одної частини єдиної України — Західно-Українська Народна Республіка (Галичина, Буковина і Угорська Україна) і Наддніпрянська Велика Україна. Здійснились віковічні мрії, якими жили і за які умирали кращі сини України. Однині є єдина незалежна Українська Народна Республіка
|
Андан сора Универсалгъа Директорияны бютеу членлери къол саладыла.
Ол кюн огъунакъ Директорияны закон къураучу органы — Украинаны Урунуу Конгресси ачылады, аннга КБУХР-ни 48 делегаты киреди, президиумгъа уа КБУХР-ни келечиси С. Витик сайланады. 23 январь 1919 джыл «Злуканы акты» ауаз бирлик бла (бир къауум билгиге кёре 2 коммунист къаршчы чёб атханды) къабыл этиледи .
Андан башлаб, Къураучу Джыйылыу чакъырылгъынчы дери УХР-ни Директориясына баш власть бериледи, аны къурамына уа КБУХР-ни келечилери кирирге керек болгъанды. «Кюнбатыш-Украин Халкъ Республика» атны орнуна «Украин Халкъ Республиканы Кюнбатыш бёлгеси» (УХРКББ) термин къабыл этидели, аннга территориал автомномия бериледи. УХРКББ-ни тыш ишлерини кърал секретары Л. Цегельский украин правительствоны тыш ишлерини министерствосуну биринчи вице-министри болады. Польша, Чехословакия эм Румыния бла илишкилени юсюнден байламлы бютеу оноуланы ол мюкюл этерге керек болгъанды. 12 март 1919 джыл КБУХР-ни президенти Петрушевич Директорияны къурамына киреди.
Злуканы актына кёре:
Биригиуню баямлагъандан сора биринчи айлада эки къралны интеграция джолунда атламла этилгендиле, артыкъсыз да аскер сферада. Петлюра талай кере Галициягъа барыб В. Голубовични правительствосуну олтурууларына къошулгъанды. Кюнбатыш Бёлгеге кюнчыгъышдан азыкъ, Кюнбатышндан эсе уа — нефть, джиберилиб башлагъанды. Алай а, керти бирлешиу болмайды. Координация къуру аскер сферада болгъанды, ол да чекли халда, эки аскерни эки башха тамадалыгъы болгъанды (аскерле Кюнбатыш Украина къурутулгъанында да бирикмегендиле). Яневскийни оюмуна кёре, Украин Халкъ Республика — конфедерация халлы къуралыш болгъанды.
Галцияны аскери, Украин Халкъ Республиканы правительствосуну оюмуна сыйынмай, Акъ аскер бла 6 ноябрь 1919 джыл келишиуге кириб, Акъ аскер бла сауутлу сермешиулени тохтатады, аны ызындан Галцияны аскери Акъ аскер бла аскер бирликге кириб инарал Деникиннге бойсунады. Ол биригиуню денонсация халгъа келтиреди. Украин тарихчиликде бу келишиуге «ноябрчы пелях» атны бергендиле (укр. «Листопадова катастрофа»). 1919 джылны ахырында актны Кюнбатыш-Украин Халкъ Республиканы президенти Евген Петрушевич да денонсация этеди.
This article uses material from the Wikipedia Къарачай-Малкъар (Qarachay-Malqar) article Злуканы акты, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ичиндегиси, CC BY-SA 4.0 лицензиягъа кёре бериледи (башха белгиленмеген эсе). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Къарачай-Малкъар (Qarachay-Malqar) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.