ಮಗಧ

ಮಗಧ ದಕ್ಷಿಣ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಜ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಹದಿನಾರು ಮಹಾಜನಪದಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಮಗಧವು ಜೈನ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ...

ಮಗಧ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ದಹಲಿ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮ್ಪುರ್ ನಡುವೆ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಸೂಪರ್ಫಾಸ್ಟ್ ರೈಲು. ಇದರ ಸಂಖ್ಯೆ 12401/12402 ಮತ್ತು 16.10 ಗಂಟೆಗಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮ್ಪುರ್ ಹೊರಟು 11.45...

ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ರಾಜ. ಹಿಂದೂ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಈತನು ಮಗಧ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಬಲ ಅರಸನಾಗಿದ್ದನು. ಇವನು ಮಗಧ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜವಂಶದ ಸ್ಥಾಪಕನಾದ ಬೃಹದ್ರಥ ರಾಜನ ಮಗ. ಜನಪ್ರಿಯ ದಂತಕಥೆಗಳ...

ಅಜಾತಶತ್ರು (ಕ್ರಿ.ಪೂ. 500-470) ಬಿಂಬಸಾರನ ಮಗ. ಕ್ರಿ.ಪೂ. 6ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಗಧ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನೇರಿದ ಶಿಶುನಾಗನ ವಂಶದವನು. ಇವನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಪುರಾಣಗಳೂ ಜೈನ...

ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ಬೆಳಕಿನತ್ತ ಕಾಲಿಡುವ ಕಾಲ ಎಂದು ವಿ.ಎ. ಸ್ಮಿತ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮಗಧ(ಇಂದಿನ ಬಿಹಾರದ ಭಾಗ) ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ೧೬ ಜನಪದವನ್ನು(ಅಥವಾ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು) ಸೋಲಿಸಿ...

ಸುಮಿತ್ರ ದಶರಥನ ೨ ನೇ ಹೆಂಡತಿ. ಲಕ್ಷ್ಮಣನ ಮತ್ತು ಶತ್ರುಘ್ನನ ತಾಯಿ. ಈಕೆ ಮಗಧ ರಾಜನಾದ ಶೂರನ ಮಗಳು, ಶ್ರೀರಾಮನು ಜನಿಸಿದ ಮೊರನೆಯ ದಿನ (೩ ನೆಯ ದಿನ) ಆಶ್ಲೇ‌‌‌ಷಾ ನಕ್ಷತ್ರದ ೪ ನೇ ಪಾದ...

ಸುತ್ತುಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶ) , ಪಿಶಾಚ ( ಪಂಜಾಬದ ಉತ್ತರ ಭಾಗ ಮತ್ತು ವಾಯುವ್ಯ ಗಡಿನಾಡು ಪ್ರಾಂತ) , ಮಗಧ ( ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಲ) ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ (ನರ್ಮದಾ ನದಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗ) ಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಂತೀಯ...

’ಪಸೆನದಿ’(ಪ್ರಸೇನ್ ಜಿತ್) ಮತ್ತು ಮಗಧ ದೇಶದ ರಾಜಾ ಅಜಾತಶತ್ರು ಇವರ ನಡುವೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಟ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಲಿಚ್ಛವಿಗಳ ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಜ್ಯವು ಮಗಧ ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಜೊತೆಗೂಡಿದಾಗ...

ಮಗಧ ಎಂಬ ದಕ್ಷಿಣ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಜ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಮಗಧಿ ಭಾಷೆಯು ಜೈನಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಬೌದಧರ್ಮ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತ್ತು ಈ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಭಾರತದ ಮಹಾನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳಾದ...

ಆಕ್ರಮಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಶಿಲೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗುರುವಾಗಿದ್ದ ಚಾಣಕ್ಯನು ಪೂರ್ವಭಾರತದ ಮಗಧ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹುಡುಗ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ನೋಡಿದನು. ಕತೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಗೆಳೆಯರೊಂದಿಗಿನ ಆಟದಲ್ಲಿ...

ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಬುಂದೇಲ್‍ಖಂಡ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಚೇದಿ ರಾಜ್ಯವು ಮಗಧ ರಾಜ್ಯದ ಜರಾಸಂಧ ಹಾಗೂ ಕುರು ರಾಜ್ಯದ ದುರ್ಯೋಧನನ ಮಿತ್ರನಾದ ಶಿಶುಪಾಲನಿಂದ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು...

ಹೆಂಡತಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ವರದಕ್ಷಿಣೆಯಾಗಿ ಆಗ ಕೇವಲ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿಯಾಗಿದ್ದ ಕಾಶಿ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಈ ವಿವಾಹವು ಮಗಧ ಮತ್ತು ಕೋಸಲದ ನಡುವಿನ ಹಗೆತನವನ್ನೂ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು...

ಅಯೋಧ್ಯೆಯಾಗಿತ್ತು. ಕುರು, ಮಗಧ ಮತ್ತು ಗಾಂಧಾರ ರಾಜ್ಯಗಳಂತೆಯೇ ವೇದೋತ್ತರ ಕಾಲದ ಅತಿ ಪ್ರಬಲ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಸಲವೂ ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿತ್ತು. ಹರ್ಯಂಕರ ಆಳ್ವಿಕೆ ಯ ಕಾಲದ ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತು...

ಸೆಣಸಿದ ಬೇಡನೃಪಕಾಳ ರುದ್ರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಮಗಧ ದೇಶಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಈತ ಹೋದೆಡೆಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲ ಅಕಾಲದಲ್ಲೂ ಫಲಪುಷ್ಪಭರಿತವಾಗುತ್ತವೆ. ಪವಾಡಗಳಿಂದ ಮಗಧ ರಾಜರ ಪುತ್ರಿಯರನ್ನೂ, ಮಂತ್ರಿಯ ಮಗಳನ್ನೂ...

ಸಾತಕರ್ಣಿಯೊಂದಿಗೆ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದ, ವಿದರ್ಭದ ಭೋಜನನ್ನೂ ರಠಿಕರನ್ನೂ ಸೋಲಿಸಿದ, ಅಂಗ ಮತ್ತು ಮಗಧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಜಯಯಾತ್ರೆ ನಡೆಸಿದ, ಎಂದು ಮುಂತಾಗಿ ಈತನ ಸಾಧನೆಗಳ ವಿವರಗಳು ಇದರಿಂದ ತಿಳಿಯುತ್ತವೆ...

ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖೀಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವನ ಮಗನಾದ ಬಿಂದುಸಾರನು ಮಗಧ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನೇರಿದನು. ಗ್ರೀಕ್ ಬರಹಗಾರರು ಇವನನ್ನು 'ಅಮಿತ್ರಘಾತ್ರ'(ಶತ್ರುಗಳ ಸಂಹಾರಕ)ಎಂದು...

ರಚಿಸಿದ ಮುದ್ರಾರಾಕ್ಷಸ ಸಂಸ್ಕೃತ ನಾಟಕದ ಅನುವಾದವೇ ಈ ಗ್ರಂಥ. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನಿಗೆ ಮಗಧ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಗುಪ್ತಸಂಧಾನದಿಂದ ಚಾಣಕ್ಯನು ಸಂಪಾದಿಸಿಕೊಟ್ಟದ್ದು ಇದರ ಕಥಾವಸ್ತು. ಚಾಣಕ್ಯನು...

ಉದಯನ (ಮಗಧರಾಜ) ಮಗಧ ರಾಜ್ಯದ ಶಿಶುನಾಗ ಸಂತತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದ ಅಜಾತಶತ್ರುವಿನ ಮಗ. ಕೆಲವು ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಈತನನ್ನು ಉದಯಭದ್ರ ಎಂದೂ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಂದೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚಂಪ ರಾಜ್ಯದ...

ಮುದ್ರಾರಾಕ್ಷಸದಲ್ಲಿ ಅಮಾತ್ಯರಾಕ್ಷಸ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ನಾಟಕದಲ್ಲಿ, ಅವನು ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ನಂದರು ಮತ್ತು ಮೌರ್ಯರ ಆಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅಮಾತ್ಯ (ಪ್ರಧಾನಿ) ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ...

ತಕ್ಷಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದನು. ಇವನು ಕೋಸಲದ ರಾಜನಾಗಿದ್ದನು. ಇವನ ಮೊದಲ ರಾಣಿ ಒಬ್ಬ ಮಗಧ ರಾಜಕುಮಾರಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ನಾಗಮುಂಡ ಎಂಬ ಸೇವಕಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಹಾನಾಮನ ಮಗಳು ಸಾಕ್ಯಳಾಗಿದ್ದ...