Кхалсаг

ДукхагӀа йолча хана «кхалсаг» аьле кхийнача адамах мара алац, масала, гӀалгӀаша «кхалсаг» аьнна цӀи йоаккх юкъерча ханага кхаьчачохи маьре яхачохи. Вешта къоначарех «йиӀиг» (дукх.т.: «йиӀигаш»), «йоӀ» (дукх.т.: «мехкарий») оал. Цхьайолча хана «кхалсаг» яха дош деррига кхал мел дола адам чулоацаш маӀан а долаш леладу, масала: «кхалнаьха бокъонаш».

Лакхе хьоахадаьчул совгӀа кхы а тайп-тайпара терминаш я къаьстта кхалсагах оалаш, масала, маьре йолча кхалсагах «сесаг» оал (дукх.т.: «истий»). Мар веннача кхалсагах е кхыдола бахьан этта́ маьрел деха́ ягӀача кхалсагах «жеро» оал.

Из доацаш ший гӀалгӀай Ӏадаташ довзаш, кулг-говзал йоаллаш, оалашдар зираке а долаш йолча кхалсагах массаза сув яьхад гӀалгӀаша.

ЛохагӀа Ӏохьоахадаьд гӀалгӀай ӀаьдалагӀа дола кхалнаьх ханашцара лагӀаш

1. ХитӀоара — наьна кера чу йоаллача хана денз Ӏоялца
2. ЙиӀиг (дукх.т.: йиӀигаш) — Ӏояьча хана денз пубертатий мурага кхаччалца
3. ЙоӀ (дукх.т.: мехкарий) кхе́р белгалонаш гучаяьнначул тӀехьагӀа маьре яххалца (маӀача сагаца вижар-гӀаттар хиллалца)
4. Кхалсаг — маӀача сагаца вижар-гӀаттар хиннача хана денз бераш ду ха чакхъяллалца е тӀехьен тӀехье хьа а хинна из даь-нана е наьн-нана хьахиллалца
5. Йоккха саг (дукх.т.: 'боккхий нах) — бераш ду ха чакхъяьннача хана денз ше ший хьашташ кхоачашде аьттув хилар дӀадаллалца
6. Къаьни е ани (дукх.т.: къаьнеш, анеш) — ше ший хьашташ кхоачашдара аьттув дӀабаьннача хана денз яллалца.