کوه تفتان: نام یکی از کوه های ایران

این کوه در منطقهٔ جنوب شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان، منطقه سرحد بلوچستان و شهرستان تفتان قرار گرفته‌است و با ارتفاع ۳٬۹۴۱ متر از سطح دریایکی از بلندترین کوه های جنوب شرقی ایران محسوب می‌شود. قله آتشفشانی آن ماده کوه نام دارد که در فاصله ۳۸۰ کیلومتری خط مستقیم شمال دریای مکران واقع شده‌است و فاصله مستقیم آن تا زاهدان ۱۰۰ کیلومتر است.ارتفاع قله نرکوه تفتان از سطح دریا 4050 متر عنوان شده و بلندی آن نسبت به زمین های اطراف 2450 متر است و مساحتی كه مواد آتشفشانی از ابتدای فعالیت آن تاكنون فرا گرفته حدود 1300 كیلومترمربع است. آخرین فوران این آتشفشان در سالهای 1349 تا 1350 بوده است. از سه دهانه آتشفشانی این کوه همواره بخار گوگرد خارج می‌شود. در ورودی حفره‌های آتشفشانی تخته‌های گوگردی خالص به وفور دیده می‌شوند. این قله دارای دو شاخک است؛ یکی در شمال که مرتفع‌تر است و نرکوه نام دارد و دیگری شاخک جنوبی آن که کوتاه‌تر است و ماده کوه نامیده می‌شود. نزدیکترین شهر به تفتان نوک‌آباد است.

تفتان
تفتان
مرتفع‌ترین نقطه
ارتفاع	۳٬۹۴۱ متر
برجستگی	۲۹۰۱ متر
ایزولاسیون	۳۸۹ کیلومتر (۲۴۲ مایل)
جغرافیا
رشته‌کوه مادر	-

با توجه به سابقه فوران این آتشفشان در ۶٬۹۵۰ سال پیش، و عدم فعالیت مواد مذاب در حال حاضر، این آتشفشان، جزو آتشفشان‌های نیمه‌فعال طبقه‌بندی می‌شود.

دسترسی به قله از طریق جاده اصلی خاش-زاهدان روستای کوشه امکان‌پذیر است.

پناهگاه صبح تفتان وجود گوگرد در نزدیکی قله پناهگاه صبح تفتان در فصل تابستان

نمای قله از نزدیکی پناهگاه

سراسرنمای جبهه جنوبی کوه تفتان در زمستان. قله بزمان در افق دیده می‌شود.

 

در جاده خاش به زاهدان (از خاش به سمت شمال)، پس از حدود ۲۰ کیلومتر تابلوی بزرگی مسیر دسترسی به قله تفتان را نشان می‌دهد. از زاهدان به سمت خاش حدود کیلومتر ۱۳۰ می‌توان به خروجی روستاهای تمندان و کوشه رسید. از سر جاده تا دو راهی که سمت راست آن تابلوی اردوگاه را نشان می‌دهد حدود ۲۰ کیلومتر، و از دو راهی تا اردوگاه ۸ کیلومتر راه پیش رو است.

ارتفاع اردوگاه دره گل از سطح دریا ۲٬۴۹۳ متر، ارتفاع پناهگاه صُبَح ۳٬۲۲۸ متر و ارتفاع قله تفتان ۳٬۹۴۱ متر است. از اردوگاه آموزش و پرورش دره گل تا پناهگاه تفتان دو مسیر شناخته شده برای صعود وجود دارد. در صورت انتخاب مسیر تنگه گلو نیاز به سه ساعت کوه‌پیمایی تا پناهگاه است که با وجود داشتن مسیر پیمایش کمتر، به دلیل وجود یک گلوگاه باریک و حادثه خیز مسیر استاندارد برای صعود محسوب نمی‌شود و بیشتر کوهنوردان محلی از این مسیر استفاده می‌کنند. مسیر دوم و اصلی معروف به شتر راه است که مسیر استاندارد صعود کوهنوردان محسوب می‌شود اما نسبت به مسیر تنگه گلو طولانی‌تر است. همچنین از پناهگاه تا قله تفتان نیز حدود ۳ تا ۴ ساعت زمان لازم برای صعود است.

به دلیل وزش بادهای سنگین و سرد در فصل زمستان عموماً صعود به این قله دشوار است به‌طوری‌که مسیر ۳ ساعته تا پناهگاه بیش از ۶ ساعت زمان نیاز دارد. کوهنوردان عموماً از یال غربی صعود می‌کنند که در آن پناهگاه مجهزی ساخته شده‌است.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Taftan Volcano». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۱.