تورج دریایی (زادهٔ ۱۳۴۶ ش) پژوهشگر و تاریخنگار در حوزهٔ مطالعات ایرانی است.
وی هماکنون، استادِ «تاریخ، مطالعات و فرهنگ ایرانی» در دانشگاه کالیفرنیا، ارواین است. همچنین او رئیس مرکز ایرانشناسی ساموئل مارتین جردن در این دانشگاه است. به علاوه وی رئیس مطالعات ایراویراستاری نشریه نامهٔ ایران باستان است. انتشار مقاله در گاهنامههای مهم ایرانشناسی از دیگر فعالیتهای اوست.
تورج دریایی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۹۶۷ (۵۶–۵۷ سال) تهران، ایران |
تحصیلات | دکتری تاریخ |
محل تحصیل | دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس |
پیشه | استاد دانشگاه |
سازمان | دانشگاه کالیفرنیا، ارواین |
جایزه(ها) | جایزه کتاب انجمن بریتانیایی برای مطالعات خاورمیانه در سال ۲۰۱۰ نشان نگهبان |
وبگاه |
ملتی که تاریخش را داشته باشد، هیچوقت فراموش کار نمیشود. این را ساسانیان فهمیدند که اگر این تاریخ با فرهنگی مبتنی بر آداب، عادات، رسوم و… همراه شود، هیچگاه دچار فراموشی نمیشود. در طول چهارصد سال سلسله ساسانیان این فرهنگ ایرانشهری چنان شکل میگیرد که وقتی از لحاظ سیاسی تغییراتی در ایران صورت میگیرد، فرهنگ ایرانی تداوم مییابد، تا جایی که فرهنگ اسلامی را بسیاری از ایرانیها حفظ کرده و پرورش میدهند
تورج دریایی در سال ۱۳۴۶ خورشیدی (۱۹۶۷ م) در دربند شمیران به دنیا آمد و دوران دبستان و دبیرستان خود را در ایران و یونان گذرانده و در سال ۱۹۹۹ از دانشگاه کالیفرنیا در لُس آنجلس دکترای تاریخ دریافت کرد. او در صفحهٔ شخصی خود در مورد پیشینهٔ خانواده خود نیز توضیح داده و آنگونه که از این اطلاعات برمیآید او از نوادگان ناخدا ابراهیم دریایی، ناخدای کشتی پرسپولیس است که در بوشهر فعالیت داشت. کشتی پرسپولیس نخستین ناو جنگی نوین بود که دولت ایران در زمان ناصرالدینشاه وارد خلیج پارس کرد.
دریایی در گفتوگو با روزنامهٔ توقیفشدهٔ اعتماد ملی، انگیزهاش از پژوهش تاریخ ساسانیان را، وقف زندگی علمی خود به تاریخ ساسانیان میداند و دربارهٔ علت آن گفتهاست: «برای اینکه فراموش شدهاند؛ در ایران به نوعی، و در خارج کاملاً. به هر حال باید یک منجی داشته باشند.»
در سال ۲۰۱۰ «انجمن بریتانیایی مطالعات خاورمیانه» (BRISMES)، کتاب «ایران ساسانی» (Sasanian Persia) نوشته تورج دریایی را به عنوان یکی از سه برندهٔ جایزهٔ امسال «انجمن دوستی بریتانیایی-کویتی» در زمینهٔ پژوهشهای خاورمیانه معرفی کرد.
«انجمن بریتانیایی مطالعات خاورمیانه» این کتاب را «یک شاهکار» و «کتابی واقعاً عالی» توصیف کردند. به گفته داوران اهدای جوایز این انجمن، کتاب ایران ساسانی، «در روزگاری که اروپامحوری، باعث شده تا مطالعات دوران باستان با تحریف روبهرو شود، وزنهای بهموقع در برابر این تحریفها قرار دادهاست.»
جوایز این انجمن هر ساله به بهترین آثار دانشوران تعلق میگیرد که به زبان انگلیسی در موضوع خاورمیانه نوشتهشده باشد و نخستین بار در بریتانیا به چاپ رسیدهباشد.
دریایی در کتاب «ایران ساسانی» تلاش کردهاست تا به آن بخش از تاریخ که معمولاً مورد غفلت قرار گرفته، یعنی تاریخ اجتماعی بپردازد و با استفاده از منابعی تازه، روند شکلگیری نهادهای اداری ایران را از زمان اردشیر بابکان، بنیانگذار سلسلهٔ ساسانی تا دوران یزدگرد سوم، آخرین شاه این دودمان پیگیری کند. بررسی فراز و نشیب کوششهای نوادگان یزدگرد سوم برای برپایی حکومتی ایرانی، در حدود یک قرن پس از شکست ساسانیان از اعراب، بخشی دیگر از اثر تحقیقی تورج دریایی را تشکیل میدهد.
شایان ذکر است که کتاب «ایران ساسانی» (Sasanian Persia) با نام «شاهنشاهی ساسانی» و البته با نام اشتباه انگلیسی The Sasanian Empire توسط انتشارات ققنوس و به ترجمهٔ مرتضی ثاقبفر به زبان فارسی چاپ شدهاست.
افزون بر تاریخ دوران ساسانی، تورج دریایی در حوزهٔ پژوهش در زبان و ادبیات فارسی میانه، دین زرتشت و سکهشناسی ایرانی نیز از دانشگاهیان فعال است و ویراستار کتابی دربارهٔ احمد تفضلی زبانشناس ایرانی (نوشتهٔ محمود امیدسالار) است.
از کتابهای تورج دریایی که به فارسی چاپ شدهاند میتوان به «شاهنشاهی ساسانی»، «شهرستانهای ایرانشهر» و «غروب یک امپراتوری» اشاره کرد. او در نظریات خود درباره سقوط ساسانیان از کتاب «آخرین شاه» از علی حصوری تأثیر گرفته است.
Late Antique Iran, Ancient Iran Series, UCI Center for Persian Studies, 2016.
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به تورج دریایی در ویکیگفتاورد موجود است. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تورج دریایی موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article تورج دریایی, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.