پروین بهمنی: پژوهشگر و خوانندهٔ ایرانی (۱۳۲۷–۱۴۰۰)

پژوهش‌های بهمنی دربارهٔ فرهنگ و موسیقی قشقایی و سایر عشایر استان فارس بود.

بهمنی در سال ۱۳۲۷ در شیراز زاده شد. مادر و دایه‌اش او را با موسیقی قشقایی آشنا کردند. پدرش، غلامرضا بهمنی بهمن بیگلو، از صاحب‌سبک‌های موسیقی قشقایی و از علاقه‌مندان و موسیقی‌دانان ایل قشقایی بود و مجالس شعر و شاعری برگزار می‌کرد. بهمنی دوران تحصیلی خود را در مدرسهٔ تربیت معلم شیراز گذراند و از دانش‌سرای عشایری فارغ‌التحصیل شد. پس از آن، ۱۶ سال آموزگار بود. او همزمان با آموزگاری برای توسعه و دوام موسیقی ایلیاتی فعّالیت‌های هنری می‌کرد.

موسیقی

پروین بهمنی ردیف موسیقی ایرانی را فراگرفت و پس از آن به موسیقی قشقایی روی آورد. او در کودکی شاگرد نورعلی برومند بود، سپس، آواز و موسیقی ایرانی را در تهران از هنگامه اخوان و مرتضی شریف آموخت. او موسیقی قشقایی را از موسیقیدانانی همچون محمدحسین کیانی، حبیب گرگین‌پور، غلامرضا بهمنی و محمدقلی خورشیدی آموخت.

پروین بهمنی در سال ۱۳۸۰ گروه «حاوا» به سرپرستی خود را در مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت کرد و با آن گروه موسیقی قشقایی و دیگر مناطق عشایری فارس و همچنین موسیقی شیرازی را اجرا می‌کرد. از آثار پژوهشی او پژوهش در موسیقی مقامی به همراه پسرش دامون شش‌بلوکی، بوده‌است.

جشنواره‌ای نیز در دانشگاه گره‌سون ترکیه با حضور ۲۸۰ موسیقی‌دان و استاد دانشگاه به نام پروین بهمنی نام‌گذاری شده‌است.

پروین بهمنی به عنوان خالق لالایی‌های مادرانه ایران زمین شناخته می‌شد. او در سال ۱۳۸۶ با خواندن لالایی در فیلم سه زن به کارگردانی منیژه حکمت به شهرت رسید. وی تا پیش از آن بیشتر به عنوان پژوهشگر موسیقی و خواننده آواز محلی شناخته می‌شد.

از جمله آلبوم‌های موسیقی وی «غمه‌های آوازهای قشقایی»، «خدای من غریب»، و «به یاد فرود» هستند.

نویسندگی

منظومه داستانی اصلی و کرم، زندگی‌نامه هنرمندان قشقایی، زنان نامدار قشقایی و کتابچه موسیقی عاشیقلر از مجموعه کتاب‌های پروین بهمنی هستند. او همچنین در انتشار کتاب‌های داستان‌ها و حکایت‌های افسانه‌های اقوام ترک، جغرافیای محیط عاشقی ترکان ایران، و ایران ترکلر همکاری کرده‌است.

پروین بهمنی نشان درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده بود.

بهمنی در ۲۹ مهر ۱۴۰۰ بر اثر بیماری کلیوی و ریوی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا دفن شد.