نور آبی، (به انگلیسی: Blue Light) بلولایت، نور آبی نمایشگر، نور آبی گوشی، نور آبی تلفنهای هوشمند، که نور مرئی پرانرژی (HEV) نیز نامیده میشود، یکی از رنگهای نوری است که چشم انسان میتواند ببیند.
رنگهای نور طولموجهای مختلف دارند و نور آبی طولموج کوتاه (۴۵۰ تا ۴۹۵ نانومتر) دارد. هرچه طول موج کوتاهتر باشد، انرژی آن بیشتر است. این یعنی نور آبی درمقایسه با سایر رنگهای نور انرژی بیشتری دارد. این بدان معناست که نور آبی مقادیر بیشتری انرژی نسبت به رنگهای دیگر تولید میکند از این رو به آن «نور مرئی پرانرژی» میگویند. یک نکته منحصر به فرد در مورد نور آبی این است که نمیتواند بهطور مؤثر توسط چشم انسان فیلتر شود. به همین دلیل نور آبی میتواند به راحتی به شبکیه چشم برسد و از آنجایی که نمایشگرهای دستگاههای دیجیتال تمایل به انتشار نور آبی دارند، هر روز مقدار زیادی از آن وارد چشم ما میشود. نور آبی باعث ارسال سیگنالی به مغز و فریب آن میشود، پس مغز فکر میکند روز است و زمان خواب به پایان رسیدهاست. پس از آن، بدن ترشح هورمون خواب که ملاتونین نام دارد را متوقف میکند. ملاتونین یک فراورده طبیعی است که توسط غده پینهآل در مغز در شب ترشح میشود و با کنترل چرخه خواب و بیداری مرتبط است و به ما کمک میکند تا برای خوابیدن آماده شویم. بدن انسان چند ساعت قبل از خواب شروع به ترشح ملاتونین میکند. تاریکی به ترشح هورمون ملاتونین کمک میکند. نور آبی ترشح ملاتونین را به تأخیر میاندازد. نور آبیِ شدید فشار زیادی به چشم وارد میکند. فعالسازی حالت «تاریک» یا «شب» در نمایشگر دستگاهها و تلفنهای هوشمند میتواند فشار واردشده بر چشم را کاهش دهد. نوجوانان نسبت به بزرگسالان در برابر اثرات نور آبی حساس تر هستند.
خیره شدن طولانی مدت به صفحههای دیجیتال منجر به کاهش پلک زدن میشود. پلک زدن کمتر گاهی باعث ایجاد یک سری علائم موقتی در چشم میشود که به عنوان خستگی چشم شناخته میشوند. اما این اثرات ناشی از نحوه استفاده افراد از صفحه نمایش است، نه نوری که از صفحه نمایش میآید. بهترین راه برای جلوگیری از خستگی چشم، استراحت مکرر در هر بار استفاده از صفحه نمایش است. میزان نوری که از رایانه میآید هرگز نشان داده نشدهاست که باعث بیماری چشمی میشود. مطالعهای که توسط کتابخانه ملی پزشکی مجدداً چاپ شد، هیچ تابش قابل اندازهگیری UVA یا UVB (مضرترین بخش نور) از صفحهنمایش رایانه را نشان نداد.
حالت شب (به انگلیسی: Night Mode) یا حالت تاریک، تنظیمی است که در بسیاری از دستگاههای دیجیتال برای کاهش روشنایی صفحه و کاهش فشار چشم در این فرایند ارائه میشود. حالت تاریک معمولی بهجای نمایش پسزمینهای عمدتاً سفید با متن سیاه، پسزمینه مشکی را با متن سفید یا رنگی نشان میدهد یا رنگهای روشنتر را بیشتر به سمت صورتی و قرمز به جای آبی تغییر میدهد. کنتراست و رنگهای مورد استفاده در حالت شب، تابش خیرهکننده را کاهش میدهد و به چشمان ما کمک میکند تا راحتتر با نور اطراف سازگار شوند، که منجر به خستگی چشم کمتر و خواندن بهتر و راحتتر میشود. وقتی فردی در شب در معرض نورهای روشن قرار میگیرد، بدن او میتواند به گونه ای واکنش نشان دهد که گویی در معرض نور خورشید قرار گرفتهاست. رنگهای گرم در حالت «تاریک» یا «شب» در نمایشگرها یا تلفنهای هوشمند، ساعت بدن را گیج نمیکند و راحتتر از زمانی که به دستگاهی با استفاده از حالت نمایش معمولی نگاه میکند، به خواب میرود. این حالت، کنتراست شدید بین صفحه نمایش و اتاق تاریک را کاهش میدهد و میتواند برخی از علائمی را که به احساس خستگی چشم کمک میکند کاهش دهد.
عینکهای مسدود کننده نور آبی فوقالعاده ساده هستند. آنها دارای لنزهایی هستند که به گونه ای طراحی شدهاند که به نور قرمز، نارنجی، زرد و سبز اجازه عبور میدهد، اما به آبی، نیلی و بنفش اجازه عبور نمیدهند. همچنین همهٔ نورهای آبی مسدود نمیشوند، اما آنها بسیار بیشتر از آنچه که چشمان شما به تنهایی قادر به انجام آن هستند مسدود میکنند. استفاده از عینک نور آبی تأثیری مشابه حالتهای حالت «تاریک» یا «شب» در گوشیها و رایانهها دارد. چندین مطالعه نشان میدهد که عینکهای مسدودکننده نور آبی علائم خستگی چشمی دیجیتال را بهبود نمیبخشند. آکادمی چشمپزشکی آمریکا به دلیل عدم وجود شواهد علمی مبنی بر اینکه نور آبی به چشم آسیب میرساند، عینک مسدود کننده نور آبی را توصیه نمیکند.
مطالعهای در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد تماشای نمایشگر گوشی واقعاً باعث کاهش ترشح ملاتونین در بدن میشود. با اینحال، سطح ملاتونین شرکتکنندگان در آن مطالعه، تنها ۱۵ دقیقه پس از توقف مشاهدهٔ نمایشگر گوشی به سطح عادی برگشت. این افراد حتی به عینک مخصوص هم نیاز نداشتند.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۱ نشان داد که عینک نور آبی هیچ کاهشی در فشار چشم ایجاد نمیکند. همه شرکت کنندگان مطالعه را تکمیل کردند. در تجزیه و تحلیل اولیه، برای CFF، هیچ اثر قابل توجهی برای نوع حمایت (مثبت یا منفی، ۰٫۱۶۴ = p) و نوع مداخله عینک (عدسی مسدود کننده آبی یا شفاف، p = ۰٫۳۰۴) یافت نشد. به همین ترتیب، برای امتیاز علائم فشار چشم، هیچ تفاوتی برای حمایت (۴۱۰/۰=p) یا انواع عدسیهای عینک (۳۹۴/۰=p) مشاهده نشد. هیچ عارضه جانبی نیز ثبت نشد. لنزهای مسدود کننده نور آبی، نشانهها یا علائم خستگی چشم استفاده از رایانه را نسبت به لنزهای شفاف استاندارد شفاف تغییر ندادند.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article نور آبی, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.