نشر چشمه

انتشارات چشمه فعالیت خود را برای انتشار کتاب از سال ۱۳۶۴ شروع کرد. مدیر این انتشارات سیّد حسن کیائیان موسوی است. این انتشارات در خرداد ۱۳۹۱ از سوی وزارت ارشاد لغو مجوز شد. و در زمان دولت یازدهم فعالیتش را از سر گرفت. انتشارات چشمه از زمان تأسیس در حوزه‌های مختلف هنر و ادبیات مانند داستان، شعر، نمایشنامه، فیلمنامه، سینما، تحقیقات ادبی، متون کهن، فلسفه، علوم اجتماعی، اسطوره و تاریخ فعالیت کرده‌است.

نشر چشمه

Wiki فارسی
نوع	انتشارات
بنا نهاده	۱۳۶۴
بنیانگذاران	حسن کیائیان
دفتر مرکزی	تهران
محصولات	کتاب
وبگاه	http://www.cheshmeh.ir/

در زمستان سال ۱۳۹۰ امتیاز نشر چشمه به دلایل قضایی تعلیق شد. روز بعد از آن که خبرگزاری پانا خبر از لغو امتیاز این انتشارات داده بود، بهمن دری معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد که این مجوز لغو نشده و تنها تعلیق پیدا کرده‌است. در نمایشگاه کتاب سال ۱۳۹۱ وزارت ارشاد از پخش آثار نشر چشمه در نمایشگاه جلوگیری کرد. با این حال روابط عمومی نشر چشمه اعلام کرده بود تاکنون هیچ پرونده‌ای علیه این انتشارات در محاکم قضایی تشکیل نشده و هیچ حکمی نیز علیه آن صادر نشده‌است.

در خرداد ماه ۱۳۹۱ این انتشارات از سوی وزارت ارشاد لغو امتیاز گردید. به گفته بهمن دری، بر اساس رأی هیئت رسیدگی به تخلفات، پروانهٔ نشر چشمه لغو شده‌است و این ناشر نمی‌تواند کتاب جدیدی را برای عرضه به ارشاد ارائه کند و پرونده آن به مراجع قضایی محول شده‌است. او دلیل لغو مجوز این ناشر را ارائهٔ کتابی [برای کسب مجوز به وزارت فرهنگ و ارشاد] عنوان کرد که ضد قیام کربلا و ضد امام حسین بن علی بوده و به مواردی همچون توصیهٔ مدیر کل حقوقی وزارت ارشاد و زیاد شدن تعداد کتاب‌های غیرقابل انتشار این انتشارات اشاره کرد. نشر چشمه در سال‌های اخیر در کنار نشر نی، اختران، کویر، عطایی، روشنگران و ققنوس به تلاش برای «براندازی نرم» متهم شده بودند.

کتابی که معاونت وزارت ارشاد دلیل لغو پروانهٔ نشر چشمه عنوان کرده‌است، نمایشنامهٔ «روز حسین» نوشتهٔ محمد رحمانیان است که سومین نمایش‌نامه از یک سه‌گانه می‌باشد. دو نمایش‌نامهٔ اول و دومِ این سه‌گانه به نام‌های «پل» و «اسب‌ها» پیش‌تر بر صحنه اجرا شده و حتی برندهٔ جایزهٔ برخی از جشنواره‌های مذهبی شده بود. طرح اولیهٔ نمایش‌نامهٔ سوم (روز حسین) را مسئولان بخش تئاتر تأیید کرده بودند اما برای اجرا به مشکل برخورده بود. به همین دلیل خود نویسنده از نشر چشمه درخواست کرده بود که از انتشار کتاب انصراف دهد و نشر چشمه همان زمان (سال ۱۳۸۹) از ادارهٔ کتاب خواستار عودت اثر به ناشر شده و پروندهٔ کتاب بسته شده بود.

حسن کیائیان مدیریت نشر چشمه، پس از آن با انتشار توضیحاتی گفت در مدت سی سال فعالیت این انتشارات، «حتی یک صفحه کتاب بدون مجوز منتشر نکرده‌است» و با رد ادعای بهمن دری دربارهٔ عرضه کتابی ضد امام حسین، «سوء تفاهم پیش آمده» را ناشی از عدم دریافت پیام اثر دانسته و اصلی‌ترین مشکل ممیزی در وزارت ارشاد را «ساختاری» و «معلول بضاعت ادبی بررسان» دانسته بود. در پی آن، بهمن دری، معاون فرهنگی وزارت ارشاد ایران در جمع پژوهشگران قرآنی گفت معرفی کتاب‌هایی در «ترویج همجنس بازی»، «زنای با محارم»، «ارتباط جنسی میان دختران و پسران» از دیگر «تخلفات» نشر چشمه است.

با رویکرد تساهل و تسامح در مقولات فرهنگی در دولت یازدهم که برخی از آن به زمینه‌سازی تهاجم فرهنگی یاد کرده‌اند، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ علی جنتی ـ با بیان این‌که نشر چشمه در هیئت بدوی محکوم شده بود، گفت: هیئت تجدید نظر حکم هیئت بدوی را مورد تجدید نظر قرار داد. این هیئت که به تازگی تأسیس شده‌است و پیش از این وجود نداشته، رأی صادر کرد و رأی آن ۲۴ ماه محرومیت این نشر از نشر کتاب بود که بعد از ۲۴ ماه، این ناشر می‌تواند به کار خود ادامه دهد.