فیلم مست عشق: فیلمی ایرانی-ترکی از حسن فتحی در ۲۰۲۴

این فیلم برشی از زندگی مولوی و شمس تبریزی را با نقش‌آفرینی پارسا پیروزفر و شهاب حسینی به تصویر می‌کشد. علاوه بر هنرپیشگان ایرانی، بازیگران ترکیه‌ای مانند بنسو سورال، هانده ارچل و ابراهیم چلیک‌کول نیز در مست عشق نقش ایفا کرده‌اند. سرمایه‌گذاران فیلم شرکت‌های سیماریا (به انگلیسی: Simarya Film Production) و دیجیتال داناتلار (به انگلیسی: Dijital Danatlar) هستند.

مست عشق
پوستر انتشار سینمایی
کارگردان	حسن فتحی
تهیه‌کننده	مهران برومند
نویسنده	حسن فتحی فرهاد توحیدی
بازیگران	پارسا پیروزفر شهاب حسینی حسام منظور هانده ارچل سلما ارگچ بوراک توزکوپاران بوران کوزوم بنسو سورال ابراهیم چلیک‌کول هالیت ارگنچ
موسیقی	فاهیر آتاک اوغلو
فیلم‌بردار	مرتضی پورصمدی
تدوین‌گر	جیدا کاراقول دیلبر کویونجو
شرکت‌های تولید	دیجیتال داناتلار سیماریا
توزیع‌کننده	فیلمیران
تاریخ‌های انتشار	۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
مدت زمان	۱۰۵ دقیقه
کشور	ایران ترکیه
زبان	فارسی ترکی استانبولی
فروش گیشه	۱۷٬۶۸۰٬۵۷۰٬۰۰۰ تومان

مست عشق در ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سینماهای ایران و ترکیه اکران شد.

این فیلم برشی از زندگی مولانا و شمس تبریزی در سال‌های ۶۴۰ تا ۶۴۵ هجری قمری می‌باشد که رابطه مولانا با شمس تبریزی، عشقی که مولانا به او داشت، تأثیر فراوان شمس بر زندگی و اشعار مولانا، و عشق او به خدا و عرفان او را به تصویر می‌کشد.

پیش تولید

۲۴ شهریور ۱۳۹۸ اعلام شد قرار است یک اثر سینمایی از داستان زندگی شمس و مولانا ساخته شود. اثری به نام مست عشق که حسن فتحی آن را کارگردانی کرده و مهران برومند تهیه کنندگی این پروژه سینمایی را برعهده داشت. گفته می‌شد که پیش از شروع فیلمبرداری، حدود ۳ سال برای پیش تولید این پروژه زمان گذاشته شده است.

انتخاب بازیگر نقش مولانا

نخستین حاشیه فیلم، ماه‌ها قبل از آغاز فیلمبرداری آغاز شد، هنگامی که برخی رسانه‌ها از انتخاب بازیگر ترک برای نقش مولانا سخن گفتند. همین سبب شد تا انتقادات زیادی مبنی بر اینکه چرا برای یک شاعر ایرانی باید بازیگر ترک انتخاب شود، صورت بگیرد. در همان زمان، برخی عوامل اصلی فیلم، آن را تأیید و برخی دیگر نیز آن را تکذیب کردند. حتی فرهاد توحیدی، نویسنده فیلمنامه در گفت‌وگویی صراحتاً از انتخاب بازیگر ترک برای نقش مولانا حمایت کرد. تنها ساعاتی پس از انتشار این مصاحبه بود که حسن فتحی در گفت‌وگویی اعلام کرد که بازیگر نقش مولانا، به‌مانند نقش شمس، قطعاً ایرانی خواهد بود. فردای این گفت‌وگو، اعلام شد که پارسا پیروزفر در نقش مولانا بازی خواهد کرد. این هم مثل خبر انتخاب شهاب حسینی بازتاب‌های مثبتی داشت و بسیاری این دو را گزینه‌های خوبی برای مولانا و شمس می‌دانستند.

مخالفت‌ها

در ۲ مهر ۱۳۹۸، خبرگزاری‌ها اقدام به انتشار استفتا از دو مرجع تقلید ایرانی کردند که با ساخت فیلم دربارهٔ شمس و مولانا مخالفت کرده بودند. ناصر مکارم شیرازی اعلام کرد «از آن‌جا که ساخت چنین فیلمی سبب اشاعهٔ فرقه صوفیه می‌شود، ساخت آن شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد.» حسین نوری همدانی نیز در پاسخی مشابه، شمس و مولانا را از اعیان صوفیه دانسته و ساخت فیلم دربارهٔ آن‌ها را به دلیل «اشاعهٔ فرقهٔ صوفیه»، حرام اعلام کرد. حسن فتحی و عوامل فیلم مست عشق، در واکنشی تلویحی به این مسئله، دو ویدئو از دیدگاه‌های سید علی خامنه‌ای، را در این باره منتشر کردند. این دو ویدئوی کوتاه که در کانال تلگرامی این فیلم منتشر شده، مربوط به «دیدار رهبر انقلاب با شاعران» در شهریور ۱۳۸۷ است که در آن‌ها از مولانا و شمس به نیکی یاد شده است.

فیلم‌برداری و غیبت در جشنواره فجر

در ۱۶ مهر ۱۳۹۸ فیلم‌برداری مست عشق‌ آغاز شد. پس از یک شروع پرسروصدا و آغاز فیلمبرداری، عوامل فیلم در طول یک‌ماه شروع به انتشار اخبار فیلم کردند. اخباری که طی آن، از گریم‌های شهاب حسینی و پارسا پیروزفر در نقش‌های شمس و مولانا رونمایی شد. اما دامنه حواشی از جایی آغاز شد که دیگر خبری از این فیلم به بیرون درز نکرد. اواخر پاییز ۱۳۹۸ بود که خبر رسید پیش‌تولید سریال جیران در تهران آغاز شده و فتحی که در حال فیلمبرداری مست عشق در ترکیه است، هم‌زمان پیش‌تولید سریال جدیدش را نیز آغاز کرده است.

تقریباً تمامی مراحل فیلمبرداری مست عشق در شهر قونیه کشور ترکیه انجام شده است.

از مست عشق به‌عنوان یکی از غایبان بزرگ جشنواره بین‌المللی فجر آن سال سخن گفته می‌شد. فیلم فتحی که پس از یک پیش‌تولید پرسروصدا، تولید آرامی را پشت‌سر می‌گذاشت خیال همگان را راحت کرد که تولید در مسیر طبیعی خود پیش رفته و احتمالاً نخستین رونمایی از آن در جشنواره فجر خواهد بود. اما حسن فتحی بدون اشاره به‌دلیلی اعلام کرد که در آن سال فیلمی در جشنواره نخواهد داشت. دو هفته بعد از این اظهارنظر، ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر سی‌وهشتمین جشنواره فجر، صراحتاً اعلام کرد که مست عشق ضمن اینکه همچنان درحال فیلمبرداری است، بلکه در ایران هنوز مجوز ساخت ندارد و نمی‌تواند در جشنواره حضور داشته باشد.

سکوت رسانه ای و همه‌گیری کویید-۱۹

۲ روز مانده به آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی، نخستین تیزر از مست عشق منتشر شد. ویدئویی حاوی لحظاتی از فیلم که هم تدوین شده و هم دارای موسیقی بود. برخی رسانه‌ها هم از پایان فیلمبرداری پروژه سخن گفتند. اما سؤال مهم همچنان باقی‌مانده بود که چرا فیلمی که بیش از یک‌ماه تا زمان جشنواره وقت دارد و فرم حضور در این فستیوال را هم پر کرده و مشکل پروانه ساختش هم قابل رفع‌شدن است، از حضور در این جشنواره انصراف داده است. با آمدن کرونا و بسته شدن مرزها، اخبار و پیگیری‌ها دررابطه با پروژه به محاق رفت تا هفته آخر خردادماه، یعنی حدود ۶ ماه از اعلام پایان پروژه توسط رسانه‌ها، یکی از روزنامه‌ها اعلام کرد که بی‌خبری از پروژه مست عشق کمی مشکوک است. استدلال آن رسانه بر این بود که هیچ‌یک از عامل اصلی پروژه، خبر پایان فیلمبرداری را اعلام نکرده‌اند و مشخص نیست که پروژه هم‌اکنون در چه مرحله‌ای به‌سر می‌برد. ضمن اینکه حسن فتحی نیز در آن ایام، بر سر سریال شبکه نمایش خانگی خود یعنی جیران حضور داشت که همین، برخی سوالات را راجع‌به فرجام «مست عشق» مطرح کرد. یک روز بعد از این گمانه‌زنی‌ها که به نشر حداکثری در فضای مجازی تبدیل شد، تهیه‌کننده اثر اعلام کرد که تنها چند سکانس کوتاه از فیلم مانده و گروه منتظر بازگشایی مرزها برای ادامه فیلمبرداری هستند.

نسخه سریالی

اواخر مهرماه ۱۳۹۹ بود که سهراب پورناظری، سازنده موسیقی فیلم اعلام کرد که مست عشق به شکل نیمه‌کاره رها شده و به مرحله پایانی نرسیده است. همین سخنان کافی بود که رسانه‌ها به یاد وعده تهیه‌کننده پروژه بیفتند که در خردادماه اعلام کرده بود که فیلم تا پایان تابستان آماده نمایش می‌شود. ۴ روز بعد از این سخنان یعنی در آخرین روز مهرماه، یک اظهارنظر دیگر، طبیعی نبودن روال تولید فیلم را بیشتر کرد. در همان حوالی ویدیویی در فضای مجازی منتشر شد مبنی براینکه قرار است فیلم مست عشق پخش جهانی خود را آذر ماه همان سال همزمان با هفته بزرگداشت مولانا آغاز کند و علاوه بر نسخه سینمایی، یک سریال هشت قسمتی هم از این اثر نیز آماده شده است. این خبر در آغاز با واکنش حسن فتحی مواجه شد که آن را از اساس کذب خواند و بعد از آن، فرهاد توحیدی در گفت‌وگویی اقدام سرخودانه سرمایه‌گذار ترک در زمینه وعده پخش جهانی این فیلم و تهیه نسخه‌ای از آن در قالب سریالی ۸ قسمتی را نقض حقوق مؤلفان و سازندگان این اثر دانست و گفت که پیگیری حقوقی این موضوع از سوی سرمایه‌گذار ایرانی فیلم آغاز شده است.

اختلاف نظر با سرمایه‌گذار ترکیه‌ای

این جنجال‌ها ادامه پیدا کرد تا اردیبهشت ۱۴۰۰ که یک شبکه ماهواره‌ای فارسی‌زبان با پخش تیزرهایی از پخش سریال مست عشق در ترکیه خبر داد. موضوعی که باعث توقف موقت در تولید فیلم شد. سرمایه‌گذار ترکی اعلام کرده بود که تدوین و مراحل فنی این فیلم به پایان رسیده و قرارداد پخش سریال مست عشق با این شبکه ماهواره‌ای بسته شده و دوبله فارسی آن در حال انجام است تا پخش آن آغاز شود، درحالی که تولید فیلم به اتمام نرسیده بود. این چنین شد که سرانجام سکوت حسن فتحی شکسته شد و در بیانیه ای با تاسف‌آور خواندن این خبر واکنش تندی را نشان داد. سرانجام با پیگیری‌های حقوقی انجام‌شده توسط وزارت امور خارجه و سرکنسولگری ایران در استانبول، مالکیت صددرصدی فیلم به طرف ایرانی داده و اثر وارد فاز نهایی تولید شد.

کناره‌گیری همایون شجریان و سهراب پورناظری

در حالی که تصور می‌شد مست عشق حواشی را پشت سر گذاشته و بزودی اکران خواهد شد، یک جدایی غافلگیرکننده این فیلم را دوباره در کانون توجهات قرار داد. شامگاه دوشنبه اول آذرماه سال ۱۴۰۰، همایون شجریان و سهراب پورناظری در بیانیه‌ای از کناره‌گیری خود خبر دادند. پس‌از اعلام انصراف این دو هنرمند، مهران برومند تهیه‌کننده فیلم نیز اعلام کرد که خواسته شجریان غیرمعقول نیست و آنچه ما می‌خواستیم هم غیرمعقول نبود.

فاهیر آتاک اوغلو، آهنگساز آثاری همچون عمر و حریم سلطان، آهنگسازی موسیقی فیلم را بر عهده داشته و علیرضا قربانی موسیقی تیتراژ را اجرا کرده است.

مست عشق ابتدا بنا بود از ۲۹ فروردین ۱۴۰۳ در سینماهای ایران و ترکیه اکران شود؛ اما به دلیل «مشکلات فنی» از ۵ اردیبهشت اکران شد. پیش‌فروش بلیت‌های فیلم از ۲ اردیبهشت با رده‌بندی سنی «۱۵+» آغاز شد.

گیشه

یک روز پیش از اکران، مست عشق بیش از ۱٬۵ میلیارد تومان پیش‌فروش داشت و رکورد بیشترین فروش سینمای ایران در روز نخست اکران را شکست. این فیلم تا پایان روز اول اکران خود توانست بیش از ۶ میلیارد تومان فروش داشته باشد و رکورد فروش افتتاحیه سینمای ایران را به نام خود کند. محمدرضا صابری، دبیر و سخنگوی انجمن سینماداران کشور، سطح موفقیت مست عشق را «اتفاقی مهم برای سینمای ایران» خواند.

«مست عشق» تنها در ۲ روز اول اکران توانست با فروشی بالغ بر ده میلیارد و هفتصد میلیون تومانی خود را به رتبه چهارم فروش کلی سینمای ایران در سال ۱۴۰۳ برساند.