شمال از شمال غربی: فیلمی از آلفرد هیچکاک

 

هیچکاک اغلب به روزنامه‌نگاران درباره ایده‌ای می‌گفت که در آن کری گرانت داخل بینی آبراهام لینکلن (کوه راشمور) پنهان شده و هنگام عطسه او، از بینی مجسمه بیرون می‌افتد!

هیچکاک می‌گفت که این فیلم را می‌توان The Man in Lincoln's Nose (مردی در بینی لینکلن) نامید . هیچکاک روی این ایده پافشاری کرد و در پی فیلمنامه‌نویسی مناسب برای گسترش آن بود. شخصیت اصلیِ فروشندهٔ دوره‌گرد، برای جیمز استوارت مناسب بود، اما لیمن آن را به یک مدیر آژانس تبلیغاتی در خیابان مدیسون تغییر داد، سمتی که خودش پیشتر آن را داشت.

در زندگی‌نامه هیچکاک به قلم جان راسل تیلور در سال 1978 (هیچک: زندگی و زمانه آلفرد هیچکاک) نوشته شده که که داستان پس از طلسم گیر افتادن نویسنده در طول فیلم‌نامه‌نویسی یک پروژه سینمایی دیگر آغاز شده است:

آلفرد هیچکاک پذیرفته بود که فیلمی با ام‌جی‌ام کار کند و آنها روی اقتباسی از رمان «خرده‌پاره‌های کشتی ماری‌دیر» از هاموند اینز به توافق رسیده بودند. آهنگساز برنارد هرمن پیشنهاد داده‌بود که هیچکاک با دوستش ارنست لمان هم کار کند. بعد از چند هفته، لمان درخواست کناررفتن از پروژه را داد چون نمی‌دانست با ایده هیچکاک باید چه کار کند. هیچکاک می‌گوید که حالا که با هم خوب هستند، بهتر است داستان دیگری را سرهم کنند. لمان می‌گوید که می‌خواهد بهترین فیلم هیچکاک را بنویسد. هیچکاک لحظه‌ای فکر می‌کند و می‌گوید همیشه می‌خواسته یک صحنه تعقیب‌و‌گریز را در کوه راشمور طراحی کند. لمان و هیچکاک سپس ایده‌های دیگری را به زبان آوردند: قتلی در مقر سازمان ملل متحد، قتلی در یک کارخانه خودروسازی در دیترویت، اوج ماجرا در آلاسکا. در نهایت روی ایده قتل در مقر سازمان ملل برای ابتدای فیلم و تعقیب‌و‌گریز در راشمور برای انتهای فیلم به توافق رسیدند. برای هسته فیلم، هیچکاک روزنامه‌نگاری را به‌ یاد آورد که ایده‌ای از جاسوسانی داشت که با خلق یک مأمور اطلاعاتی ساختگی، برای خودشان سپر بلا درست می‌کنند. هیچکاک به این فکر می‌کرد که شاید بشود آن مأمور ساختگی با قهرمان فیلم اشتباه گرفته شود. ایده آن روزنامه‌نگار‌ را ۱۰٫۰۰۰ دلار از وی خریدند.

وجه تسمیهٔ عنوانِ فیلم تا مدت‌ها مورد بحث بود. برخی می‌گفتند علاوه بر محلی که نقطهٔ اوج داستان در آن‌جا اتفاق می‌افتد، اشاره‌ای نیز به قطعه‌ای از نمایش‌نامهٔ هملت اثر ویلیام شکسپیر دارد: «به هنگام وزش باد جنوبی، خوب و بد را از هم بازمی‌شناسم، جنون من تنها در هنگامیست که باد از شمال - شمال غربی می‌وزد.»

اما حقیقت آن است که نورث‌وست (Northwest) نام یک شرکت هواپیمایی مشهور در آمریکاست و در صحنهٔ فرودگاه، «کری گرانت» (راجر تورنیل) با هواپیمای آن شرکت، به طرف شمال آمریکا می‌رود و در نمایی کوتاه، نام این شرکت هواپیمایی را بر محل ورود به دفتر آن می‌بینیم. از طرفی آلفرد هیچکاک در مصاحبه‌ای با پیتر بوگدانوویچ در سال ۱۹۶۳، اشاره کرد که تمام فیلم بر روی عنوان آن متمرکز است، اما چیزی به نام «شمال از شمال‌غربی» روی قطب‌نماها وجود ندارد و طبعاً چنین برداشتی غلط است.

• کری گرانت
• اوا ماری سنت
• جیمز میسون
• جسی رویس لندیس
• لئو جی. کارول
• جوزفین هاچینسون
• مارتین لاندو
• ادوارد پلات
• ادوارد بینز
• فیلیپ اوبر