خضری دشتبیاض شهری از توابع شهرستان قائنات در استان خراسان جنوبی و مرکز بخش نیمبلوک است.
این شهر به دلیل اینکه شمالیترین و نخستین شهر خراسان جنوبی پس از ورود به این استان (از خراسان رضوی) است، به «پیشانی سرسبز خراسان جنوبی» شهرت یافتهاست. جمعیت خضری دشت بیاض بنا بر آمار سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۵٫۶۸۰ نفر بودهاست.
خضری دشتبیاض | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | خراسان جنوبی |
بخش | بخش نیمبلوک |
سال شهرشدن | ۱۳۶۲ |
مردم | |
جمعیت | 5680 نفر (سال ۱۳۹۵) |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۱۵۳۵ متر |
آبوهوا | |
میانگین بارش سالانه | ۲۰۰ میلیمتر |
اطلاعات شهری | |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۵۶۳۲۵۴ |
وبگاه | |
خضری و دشت بیاض دارای تاریخی کهن و مربوط به پیش از اسلام هستند. آنچه قطعی است، در روایت داستان تدفین امامزاده عبدالله کارشک که در سال ۲۴۷ هجری (۲۴۰ شمسی) درگذشت، سخن از خضری و دشت بیاض به میان آمدهاست.
در دوره جدید، خضری و دشت بیاض دو روستای نزدیک به یکدیگر بودند که در سال ۱۳۶۲ با تجمیع جمعیت دو روستا، به شهر تبدیل شدند.
شهر خضری دشت بیاض از شمال با شهرستان گناباد، از جنوب با بخش مرکزی شهرستان قائنات، از شرق با شهرستان زیرکوه و از غرب با شهرستان فردوس و شهرستان سرایان همجوار میباشد. فاصله آن تا قاین ۵۵ کیلومتر، تا بیرجند ۱۶۰ کیلومتر، تا فردوس ۹۵ کیلومتر، تا گناباد ۴۵ کیلومتر و تا مشهد ۳۲۰ کیلومتر است.
خضری دشت بیاض در غرب دشتی قرار گرفته که توسط کوههای زیر احاطه شدهاست:
آب و هوای منطقه بهطور معمول گرم و خشک است. گرمترین ماههای سال در این منطقه تیر و مرداد و سردترین آنها دی و بهمن میباشد و ماههای یخبندان از اواخر آذر تا اواسط اسفندماه بطول میانجامد.
بادهای اصلی منطقه در تابستان بیشتر از شرق به طرف غرب میوزد که به باد شمال معروف است و در زمستان از طرف غرب به شرق از بادهای مدیترانهای که بنام سیاه باد معروف است. میانگین بارش سالانه در این منطقه ۱۷۴ میلیمتر میباشد که بارش به صورت برف و باران میباشد.
آب شرب شهر از طریق دو حلقه چاه عمیق تأمین میشود. آب کشاورزی منطقه نیز از طریق چاههای عمیق موجود تأمین میشود در سالهای پرباران رودخانههای اصلی معروف به دهنه که از کوههای جنوب و جنوب غربی سرچشمه میگیرد و همچنین سیلبندهای احداث شده در بالا دست دشت قسمتی از آب کشاورزی منطقه را تأمین میکنند.
شیوه معیشت مردم این منطقه از گذشته مبتنی بر کشاورزی و دامداری بودهاست. دشت خضری برای کشاورزی بسیار مناسب بوده و دارای آب و خاک مناسب میباشد محصولات عمده این منطقه گندم، جو، چغندر قند، زعفران و محصولات باغی میباشد.
در چنین بستری، شرکت سهامی زراعی خضری با تولید محصولات زارعی، دامی، باغی و لبنی شکل گرفته و نقش به سزایی در رونق اقتصادی مردم، تأمین نیازمندیهای منطقه و ایجاد اشتغال داشتهاست.
از نظر پتانسیلهای معدنی این منطقه موقعیت مناسبی دارد. تاکنون معادنی ازجمله سنگ مرمر، خاک نسوز، سنگ آلومنیم، گچ و… در این منطقه شناسایی شدهاست.
شهر خضری دشت بیاض به دلیل سرسبز بودن بهترین نقطه ییلاقی و گردشگری استان خراسان جنوبی محسوب و به لحاظ سابقه تاریخی و آثار تاریخی باارزش و پتانسیلهای موجود محل جاذبی برای مسافران، زائرین و گردشگران میباشد.
یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری منطقه، غار فارس است. آنطور که از روایت ساکنان محلی فهمیده میشود، در گذشتههای بسیار دور شهری آباد وجود داشته که هر دو روستای دشت بیاض و مَیَم را دربرگرفته و به فارس مشهور بودهاست که در نقشههای تاریخی نیز این منطقه ثبت شدهاست و غاری به همین نام وجود نیز دارد.
در شاهنامه فردوسی نیز این نامها ثبت و ضبط شدهاست:
همان به که سوی کَلات و چَرَم ***** برانیم و منزل کنیم از مَیَم
از اندک آثار تاریخی و مکانهای زیارتی و جاذبههای گردشگری به جا مانده از دوران کهن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
این شهر دارای ۳ باب دبستان، ۳ باب راهنمایی و ۲ دبیرستان دخترانه و پسرانه است که به صورت شبانهروزی میباشند. همچنین این شهر دارای ۲ مهد کودک است. ۴ مسجد در خضری و ۳ مسجد در دشت بیاض و ۲ حسینیه در خضری از مکانهای مذهبی شهر است. همچنین در این شهر چهار سالن ورزشی ساخته شدهاست که آماده خدمت رسانی به ورزش دوستان است. در سال تحصیلی ۱۳۹۸–۱۳۹۷ نیز یک باب دبستان غیرانتفاعی در این شهر شروع به کار کردهاست.
خضری دارای یک کلینیک بهداشتی درمانی شامل درمانگاه، کلینیک دندانپزشکی و بخش زنان و زایمان است. همچنین دو خانه بهداشت نیز در خضری دشت بیاض فعالیت میکنند.
اداره دامپزشکی نیز در حاشیه جاده آسیایی به شهروندان خدمات ارائه میکند.
خضری به لحاظ قدمتی که دارد، میزبان یا پرورش دهنده شخصیتهای بزرگی بودهاست که در سطوح مختلف تأثیرگذار بودهاند. از خضری در کتابها و سفرنامههای مختلفی نام بردهاست که نشان دهنده قدمت و اهمیت این منطقه است.
ذیلاً به برجستهترین شخصیتهای این شهر اشاره شدهاست:
نیم فرسخی اینجا قریه خضری سر راه و منزل جناب آخوند ملا علی آنجاست، خدمتشان رسیدم. خانه ای دارد مثل خانه حضرت نوح. اما تاریک. عرض کردم چرا درها یعنی آغشقه این اتاق را که حالا پنجره کوچک دارد، تمام باز نمیکنید که روشن شود؟ فرمود خانه ملک من نیست و من هیچ شبی در اینجا نخوابیدهام مگر اینکه فردا عزم رحیل داشتهام و حالا قریب پنجاه سال است که در همان بیغوله عمر گذرانیده اند. بر حالت ایشان تأسف خوردم.
ولی دشت بیاضی
This article uses material from the Wikipedia فارسی article خضری دشتبیاض, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.