خالتور

واژهٔ خالتور در فارسی از روسیِ «خالتورا» (به روسی: халтура)، به‌معنیِ «کار بی‌ارزش»، «کارِ (هنری یا ادبیِ) با کیفیتِ پایین»، «کارِ سرِهم‌بندی‌شده»، «آشغال» و «بُنجُل»، ریشه گرفته‌است. خالتور از زبان لاتین قرون وسطا به روسی وارد شده. تلفظ این واژه به صورت «خاله تورانی» و نسبت دادنش به شخص مجهولی به نام «خاله توران» ساختگی است و بنیانی ندارد.

خالتور در موسیقی ایرانی به موسیقی مبتذل، بی‌ارزش، فاقد کیفیت هنری و عمیقاً تجاری اشاره دارد. این لفظ می‌تواند برای توصیف چنین نوعی از موسیقی به کار برود («فلان خواننده خالتوری می‌خواند») یا برای توصیف اجراکنندگان چنین موسیقی به کار گرفته بشود («فلان خواننده خالتور است») یا حتی برای توصیف مجلسی که در آن چنین نوعی از موسیقی اجرا شده استفاده بشود («الآن از خالتور بر می‌گردیم») استفاده از این لفظ نزد مطربان رایج است و گاه آن را «خارتور» نیز تلفظ می‌کنند. این لفظ (مانند لفظ «مطرب») دارای بار منفی است و تحقیرآمیز است.

امروزه خالتور بیشتر به موسیقی‌های بی‌محتوا گفته می‌شود.

• فاطمی، ساسان (۱۳۹۱). «خالتور». فصلنامه موسیقی ماهور (۵۵): ۱۶۷–۱۶۸.نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (رده)
• «با موسیقی کوچه بازاری چطوری؟». بولتن نیوز. ۲۶ تیر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸.
• ریشه شناسی халтура xartulárij