Plato Tiburtinus

Plato Tiburtinus, c'ma dir Platòun ed Tìvoli, 'l era stê 'n matemàtic, astrònum e 'n tradutōr itagliàn dal XII sécol, nê a Tìvoli mo che però 'l era andê a stèr a Barselòuna da 'l 1116 a 'l 1138, indû al studièva insèm a 'l ebrèo Abraham bar Hiyya. 'L era stê méj cgnusû p'r el só tradusiòun ed documèint da 'l ebràic e da 'l èreb vers al latèin, e a pêr ch'al sìa stê al prìm a purtèr in sà traduśènd-i dala lengva àraba, dagli infurmasiòun a 'l riguèrd edl astrolàbi.

Ōvri

A s pèinsa ch'i sìen só tradusiòun cagli ōvri ed sièinsi e matemàtica ch'a seguìs ché:

• Liber Embadorum (Al lìber dal superfìsi o Giumetrìa pràtica), tradòt in dal 1145 da 'l ebràic, scrìt da 'l Abraham bar Hiyya. Cal lìber chè al duvìva dimòndi influensèr i Practica geometriae dal Leonardo Fibonacci e 'l descòr in manéra cèra p'r al prìmi volti in dl Osidèint dagli eqvasiòun quadràtichi.
• Sphericae dal Teodòśi ed Bitinia
• Tratê 'd Astronomìa, dl Al-Battān,i’s al-Zij
• De usu astrolabii dl Abu’l-Qāsim Maslama (Ibn al-Sạffār)
• Quadripartitum Ptolemaei
• Iudicia Almansoris
• De electionibus horarum dl Ali ibn Aḥmad al-Imrani
• De nativitatibus o De iudiciis nativitatum dl Abu 'Ali al-Khaiyat
• De revolutionibus nativitatum dl Abū Bakr al-Ḥasan (Albubather)
• Questiones geomantice o Liber Arenalis scientie dl Alfakini, fiōl edl Abizarch o dl Abraham
• De pulsibus et urinis edl Enea.

Colegamèint estèren

• (IT) La só biografìa in sìm'a 'l Disionàri bibliogràfic Treccani.
• (FR) La só biografìa in Le traducteur, l'Église et le Roi: Espagne, XIIe et XIIIe siècle ed Clara Foz dal 1998, in ligna in sìm'a Google e-book.
• (EN) La só biografìa in sìm'a l'ensiclopedìa libbra on-line Encyclopedia.com

Noti