Dialétt Bulgnîṡ Muntanèr Mêdi

I dialétt bulgnîṡ muntanèr mêdi én un insàmm ed dialétt bacajè int la muntâgna bulgnaiṡa str'äl prémmi culénn fén a quaranta chilòmeter ed distânzia da la zitè e fén a Puratta. I én 'na varietè dal dialatt bulgnaiṡ ch'l é stè purtè in sti sît durant la dominaziån ed Bulåggna stra 'l XIV e al XVIII sécol. I piò impurtànt én al dialatt ed Ròca Pitiglièna e al dialatt ed Puratta. I presänten tott dî trât cmonn al dialatt bulgnais zitadén mo i àn anch dal particolaritè gramatichèl e fonètich a meza vî stra 'l dialatt zitadén e i dialétt muntanèr èlt bacajè al cunfén cun la Tuschèna. La difuṡiån d un dialàtt muntanèr mêdi a Puratta l'é da ricondûṡris a la Contéa dî Ranózz stra'l 1494 e al 1797 ch'î purténn un bulgnaiṡ pió nustràn in sti sît ch'i dscurarénn un dialàtt muntanèr èlt.

Peculiaritè prinzipèl

I preṡänten l'eliminaziån däl vuchèli finèl cme in bulgnaiṡ zitadén (es. gât, sâc), mo an i é brîṡa stè l'anterioriżaziån däl vuchèli mêdi (eṡ. zit. sacc e munt. m. secc) e an i én brîṡa i ditóng dal dialàtt zitadén (eṡ. zit. vaird e såul e munt. m vêrd e sôl). Int al dialàtt ed Gâg' äli africhè /ʧ/ e /ʤ/ äli én armâst: (es. zit. zannder e gag. cènnder). Int äl variant pió cunpâgna ai muntanèr èlt ai é anc la finèl à int al partizéppi pasè invêzi d è (es. in puretàn: a sån stà invezi ed a sån stè o al pajaiṡ ed Varghè ch'l adventa Vergà int al dialàtt dal sît).

Al consonànt naṡèl finèl spass al vénnen trunchè: (es. zit. cusén e munt. m cuséi). L'artéccuel singolèr maschîl, ch'in zitadén l é al, al dvännta int 'na móccia 'd dialétt, e (munt. m. e pogg', zit. al pôg' ).