Το κίνημα για τον εκδημοκρατισμό της πόλης Γκουάνγκτζου, ή η εξέγερση του Γκουάνγκτζου (Χάνγκουλ : 광주 민주화 운동, Χάνζα : 光州民主化運動) ήταν μια λαϊκή, φοιτητική και συνδικαλιστική εξέγερση, που διαδραματίστηκε στο κέντρο της πόλης της Gwangju στη Νότια Κορέα και η οποία ξεκίνησε στις 18 Μαΐου 1980.
Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέγερσης, οι πολίτες ξεσηκώθηκαν κατά της δικτατορίας του Chun Doo-hwan, ο οποίος ανέβηκε στην εξουσία μετά τη δολοφονία του προέδρου Παρκ Τσουνγκ-χι το 1979. Οι εξεγερμένοι πήραν τον έλεγχο του κέντρου της πόλης μέχρις ότου ο στρατός κατέστειλε βίαια το κίνημα και επανέκτησε τον έλεγχο στις 27 Μαΐου. Η Gwangju ήταν το προπύργιο του ηγέτη της δημοκρατικής αντιπολίτευσης, Κιμ Ντε-τζουνγκ, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο μετά από τις ταραχές, αλλά στη συνέχεια του παραχωρήθηκε αμνηστεία.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Chun Doo-hwan, αυτό το γεγονός παρουσιάστηκε ως μια εξέγερση υποστηριζόμενη από τους κομμουνιστές, όταν όμως τον διαδέχθηκε ένα πολιτικό καθεστώς, αναγνωρίστηκε ότι ήταν ένα κίνημα του οποίου σκοπός ήταν να υπερασπιστεί τη δημοκρατία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία. Το 1997, οι πρώην πρόεδροι Chun Doo-hwan και Roh Tae-γου κρίθηκαν ένοχοι, μαζί με άλλους 17 κατηγορούμενους, για τις "διασυνδέσεις τους με το πραξικόπημα της 12ης Δεκεμβρίου 1979, την εξέγερση της Gwangju και τα μυστικά κονδύλια", ενώ στη συνέχεια αθωώθηκαν. Το 2002 δημιουργήθηκε ένα εθνικό νεκροταφείο και καθιερώθηκε μια ημέρα μνήμης (η 18η Μαΐου), για να "δικαιώσει" τα θύματα και να " αποκαταστήσει την τιμή τους "
Το γεγονός αυτό αναφέρεται γενικά σαν « 5 1 8 » στα κορεάτικα (« 오일팔 » (Χάνζα : 五一八), προφέρεται « ο ιλ παλ», δηλαδή « πέντε ένα οκτώ» στα ελληνικά) και αναφέρεται στην ημερομηνία της εξέγερσης (5ος μήνας 18η μέρα).
Η δολοφονία του προέδρου Παρκ Τζονγκ-χούι στις 26 Οκτωβρίου 1979, ο οποίος κατείχε την εξουσία για 18 συναπτά έτη, προκαλεί το βίαιο τέλος του αυταρχικού καθεστώτος και πολιτική αναταραχή στη Νότια Κορέα. Ο νέος πρόεδρος Choi Kyu-hah και η κυβέρνηση του είχαν περιορισμένο έλεγχο όσον αφορά στην αυξανόμενη δύναμη του στρατηγού Chun Doo-hwan, ο οποίος πήρε την εξουσία με πραξικόπημα στις 12 Δεκεμβρίου.
Τα δημοκρατικά κινήματα που υπήρχαν στη χώρα, απαγορευμένα υπό του καθεστώτος του Park, αφυπνίζονται εκ νέου. Κατά την διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 1980, οι καθηγητές και οι φοιτητές που είχαν εκδιωχθεί εξ αιτίας της προ-δημοκρατικής τους δράσης, ξαναγυρνούν στα πανεπιστήμια και δημιουργούν φοιτητικά συνδικάτα. Aυτοί οι ίδιοι ηγήθηκαν διαδηλώσεων σε εθνικό επίπεδο, διεκδικώντας μια σειρά μεταρρυθμίσεων. Ειδικότερα ζητούσαν την άρση του στρατιωτικού νόμου (που είχε επιβληθεί μετά τη δολοφονία του Park), διεκδικούσαν επίσης τον εκδημοκρατισμό της χώρας, την αύξηση του βασικού μισθού και την ελευθερία του τύπου. Τα αιτήματα αυτά και οι δράσεις έφτασαν στο απόγειό τους με τη διαδήλωση κατά του στρατιωτικού νόμου που έλαβε χώρα στη Σεούλ στις 15 Μαΐου 1980, στην οποία συμμετείχαν περίπου 100.000 φοιτητές και πολίτες.
Η κυβέρνηση απάντησε με πολλά κατασταλτικά μέτρα. Στις 17 Μαΐου, το Υπουργικό Συμβούλιο επέβαλε στρατιωτικό νόμο στο σύνολο της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του νησιού Jeju, το οποίο μέχρι τότε διέφευγε της καταστολής. Τα μέτρα αυτά επέβαλαν το κλείσιμο των πανεπιστημίων, την απαγόρευση της πολιτικής δραστηριότητας και αύξησαν τη λογοκρισία του τύπου. Προκειμένου να επιβληθεί ο στρατιωτικός νόμος, στάλθηκε στρατός σε πολλές περιοχές. Την ίδια μέρα, η αστυνομία έκανε επιδρομή σε μια εθνική συνδιάσκεψη των ηγετών των φοιτητικών συνδικάτων 55 πανεπιστημίων, που είχαν συγκεντρωθεί για να αποφασίσουν σχετικά με την επικείμενη διαδήλωση της 15ης Μαΐου. Είκοσι έξι πολιτικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων ο Kim Dae-jung, προερχόμενος από την επαρχία της Jeolla στον νότο, συνελλήφθησαν με την κατηγορία της διοργάνωσης διαδηλώσεων.
Κατά την περίοδο της δικτατορίας του, ο Park Chung-hee ο οποίος καταγόταν από την επαρχία Gyeongsang, που βρίσκεται στα νότιο-ανατολικά της χώρας, υποστήριξε με οικονομικά και πολιτικά ευεργετήματα τον τόπο καταγωγής του, εις βάρος της επαρχίας Jeolla, στα νότιο-δυτικά. Αυτή η ευνοιοκρατία είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει η επαρχία αυτή το λίκνο της αντιπολίτευσης στη δικτατορία και να υποστεί εμμέσως πλήθος διακρίσεων εκ μέρους της κεντρικής εξουσίας. Τελικά, τον Μάη του 1980, η πόλη της Gwangju, πρωτεύουσα της επαρχίας Jeolla του Νότου,έζησε έναν τρομερό ξεσηκωμό κατά του νέου ισχυρού άνδρα του στρατού, του στρατηγού Chun Doo-hwan, ο οποίος μετέτρεψε τις διαδηλώσεις σε λουτρό αίματος με εκατοντάδες νεκρούς πολίτες .
Στις 17 Μαΐου του 1980, η επέκταση στην επαρχία Gwangju της κατάστασης πολιορκίας, που ήταν ήδη σε ισχύ στη Σεούλ, μεταφράζεται σε συλλήψεις πολιτικών στο προπύργιο αυτό της αντιπολίτευσης, και με κλείσιμο των πανεπιστημίων.
Στις 18 Μαΐου 1980, το πρωί, οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στην πύλη του πανεπιστημίου Jônnam, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για το κλείσιμο της σχολής. Στις 9:30 π.μ., είχαν ήδη μαζευτεί περίπου 200 φοιτητές και έρχονται αντιμέτωποι με 30 αλεξιπτωτιστές. Περίπου στις 10 π.μ., ξεκίνησε η σύγκρουση: οι στρατιώτες επιτέθηκαν στους φοιτητές, οι οποίοι αμύνθηκαν ρίχνοντας πέτρες. Στη συνέχεια, η διαδήλωση κινήθηκε προς το κέντρο της πόλης, προς την περιοχή του Geumnamno (στο δρόμο που οδηγεί προς το γραφείο της επαρχίας της Jeollanamdo). Η σύγκρουση επεκτάθηκε και πέρα από αυτή την περιοχή, με αποτέλεσμα το απόγευμα να έχουν κινητοποιηθεί περίπου 2.000 διαδηλωτές. Σε πρώτη φάση, η αστυνομία προσπάθησε να ελέγξει τις διαδηλώσεις του Geumnamno, αλλά στις 16 μ.μ., οι αλεξιπτωτιστές ανέλαβαν τον έλεγχο των επιχειρήσεων. Η άφιξη 686 στρατιωτών, της 33ης και της 35ης ίλης του ιππικού της 7ης ταξιαρχίας, σηματοδότησε την αρχή της βίαιης φάσης της καταστολής, με πολλούς νεκρούς. Στις 20 Μαΐου, το Δημαρχείο και ο τηλεοπτικός σταθμός KBS καταλαμβάνονται από τους διαδηλωτές. Ενώ η εξέγερση εξαπλώθηκε και σε άλλες πόλεις της περιοχής, την 21η Μαΐου, το Gwangju περικυκλώθηκε και απομονώθηκε και στις 22 Μαΐου, οι πολιορκημένοι άρχισαν να οπλίζονται. Ένα συλλαλητήριο στις 23 Μαΐου συγκέντρωσε 150.000 διαδηλωτές. Στις 27 Μαΐου, ο νοτιο-κορεάτικος στρατός μπήκε στην πόλη πυροδοτώντας μια καταστολή που, επισήμως, προκάλεσε διακόσιους νεκρούς ενώ σύμφωνα με τις οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα θύματα ήταν αρκετές χιλιάδες.
Οι ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης για τη στρατιωτική επέμβαση, μετατρέπονταν κάθε χρόνο σε σημείο συσπείρωσης των αντιπολιτευόμενων. Επτά χρόνια αργότερα, το 1987, οι διαδηλώσεις για την επέτειο της εξέγερσης και η κατακραυγή για τους φόνους που διαπράχθηκαν τότε από τον στρατό, σηματοδότησαν την αρχή της διαδικασίας εκδημοκρατισμού στη Νότια Κορέα.
Επιπλέον, η δήλωση του προέδρου Τζίμι Κάρτερ, στην κυβέρνηση της Νότιας Κορέας, στις 23 Μαΐου 1980, για την αποκατάσταση της τάξης, θεωρήθηκε ως υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών προς το στρατιωτικό καθεστώς εκείνης της περιόδου και ενίσχυσε τα αντι-αμερικανικά αισθήματα στη Νότια Κορέα.
Μόλις το 1988, η κυβέρνηση αναγνώρισε τη σφαγή της Gwangju, και ξεκίνησε τις πρώτες έρευνες έτσι ώστε να αποδοθούν οι ευθύνες. Το 1995, ξεκίνησαν οι διώξεις, και οκτώ άτομα δικάστηκαν και καταδικάστηκαν το 1997. Ωστόσο, τους δόθηκε χάρη από τον ίδιο τον πρόεδρο. Το 2002, το νεκροταφείο που είχαν θαφτεί τα θύματα της σφαγής μετονομάστηκε σε Εθνικό Κοιμητήριο.
Η εξέγερση της Gwangju, ενέπνευσε τα ακόλουθα έργα:
This article uses material from the Wikipedia Ελληνικά article Εξέγερση της Γκουάνγκτζου, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Το περιεχόμενο είναι διαθέσιμο υπό CC BY-SA 4.0 εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ελληνικά (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.