Ach Gott, Wie Manches Herzeleid, Bwv 3

Το έργο ανήκει στις εκκλησιαστικές και, μάλιστα, χορωδιακές -ή κοράλ- καντάτες του μεγάλου κάντορα και συνετέθη κατά την παραμονή του στην Λειψία, το 1725. Ανήκει στον δεύτερο κύκλο καντατών του Μπαχ και παρουσιάστηκε στις 14 Ιανουαρίου του ιδίου έτους, την 2η Κυριακή μετά τα Επιφάνια (Dominica 2 Post Epiphanias).

Ο ύμνος πάνω στον οποίο βασίζεται η καντάτα- ανήκει στον Γερμανό ποιητή Μάρτιν Μόλλερ (Martin Moller 1547 – 1606) και γράφηκε το 1587. Το κείμενο, ωστόσο, ανήκει σε μεταγενέστερο άγνωστο ποιητή, ο οποίος διατήρησε -όπως και σε άλλες κοράλ καντάτες- του δεύτερου κύκλου καντατών του Μπαχ, την πρώτη και την τελευταία στροφές του ύμνου αμετάβλητες, αλλά παράφρασε τα θέματα των εσωτερικών στροφών με σειρές από εναλλασσόμενα ρετσιτατίβα και άριες. Ο ύμνος, δεν φαίνεται να έχει εμφανή σύνδεση με τα -προβλεπόμενα για την εορτή- εκκλησιαστικά αναγνώσματα (Επιστολή προς Ρωμαίους, 12:6, 16, Κατά Ιωάννη, 2:1, 11). Είναι, ίσως, ένας διαλογισμός για τον Ιησού ως ανακούφιση σε στιγμές δυστυχίας, και βασίζεται σε ένα μεσαιωνικό πρότυπο. Ο άγνωστος λιμπρετίστας επανεπεξεργάζεται το νόημα των 18 στροφών σε έξι μέρη, διατηρώντας τα λόγια των πρωταρχικών στροφών 1, 2 και 18, ως μέρη 1, 2 και 6. Ομοίως, ο Μπαχ διατήρησε την μελωδία-κοράλ σε τρία από τα έξι μέρη και, συγκεκριμένα, στην φαντασία-κοράλ της εισαγωγής με το μπάσο να τραγουδάει το «cantus firmus», ως τετραμερή οργανοθεσία με διάσπαρτα ρετσιτατίβι, στο δεύτερο μέρος και, τέλος, στο χορωδιακό του φινάλε.

Η καντάτα είναι γραμμένη στην Λα Μείζονα και έχει 6 μέρη. Ο Μπαχ την συνέθεσε για τέσσερις σολίστες φωνής, τετράφωνη χορωδία και μπαρόκ ενόργανο σύνολο από δύο όμποε d’amore, τρομπόνι, κόρνο, δύο βιολιά, βιόλα και μπάσο κοντίνουο. Το τρομπόνι και το κόρνο παίζουν colla parte στα μέρη τους (δηλαδή κάθε όργανο συνοδεύει μία φωνή).

Η χορωδία της εισαγωγής και το κοράλ του φινάλε συγκροτούν ένα στέρεο πλαίσιο από ακολουθία εναλλασσόμενων ρετσιτατίβων και αριών. Ειδικά το πρώτο ρετσιτατίβο είναι ασυνήθιστο: η χορωδία τραγουδάει μία μόνο γραμμή από τις τέσσερις γραμμές του ύμνου, που συνεχίζει κάθε φορά με τον κάθε σολίστ στα λόγια του ποιητή. Η τελευταία άρια είναι ντουέτο, με το όμποε d’ amore και τα βιολιά να παίζουν unisono.

(S: Σοπράνο, A: Άλτο, T: Τενόρος, B: Μπάσος)

• Το μπάσο κοντίνουο δεν αναφέρεται ξεχωριστά διότι παίζει σε όλα τα μέρη

• «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, εκδ. 1991.
• Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
• Dürr, Alfred (1981). Die Kantaten von Johann Sebastian Bach. 1 (4 ed.). Deutscher Taschenbuchverlag. pp. 340–342. ISBN 3-423-04080-7.