Οι τορπίλες αποτελούν αυτοπροωθούμενα υποθαλάσσια όπλα που βάλλονται από πλοία επιφανείας, υποβρύχια και ιπτάμενα μέσα, εναντίον πλοίων επιφανείας και υποβρυχίων.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Μαζί με τις νάρκες θαλάσσης και τις βόμβες βυθού χαρακτηρίζονται ύφαλα όπλα.
Ως αεροτορπίλες αναφέρονταν παλαιότερα οι τορπίλες που ρίπτονταν από αεροπλάνα, ή ελικόπτερα.
Η τορπίλη είναι ένα υποβρύχιο αυτοπροωθούμενο όπλο, σήμερα αυτοκατευθυνόμενο, που χρησιμοποιείται για την προσβολή πλοίων επιφανείας και υποβρυχίων. Πλέει κατά τη διεύθυνση της βολής, κινούμενη σε μικρό βάθος κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας όταν πρόκειται να προσβάλλει στόχο επιφανείας, και κατά την προσβολή του στόχου εκρήγνυται.
Οι πρώτες προσπάθειες κατασκευής ενός τέτοιου υποβρύχιου όπλου ανάγονται στον 17ο αιώνα υπό τον Ντρέμπελ (Drebbel) το 1625 όπου και εξακολούθησαν κατά τους μεταγενέστρους χρόνους, λαμβάνοντας πειραματικά διάφορες ονομασίες, άλλοτε εκτοξευόμενες ή ρυμουλκούμενες προς το στόχο και άλλοτε βαλλόμενες από εγκαταστάσεις ξηράς. Υπό τη γενικότερη έννοια ως τορπίλη χαρακτηρίστηκε και το πυρπολικό που ανέδειξαν αρχικά οι Άγγλοι εναντίον των Ισπανών και αργότερα οι Έλληνες στον απελευθερωτικό τους αγώνα το 1821.
Η πρώτη τορπίλη στη μορφή εκτοξευόμενου όπλου κατασκευάστηκε το 1866 στο Φιούμε από τον Άγγλο μηχανικό Χουαϊτχέντ (Whitehead), του οποίου έφερε και το όνομα. Είχε μήκος 3,35 μ., διάμετρο 0,335 μ., συνολικό βάρος 185 χγρ. και έφερε γόμωση 8 χγρ., ως δε προς την πρόωσή της ήταν αυτοκινούμενη με πεπιεσμένο αέρα, που της έδινε μέγιστη ταχύτητα 7 κόμβων και δραστικό βεληνεκές 620 μ.
Από τότε, με την άμεση παραδοχή της σπουδαιότητας του νέου αυτού όπλου από όλες τις αξιόλογες ναυτικές δυνάμεις, η τορπίλη εξελίχθηκε και επέδρασε σημαντικά όχι μόνο στη τακτική του κατά θάλασσα πολέμου, και την εξέλιξη του τύπου των θωρηκτών, αλλά ακόμη και στη δημιουργία νέων τύπων πολεμικών πλοίων, τόσο ως προς τη βολή, όσο και για την αντιμετώπιση της φοβερής αυτής κατασκευής.
Έτσι, η διάμετρος της τορπίλης από την αρχική των 33,5 cm, αυξήθηκε βαθμιαία στα 45 cm και, αργότερα, στα 53,5 cm (21 δάκτυλοι) με τάση χρησιμοποίησης των 55 και 60 cm, προκειμένου νά αυξηθεί η μεταφερόμενη γόμωση. Η τορπίλη των 45 εκ. ήταν εκείνη που έφεραν παλαιότερα οι τορπιλάκατοι και τα τορπιλοβόλα (ιδιαίτερα τα ιταλικά) καθώς και εκείνες των τορπιλοπλάνων. Μάλιστα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκαν και τορπίλες των 61 cm από τους Ιάπωνες, όπως ανακοινώθηκε εκ των υστέρων. Αυτοί, επίσης, επινόησαν και σύστημα πτερυγίων, ώστε οι βαλλόμενες από αεροσκάφος τορπίλες να μην βυθίζονται περισσότερο των 5 μ. Μια κανονική τορπίλη, βαλλόμενη από αεροσκάφος, βυθίζεται περίπου 12 μ. και ανερχόμενη κατευθύνεται προς τον στόχο. Η επινόηση αυτή, του Ιάπωνα πλωτάρχη Μινόρου Γκέντα, επέτρεψε την χρησιμοποίηση τορπιλοβόλων αεροσκαφών στην επίθεση του Περλ Χάρμπορ.
Οι τορπίλες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τις βαρέος τύπου, που χρησιμοποιούνται εναντίον πλοίων επιφανείας και υποβρυχίων, και τις ιστορικά νεότερες ελαφρές ανθυποβρυχιακές τορπίλες, που προορίζονται κυρίως εναντίον υποβρυχίων. Επίσης, ανάλογα με τον τρόπο κατεύθυνσης διακρίνονται σε:
Γενικά οι τορπίλες έχουν κυλινδρικό σχήμα μεγάλου μήκους. Περγραφικά μία τορπίλη ατμού διακρίνεται σε έξι βασικά μέρη: α) την κεφαλή ή κώνο μάχης, β) τον αεροθάλαμο μαζί με τον όπισθεν αυτού υδροθάλαμο, γ) τον θάλαμο ρυθμιστών βάθους, δ) το θάλαμο μηχανής ή μηχανοδόκη, ε) τον οπίσθιο πλωτήρα και τέλος στ) την ουρά με τις έλικες και τα πηδάλια.
Οι τορπίλες μπορούν να βάλλονται από τορπιλοσωλήνες, που διαθέτουν τα καταδρομικά , τα αντιτορπιλικά, οι φρεγάτες, οι κορβέτες, οι τορπιλάκατοι (παλαιότερα, τορπιλοβόλα), τα υποβρύχια ή να ρίπτονται από ελικόπτερα του πολεμικού ναυτικού ή από αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας (παλαιότερα τορπιλοπλάνα). Επίσης, οι ελαφρές ανθυποβρυχιακές τορπίλες είναι δυνατό να απελευθερώνονται από κάποιο ειδικό τύπο αγκυροβολημένης νάρκης, π.χ. CAPTOR (enCapsulated Torpedo) ή να μεταφέρονται σε μεγάλη απόσταση με τη βοήθεια κάποιου ειδικού ανθυποβρυχιακού βλήματος, π.χ. ASROC (Anti-Submarine rocket).
Πρόδρομος της σημερινής τορπίλης ήταν η "επακόντιος τορπίλη" που χρησιμοποιήθηκε για λίγο, στα μέσα του 19ου αιώνα.
Η πρώτη ελληνική ονομασία του όπλου αυτού ήταν "ναυθραύστης" και "ναύκλαστρον", επειδή η επιτυχής προσβολή επέφερε ρήγμα στα ύφαλα του προσβαλλόμενου πλοίου, ορολογίες οι οποίες όμως ελάχιστα χρησιμοποιήθηκαν.
Σάγος Γεώργιος, "Εισαγωγή στην υδροακουστική και στην τεχνολογία Sonar", Μέρος ΙΙ, Κεφ.8 [1], Εκδόσεις Παπασωτηρίου, Αθήνα 2019, ISBN 978-960-491-133-2
This article uses material from the Wikipedia Ελληνικά article Τορπίλη, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Το περιεχόμενο είναι διαθέσιμο υπό CC BY-SA 4.0 εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ελληνικά (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.