2008 Στρατιωτικό Πραξικόπημα Στη Γουινέα

Το Εθνικό Συμβούλιο για τη Δημοκρατία και την Ανάπτυξη, με επικεφαλής τον λοχαγό Μουσά Νταντίς Καμαρά, κατέλαβε την εξουσία.

Τις πρωινές ώρες της 23ης Δεκεμβρίου του 2008, ο Αμπουμπακάρ Σομπαρέ, πρόεδρος της Βουλής (Εθνοσυνέλευσης) της Γουινέας, ανακοίνωσε στην τηλεόραση ότι ο Κοντέ πέθανε στις 6:45 μ.μ. στις 22 Δεκεμβρίου "μετά από χρόνια ασθένεια". Δεν ανέφερε το όνομα της ασθένειας. Σύμφωνα με το σύνταγμα, σε τέτοιες περιπτώσεις ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης αναλαμβάνει την εξουσία και νέες εκλογές οργανώνονται σε διάστημα 60 ημερών. Ο πρωθυπουργός Αχμέτ Τιντιάν Σουαρέ και ο αρχηγός του στρατού Ντιάρα Καμάρα, στάθηκαν δίπλα στον Σομπαρέ καθώς ανακοίνωνε 40 ημέρες πένθους για τον Κοντέ. Ο Σουαρέ συνέστησε "ηρεμία και συγκράτηση". Διέταξε τον στρατό να ασφαλίσει την περίμετρο των συνόρων και να διατηρήσει την ηρεμία εντός της χώρας "ως φόρο τιμής προς τη μνήμη του ένδοξου ηγέτη".

Μιλώντας στο Διεθνές Γαλλικό Ραδιόφωνο ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Ζαν-Μαρί Ντορέ, τόνισε ότι οι συνταγματικοί θεσμοί του κράτους πρέπει "να είναι σε θέση να λειτουργήσουν για να αποτρέψουν αχρείαστη αταξία εντός της Γουινέας που θα προστεθεί στην ήδη βεβαρημένη κατάσταση".. Στις 24 Δεκεμβρίου οι πραξικοπηματίες ανακοίνωσαν ότι διόρισαν Εθνοσυνέλευση αποτελούμενη από 32 μέλη και επέβαλαν νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας. Επικεφαλής της Εθνοσυνέλευσης τέθηκε ο αρχιπραξικοπηματίας λοχαγός Μουσά Νταντίς Καμαρά. Η απαγόρευση κυκλοφορίας τέθηκε σε ισχύ στις 26 Δεκεμβρίου, ωστόσο από την επομένη ημέρα άρχισε η άρση της, με σκοπό την ενθάρρυνση "κλίματος ειρήνης".

Έξι ώρες μετά την ανακοίνωση του Σομπαρέ για το θάνατο του Κοντέ, μια ανακοίνωση μεταδόθηκε από το κρατικό ραδιόφωνο, ανακοινώνοντας στρατιωτικό πραξικόπημα. Η ανακοίνωση, που αναγνώστηκε από τον λοχαγό Μουσά Νταντίς Καμαρά εκ μέρους μίας ομάδας υπό την ονομασία "Εθνικό Συμβούλιο για την Ανάπτυξη και τη Δημοκρατία", δήλωνε ότι "η κυβέρνηση και οι θεσμοί της Δημοκρατίας έχουν διαλυθεί". Η ανακοίνωση επίσης δήλωνε πως το σύνταγμα είχε ανασταλεί "καθώς και η πολιτική και συνδικαλιστική δραστηριότητα"

Σύμφωνα με τον λοχαγό Καμαρά, το πραξικόπημα ήταν αναγκαίο λόγω της "βαθιάς απόγνωσης" της Γουινέας εξαιτίας της διάσπαρτης φτώχειας και διαφθοράς, ενώ υποστήριξε πως οι υπάρχοντες συνταγματικοί διακανονισμοί ήταν "ανίκανοι να συγκρατήσουν τις κρίσεις που αντιμετώπιζε η χώρα". Επιπροσθέτως, ο Καμάρα είπε ότι κάποιος από τις τάξεις του στρατού έπρεπε να αναλάβει το αξίωμα του Προέδρου, ενώ κάποιος πολίτης έπρεπε να διορισθεί ως Πρωθυπουργός, επικεφαλής μιας νέας κυβέρνησης που θα ήταν εθνικά ισορροπημένη.

Δίνοντας αναφορά από το Κονακρί την ώρα της ανακοίνωσης του πραξικοπήματος, ο Αλχάσαν Σιλάχ του BBC ανέφερε ότι η κατάσταση στην πόλη ήταν "ασυνήθιστα ήρεμη" και πως δεν είδε καθόλου στρατιώτες.

Μετά την ανακοίνωση του Καμαρά, ο Σουαρέ δήλωσε πως οι κυβερνητικοί και κρατικοί θεσμοί ήταν ανέπαφοι. Είπε επίσης πως δεν γνώριζε ποιος ήταν πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος, αλλά ήταν "σίγουρος πως θα λογικευτεί. Δεν χρησιμοποίησαν βία. Δεν υπήρξαν απειλές εναντίον κανενός". Ο Σομπαρέ, στο μεταξύ, αποκάλεσε το πραξικόπημα ως "οπισθοδρόμηση της χώρας" και εξέφρασε την ελπίδα του ότι δε θα πετύχει. Τόνισε ότι οι περισσότεροι στρατιώτες ήταν ακόμα πιστοί στην κυβέρνηση.

Στερέωση των πραξικοπηματιών στην εξουσία

Αναφέρθηκε ότι στρατιώτες του στρατοπέδου Άλφα Γιάγια Ντιαλό επέλεξαν έναν υποσυνταγματάρχη, τον Σεκούμπα Κονάτε, για αρχηγό του πραξικοπήματος, αν και υπήρξαν διαμαρτυρίες από άλλους στρατιωτικούς που πίστευαν πως ένα πιο υψηλόβαθμο στέλεχος έπρεπε να επιλεχθεί.

Στις 23 Δεκεμβρίου, αναφέρθηκε ότι το γραφείο του πρωθυπουργού και το Μικρό Παλάτι, πρώην κατοικία του Κοντέ, ήταν υπό τον έλεγχο των πραξικοπηματιών. Ο πρωθυπουργός Σουαρέ συναντήθηκε με τον Στρατηγό Ντιάρα Καμαρά στο στρατόπεδο Σαμόρυ. Σύμφωνα με τον Σομπαρέ, οι αρχηγοί του πραξικοπήματος συγκεντρώθηκαν για να εκλέξουν έναν νέο ηγέτη για τη χώρα, αργά την ίδια ημέρα. Υποψήφιοι για αυτή τη θέση ήταν ο Μουσά Νταντίς Καμαρά, Σέκουμπα Κονατέ και ο Τότο Καμαρά. Το CNDD αποτελείται από 32 μέλη, εκ των οποίων μόλις 6 είναι πολίτες.

Στις 24 Δεκεμβρίου, σε νέα ανακοίνωση που διαβάστηκε στο ραδιόφωνο, μεταδόθηκε ότι ο λοχαγός Μουσά Νταντίς Καμαρά ήταν επικεφαλής του CNDD.

Το CNDD επέβαλε απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 8 μ.μ. ως τις 6:30 π.μ. σε πανεθνικό επίπεδο, παρότι ανέφερε ότι η απαγόρευση θα ετίθετο σε ισχύ στις 26 του Δεκεμβρίου, ώστε να μην επηρεαστούν οι εορταστικές εκδηλώσεις των Χριστουγέννων από τους Χριστιανούς στη χώρα. Ο πρωθυπουργός Σουαρέ κρυβόταν και επέμεινε ότι δεν είχε ανατραπεί η κυβέρνηση. Ο ίδιος περιέγραφε τον Καμαρά ως έναν άγνωστο στρατιωτικό, ο οποίος δεν ήλεγχε το στρατό. Μάλιστα, επανέλαβε ότι η πλειονότητα του στρατού υποστήριζε τη νόμιμη κυβέρνηση.

Το CNDD διέταξε όλα τα μέλη της κυβέρνησης και του στρατού να μεταβούν στο στρατόπεδο Ντιαλό εντός 24ώρου, απειλώντας για εξονυχιστική έρευνα σε όλη τη χώρα αν δε γινόταν κάτι τέτοιο. Στις 25 Δεκεμβρίου ο Σουαρέ πήγε στο στρατόπεδο και παραδόθηκεμαζί με μέλη της κυβέρνησης εκτός από δύο μέλη, τα οποία βρίσκονταν σε διπλωματική αποστολή στο εξωτερικό, όπως δήλωσε ο Σουαρέ. Ο Καμαρά συναντήθηκε με το Σουαρέ και τόνισε ότι το CNDD ήταν στην εξουσία, λέγοντας παράλληλα ότι ο Σουαρέ και η κυβέρνησή του "μπορούσαν να επιστρέψουν στη δουλειά τους". Στη διάρκεια της συνάντησης ο Σουαρέ εξέφρασε τη θλίψη του για το θάνατο του Κοντέ και εξέφρασε την προθυμία της κυβέρνησής του να συνεργαστεί με το CNDD , δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι η κυβέρνηση αποτελούνταν όχι από πολιτικούς αλλά από τεχνοκράτες.Επίσης απευθύνθηκε στον Καμαρά προσφωνώντας τον "Πρόεδρο".

Σε ομιλία του στο ραδιόφωνο στις 25 Δεκεμβρίου, ο Καμαρά ανέφερε ότι δε σκόπευε να διεκδικήσει το προεδρικό αξίωμα στο τέλος της μεταβατικής περιόδου δύο χρόνων ως τη διενέργεια των εκλογών. Επίσης, τόνισε ότι το CNDD δεν ήταν επιρρεπές σε δωροληψίες. Η κηδεία του Κοντέ έλαβε χώρα στις 26 Δεκεμβρίου και την παρακολούθησαν περισσότερα από 20.000 άτομα. Ο Καμαρά δεν παρέστη στην κηδεία σε αντίθεση με αρκετούς Αφρικανούς ηγέτες. Ο στρατηγός Μαμαντού Μπα Τοτό, εκπρόσωπος του CNDD δήλωσε στη διάρκεια της τελετής ότι προσεύχονταν στο Θεό να τους δώσει κουράγιο να συνεχίσουν το έργο του Κοντέ με ειρήνη για το καλό της Γουινέας

Ο Καμαρά διεξήγαγε "ενημερωτική συνάντηση" στη στρατιωτική βάση Ντιαλό, στις 27 Δεκεμβρίου με τη συμμετοχή 1000 περίπου αντιπροσώπων από διάφορες παρατάξεις, μεταξύ των οποίων και του Σομπαρέ, συνδικαλιστών και πολιτικών της αντιπολίτευσης. Ο Καμαρά στη συνάντηση αυτή εξήγγειλε τα σχέδιά του για επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων με τις εταιρείες εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου και επίσης επανέλαβε την αποφασιστικότητά του να πατάξει τη διαφθορά. Ο Καμαρά επίσης ζήτησε από τους συνδικαλιστές και τους πολιτικούς της αντιπολίτευσης να προτείνουν έναν υποψήφιο για την πρωθυπουργία. Την ίδια περίπου περίοδο, ανακοινώθηκε η αποστράτευση 22 ανωτάτων αξιωματικών του στρατού, που είχαν συμπληρώσει το σχετικό όριο ηλικίας. Ανάμεσα στους αποστράτους συμπεριλαμβανόταν ο Στρατηγός Ντιάρα Καμαρά, αρχηγός του Στρατού και αντίθετος με το πραξικόπημα.

Στις 30 Δεκεμβρίου διορίστηκε πρωθυπουργός από το CNDD ο τραπεζίτης Καμπινέ Κομαρά.

Στις 5 Ιανουαρίου του 2009 ο Καμαρά ανακοίνωσε ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν ως το τέλος του 2009, ένα χρόνο νωρίτερα από ότι είχε ανακοινωθεί αρχικά.

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδίκασε την απόπειρα πραξικοπήματος, καλώντας τους πολιτικούς αρχηγούς να "σεβαστούν τα συνταγματικά μέτρα έτσι ώστε να διασφαλιστεί μια ειρηνική μετάβαση της εξουσίας μέσω εκλογών".
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την ελπίδα τους για "μια ειρηνική και δημοκρατική αποκατάσταση του πολιτεύματος".
• Η Οικονομική Κοινότητα των Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS) προειδοποίησε τη Γουινέα ότι θα αποβαλλόταν εάν ο στρατός ανερχόταν στην εξουσία.
• Η Αφρικανική Ένωση πρόκειται να συνεδριάσει έκτακτα για την κατάσταση. Ο Επίτροπος Ειρήνης και Ασφαλείας Ραμτάνε Λαμάμρα δήλωσε πως " εάν το στρατιωτικό πραξικόπημα επιβεβαιωθεί, γίνεται λόγος για κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος και της Αφρικανικής νομοθεσίας που απαγορεύει μη συνταγματικές αλλαγές κυβερνήσεων". Στην πρώτη επίσημη εκδήλωση υποστήριξης στους πραξικοπηματίες από έναν ξένο ηγέτη, ο πρόεδρος της Σενεγάλης, Αμπντουλάγε Γουάντ, ζήτησε από το Παρίσι να στηρίξει τη χούντα. Τελικά, στις 29 Δεκεμβρίου η Αφρικανική Ένωση αποφάσισε την αναστολή της συμμετοχής της Γουινέας στον οργανισμό "μέχρις ότου επανέλθει η συνταγματική τάξη στο κράτος ".