Ευρωπαϊκή Κοινότητα

Ιδρύθηκε την 1η Ιανουαρίου 1958 με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Ρώμης (υπογραφή 25.3.1957) ως Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και μετονομάστηκε σε Ευρωπαϊκή Κοινότητα με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης του Μάαστριχτ (υπογραφή 7.2.1992) την 1η Νοεμβρίου 1993. Με τη θέση σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009 της Συνθήκης της Λισαβόνας (υπογραφή 13.12.2007), η ΕΚ καταργήθηκε και τη διαδέχθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ίδρυση

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), όπως ονομαζόταν αρχικά η ΕΚ, ιδρύθηκε στις 25 Μαρτίου 1957 με τη Συνθήκες της Ρώμης από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ)—Βέλγιο, (Δυτική) Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία. Αποσκοπούσε στην εγκαθίδρυση μιας Κοινής Αγοράς με ανοιχτά μεταξύ των μελών της σύνορα και επιτρέποντας την ελεύθερη μετακίνηση εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών, και κεφαλαίων, κατά τα πρότυπα του Διαφωτισμού και της επιγραμματικής εκφράσεως laissez faire, laissez aller, laissez passer. Με την ίδρυσή της, τα κράτη μέλη εκχώρησαν το κυριαρχικό δικαίωμα της δασμολογικής πολιτικής, το οποίο περιήλθε στη δικαιοδοσία των οργάνων της ΕΟΚ.

Μέλη

 

Μετά τη Συνθήκη Συγχώνευσης του 1965, τα έξι ιδρυτικά μέλη συμφώνησαν στη διεύρυνση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Το 1973 εντάχθηκαν η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, το 1981 η Ελλάδα και το 1986 η Ισπανία και η Πορτογαλία. Με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης του Μάαστριχτ το 1993, οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες αποτέλεσαν έναν από τους τρεις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Ακολούθησαν οι διευρύνσεις προς Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία το 1995, προς Τσεχία, Εσθονία, Κύπρο, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβενία και Σλοβακία το 2004 και προς Βουλγαρία και Ρουμανία το 2007.

Εξέλιξη

Με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας το 2009, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα απορροφήθηκε πλήρως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ διατηρήθηκαν οι σχετικές διαδικασίες στον τομέα της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ), συμπεριλαμβανομένης της αμυντικής πολιτικής. Τα όργανα της ΕΕ ενισχύθηκαν, ενώ η νομική προσωπικότητα της Κοινότητας μεταφέρθηκε στην Ένωση.

Από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κυρίαρχα ευρωπαϊκά κράτη έχουν συνάψει συνθήκες και ως εκ τούτου συνεργάστηκαν και εναρμόνισαν πολιτικές (ή συνέδεσαν την κυριαρχία) σε έναν αυξανόμενο αριθμό τομέων, στο έργο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή στην οικοδόμηση της Ευρώπης (γαλλικά: la construction européenne). Το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα περιγράφει τη νομική έναρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) - το κύριο πλαίσιο για αυτήν την ενοποίηση. Η ΕΕ κληρονόμησε πολλές από τις σημερινές της ευθύνες από τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (ΕΚ), οι οποίες ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 1950 στο πνεύμα της Διακήρυξης Σουμάν.

Υπόμνημα:   Υ: υπογραφή   Ι: θέση σε ισχύ   Τ: τερματισμός   Λ: λήξη     de facto αντικατάσταση   Σχετ. με πλαίσιο ΕΚ/ΕΕ:    de facto εντός    εκτός

Ευρωπαϊκη Ενωση (ΕΕ)

[Συν.]

Ευρωπαϊκες Κοινοτητες (ΕΚ)

(1ος πυλώνας)

Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΚΑΕ ή Ευρατόμ)

[Συν.]

/   /   /   Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ)

(Περιοχή αρμοδιοτήτων)

Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ)

Κανόνες Σένγκεν

Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΚ)

'TREVI'

Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις (ΔΕΥ, 2ος πυλώνας)

/   Βορειοατλαντική Συμμαχία (NATO)

[Συν.]

Αστυνομική και Δικαστική Συνεργασία σε Ποινικές Υποθέσεις (ΑΔΣΠΥ, 2ος π.)

Αγγλογαλλική συμμαχία

[Αμυντικά πέρασε στο NATO]

Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνεργασία (ΕΠΣ)

Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ, 3ος πυλώνας)

Δυτική Ένωση (ΔΕ)

/   Δυτική Ευρωπαϊκή Ένωση (WEU)

[Καθήκοντα που καθορίστηκαν μετά την επανενεργοποίηση της ΔΕΕ το 1984 και πέρασαν στην ΕΕ]

[Κοινωνικοπολιτικά πέρασε στο ΣτΕ]

[Συν.]

π • σ • ε

Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ)

Συνθήκη Δουνκέρκης Υ: 4 Μαρτίου 1947 Ι: 8 Σεπτεμβρίου 1947 Λ: 8 Σεπτεμβρίου 1997

Συνθήκη Βρυξελλών Υ: 17 Μαρτίου 1948 Ι: 25 Αυγούστου 1948 Τ: 30 Ιουνίου 2011

Συνθήκες Λονδίνου και Ουάσινγκτον Υ: 5 Μαΐου/4 Απριλίου 1949 Ι: 3 August/24 Αυγούστου 1949

Συνθήκες Παρισιού: ΕΚΑΧ και ΕΑΚ Υ: 18 Απριλίου 1951/27 Μαΐου 1952 Ι: 23 Ιουλίου 1952/— Λ: 23 Ιουλίου 2002/—

Πρωτόκολλο τροποποίησης και ολοκλήρωσης Συνθήκης Βρυξελλών Υ: 23 Οκτωβρίου 1954 Θ: 6 Μαΐου 1955

Συνθήκες Ρώμης: ΕΟΚ και ΕΚΑΕ Υ: 25 Μαρτίου 1957 Θ: 1 Ιανουαρίου 1958

Συμφωνία ΔΕΕ-ΣτΕ Υ: 21 Οκτωβρίου 1959 Ι: 1 Ιανουαρίου 1960

Συνθήκη (Συγχώνευσης) Βρυξελλών Υ: 8 Απριλίου 1965 Ι: 1 Ιουλίου 1967

Έκθεση Νταβινιόν Υ: 27 Οκτωβρίου 1970

Συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υ: 2 Δεκεμβρίου 1975

Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (ΕΕΠ) Υ: 17/28 Φεβρουαρίου 1986 Ι: 1 Ιουλίου 1987

Συνθήκη και Σύμβαση Σένγκεν Υ: 14 Ιουνίου 1985/19 Ιουνίου 1990 Ι: 26 Μαρτίου 1995

Συνθήκη του Μάαστριχτ Υ: 7 Φεβρουαρίου 1992 Ι: 1 Νοεμβρίου 1993

Συνθήκη Άμστερνταμ Υ: 2 Οκτωβρίου 1997 Ι: 1 Μαΐου 1999

Συνθήκη Νίκαιας Υ: 26 Φεβρουαρίου 2001 Ι: 1 Φεβρουαρίου 2003

Συνθήκη Λισσαβώνας Υ: 13 Δεκεμβρίου 2007 Ι: 1 Δεκεμβρίου 2009