Αντιστάτης: ηλεκτρολογικό/ηλεκτρονικό εξάρτημα

Ο αντιστάτης μερικές φορές λέγεται και ηλεκτρική αντίσταση, αν και ηλεκτρική αντίσταση είναι ένα φαινόμενο. Συχνές συνδεσμολογίες αντιστατών που συναντά κανείς στα ηλεκτρικά ή ηλεκτρονικά κυκλώματα είναι η σύνδεση αντιστάσεων σε σειρά και η σύνδεση αντιστάσεων παράλληλα. Η πρώτη συνδεσμολογία ονομάζεται διαιρέτης τάσης, ενώ η δεύτερη ονομάζεται διαιρέτης ρεύματος.

 

Η τιμή κάθε αντιστάτη ή συγκροτήματος αλληλοσυνδεδεμένων αντιστατών μετριέται με ειδικό όργανο που, λόγω της μονάδας μέτρησης, ονομάζεται ωμόμετρο.

Για την τιμή της ηλεκτρικής αντίστασης, την ανοχή του και τον θερμικό συντελεστή του αντιστάτη χρησιμοποιούνται δύο κύριες μέθοδοι.

Χρωματικός κώδικας

Για την τιμή της ηλεκτρικής αντίστασης του αντιστάτη και την ανοχή του χρησιμοποιείται τις περισσότερες φορές ο ίδιος χρωματικός κώδικας που χρησιμοποιείται και σε άλλα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Η πιο συνηθισμένη μορφή χρωματικού κώδικα είναι των τεσσάρων λωρίδων όπου οι τρεις λωρίδες δείχνουν την τιμή και η τέταρτη την ανοχή.

Τριψήφιος αριθμός

Για την τιμή του αντιστάτη χρησιμοποιείται και η εκτύπωση στην επιφάνειά του τριών ψηφίων, από τα οποία τα δύο πρώτα είναι ένας αριθμός και το τρίτο είναι ο πολλαπλασιαστής (δύναμη του δέκα). Για παράδειγμα εάν σε κάποιον αντιστάτη αναγράφεται η τιμή "472", τότε αυτός έχει ηλεκτρική αντίσταση 47 * 100 = 4.7ΚΩ

Γράμματα και αριθμοί

Αντί της χρήσης ενός ψηφίου (για την χρησιμοποιούμενη δύναμη του δέκα) πολλές φορές χρησιμοποιούνται γράμματα (K και M) για να υποδηλωθούν το 1.000 (Kilo) και το 1.000.000 (Mega) αντίστοιχα. Για παράδειγμα ο κώδικας "1Κ2" σημαίνει 1.2Κ = 1200 ohm και ο κώδικας 4Μ7 σημαίνει 4.7Μ = 4700000 ohm.

Εσφαλμένα πολλές φορές η δίοδος Ζένερ καλείται και αντίσταση ή αντιστάτης Ζένερ.

Παρουσιάζονται οι δύο μορφές συνδεσμολογίας αντιστάσεων

Σειρά

Αν βάλουμε αντιστάσεις σε σειρά το ρεύμα Ι (Ampere) που διαπερνάει κάθε αντίσταση είναι το ίδιο. Το διάγραμμα δείχνει διάφορες αντιστάσεις συνδεδεμένες στην σειρά:

${\displaystyle I=I_{1}=I_{2}=\dots =I_{n}}$ 

Η συνολική ισοδύναμη αντίσταση ${\displaystyle R_{eq}}$  υπολογίζεται ως:

${\displaystyle R_{eq}=R_{1}+R_{2}+\cdots +R_{n}}$ 

Παράλληλα

Αν βάλουμε αντιστάσεις παράλληλα η κάθε αντίσταση έχει την ίδια τάση αλλά διαφορετικό ρεύμα.

${\displaystyle V=V_{1}=V_{2}=\ldots =V_{n},}$ 
${\displaystyle I=I_{1}+I_{2}+\ldots +I_{n},}$ 
${\displaystyle I={\frac {V}{R_{eq}}},I_{1}={\frac {V_{1}}{R_{1}}},I_{2}={\frac {V_{2}}{R_{2}}},\ldots ,I_{n}={\frac {V_{n}}{R_{n}}}}$ 

Συνδυάζοντας τους παραπάνω μαθηματικές εξισώσεις έχουμε:

${\displaystyle {\frac {V}{R_{eq}}}={\frac {V_{1}}{R_{1}}}+{\frac {V_{2}}{R_{2}}}+\ldots +{\frac {V_{n}}{R_{n}}}}$ 
${\displaystyle {\frac {V}{R_{eq}}}={\frac {V}{R_{1}}}+{\frac {V}{R_{2}}}+\ldots +{\frac {V}{R_{n}}}}$ 

Η συνολική ισοδύναμη αντίσταση ${\displaystyle R_{eq}}$  υπολογίζεται ως:

${\displaystyle {\frac {1}{R_{eq}}}={\frac {1}{R_{1}}}+{\frac {1}{R_{2}}}+\cdots +{\frac {1}{R_{n}}}}$ 

• Νόμος του Ωμ