Αιδοίο

Είναι ταυτόχρονα τμήμα του ουροποιητικού και του αναπαραγωγικού συστήματος. Η λειτουργία του είναι να αποβάλλει τα ούρα από το σώμα και να συμβάλλει στην επίτευξη της αναπαραγωγής. Κατά τη διάρκεια της συνουσίας το ανδρικό γεννητικό υλικό απορροφάται στο εσωτερικό της μήτρας, εκεί όπου θα συνδυαστεί με το γενετικό υλικό της γυναίκας, καταλήγοντας στο ζυγωτό και στην συνέχεια στο έμβρυο, δηλαδή στη δημιουργία ζωής.

Η λέξη αιδοίο προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό επίθετο : "Αἰδοῖος", το οποίο μεταφράζεται ως "άξιος σεβασμού".

 

Από ανατομική άποψη το αιδοίο αποτελείται από το εφήβαιο, τα μεγάλα χείλη, τα μικρά χείλη, την κλειτορίδα, τον πρόδομο του κολεού, τους βολβούς του προδόμου και τους μείζονες αδένες του προδόμου.

Εξωτερικά όργανα

Το εφήβαιο ή όρος της Αφροδίτης αποτελεί έπαρμα του δέρματος ακριβώς μπροστά από την ηβική σύμφυση. Έχει σχήμα απεστρογγυλευμένου τριγώνου με την βάση στραμμένη προς την κοιλία και την κορυφή προς τα μεγάλα χείλη του αιδοίου. Καλύπτεται από δέρμα και έχει ως υπόθεμα υποδόριο λιπώδη συνδετικό ιστό. Το δέρμα του εφηβαίου κατά την παιδική ηλικία καλύπτεται από χνούδι, στην ήβη εμφανίζονται τρίχες που στην γεροντική ηλικία αραιώνουν ή αποπίπτουν τελείως.

Τα μεγάλα χείλη του αιδοίου είναι συμμετρικές πτυχές του δέρματος μήκους 7-8 cm που εξορμούν από το εφηβαίο και φέρονται μέχρι το περίνεο. Το δέρμα των μεγάλων χειλέων έχει άφθονους ιδρωτοποιούς, σμηγματογόνους και οσμηγόνους αδένες και έχει ως υπόθεμα υποδόριο λιπώδη συνδετικό ιστό.

Τα μικρά χείλη του αιδοίου είναι πτυχές του δέρματος εντός των μεγάλων χειλέων και έχουν την όψη βλεννογόνου διότι είναι άτριχα, εξέρυθρα και έφυγρα. Έχουν μήκος περίπου 3-4 cm, εξορμούν από την κλειτορίδα και φέρονται μέχρι το κάτω χείλος του στομίου του κολεού. Γύρω από την κλειτορίδα σχηματίζουν μια πτυχή του την καλύπτει, η οποία ονομάζεται πόσθη της κλειτορίδας.

Εσωτερικά όργανα

Η κλειτορίδα αποτελεί στυτικό μόριο ανάλογο με το ανδρικό πέος. Για την ακρίβεια τα δυο όργανα έχουν κοινή εμβρυϊκή καταγωγή και διαφοροποιούνται καθώς προχωρά η ανάπτυξη των έμφυλων χαρακτηριστικών του εμβρύου. Αποτελείται από τα σηρραγγώδη σώματα της κλειτορίδας τα οποία κατά την σεξουαλική διέγερση πληρούνται με αίμα και επέρχεται στύση της κλειτορίδας. Η βάλανος της κλειτορίδας όταν αυτή δεν βρίσκεται σε στύση δεν είναι ορατή διότι καλύπτεται από την πόσθη. Τα αγγεία και τα νεύρα που κατανέμονται στην κλειτορίδα είναι περίπου όμοια με τα αντίστοιχα του πέους στον άνδρα.

Ο πρόδομος του κολεού αποτελεί την περιοχή που περικλείεται από τα μικρά χείλη του αιδοίου. Από την κλειτορίδα προς το περίνεο, ο πρόδομος του κολεού εμφανίζει το έξω στόμιο της ουρήθρας, το στόμιο του κολεού και τον σκαφοειδή βόθρο.

Ο παρθενικός υμένας αποτελεί πτυχή του βλεννογόνου που περιβάλλει κυκλοτερώς το στόμιο του κολεού και φέρει αιμοφόρα αγγεία και νεύρα. Το εύρος του ανοίγματος του παρθενικού υμένα κατά την παιδική ηλικία είναι μικρό ενώ κατά την εφηβεία διευρύνεται και επιτρέπει την δίοδο έως και δύο δακτύλων χωρίς να ραγεί, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο παρθενικός υμένας δεν αποτελεί εμπόδιο στην διενέργεια συνουσίας, ανεξάρτητα από το μέγεθος του πέους. Ο παρθενικός υμένας εμφανίζει ποικίλες παραλλαγές ως προς τον αριθμό και την μορφολογία του στομίου του. Η στερεότητα του παρθενικού υμένα και επομένως η αντοχή του στην προσπάθεια ρήξης του κατά την πρώτη συνουσία διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Επίσης ποικίλει και ο βαθμός του πόνου και της αιμορραγίας που προκαλείται από την ρήξη του, δεδομένου ότι εξαρτώνται από την μορφή του αλλά και την πυκνότητα των αγγείων και των νεύρων.

Οι βολβοί του προδόμου αποτελούν στυτικό ιστό ανάλογο με τον βολβό του σηραγγώδους σώματος της ουρήθρας στο ανδρικό πέος. Βρίσκονται επί τα εκτός του στομίου του κολεού και αποτελούν το υπόθεμα των μεγάλων χειλέων. Κατά την σεξουαλική διέγερση οι βολβοί πληρούνται με αίμα, διογκώνονται και στενεύουν έτσι το στόμιο του κολεού, χωρίς όμως να το σκληραίνουν, γεγονός που θα εμπόδιζε την είσοδο του πέους. Η λειτουργική σημασία του φαινομένου αυτού είναι η αύξηση της ηδονής από την προστριβή του πέους κατά την σεξουαλική επαφή, αλλά και η παρεμπόδιση της εκροής του σπέρματος έξω από τον κόλπο μετά την εκσπερμάτιση.

Οι μείζονες αδένες του προδόμου είναι δύο μικροί αδένες που βρίσκονται στο οπισθοπλάγιο τοίχωμα του κολεού. Το έκκριμα των αδένων χρησιμεύει στην εφύγρανση του του προδόμου ώστε να διευκολύνει την είσοδο του πέους στον κολεό. Το έκκριμα κατά την συνουσία εξακοντίζεται κατά ώσεις (δίκην σπέρματος) και μερικές φορές είναι ικανής ποσότητας ώστε να δικαιολογεί τον όρο «γυναικείο σπέρμα». Η ποσότητα πάντως του εκκρίματος δεν είναι ικανή για την λίπανση του κόλπου, η οποία επιτελείται κατά κύριο λόγο από τους αδένες του επιθηλίου του κόλπου, που ονομάζονται βαρθολίνειοι αδένες.

Το αιδοίο σχετίζεται με έναν αριθμό διαφορετικών εκκρίσεων, συμπεριλαμβανομένων των ούρων (από το άνοιγμα της ουρήθρας), της εμμήνου ρύσεως (από τον κόλπο), του ιδρώτα (από τους αποκρινείς αδένες), του σμήγματος (από τους σμηγματογόνους αδένες), βλέννας (από τους αδένες του Skene) και κολπικής λίπανσης από το τοίχωμα του κόλπου.

Αναπαραγωγή

Το αιδοίο παίζει σημαντικό ρόλο στην διαδικασία της αναπαραγωγής. Παρέχει προστασία και είσοδο προς τη μήτρα και τις κατάλληλες συνθήκες σε θερμοκρασία και υγρασία που βοηθούν στις σεξουαλικές και αναπαραγωγικές της λειτουργίες. Το υποδόριο λίπος του εφηβαίου παρέχει προστασία στο ηβικό οστό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Κατά τη διέγερση αυξάνεται η κολπική λίπανση στα τοιχώματα του κόλπου και στα χείλη. Ο κόλπος διαστέλλεται και διατηρεί την ελαστικότητά του για την εύκολη υποδοχή του πέους. Μετά την εκσπερμάτιση, τα σπερματοζωάρια μετακινούνται στον άνω κόλπο μέσω συστολών του κόλπου, πορεύονται δια μέσου του αυλού του τραχήλου και της κοιλότητας της μήτρας προς τις σάλπιγγες, όπου θα συναντήσουν το ωάριο. Στη σάλπιγγα θα γίνει η γονιμοποίηση του ωαρίου από ένα σπερματοζωάριο. Το γονιμοποιημένο ωάριο (ζυγωτό) μετά από λίγες μέρες καθοδηγείται προς την κοιλότητα της μήτρας. Το έμβρυο εμφυτεύεται στο ενδομήτριο και συνεχίζει την ανάπτυξή του.

Το αιδοίο ήταν και είναι στις περισσότερες κοινωνίες ταμπού. Υποστηρίζεται ότι αυτή η θεώρηση είναι πανάρχαιη, από την εποχή που ο άνθρωπος άρχισε να περπατά όρθιος και το γεννητικό όργανο της γυναίκας κρύφτηκε από την κοινή θέα.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Σε άλλες κοινωνίες πάλι ήταν αντικείμενο λατρείας ως πηγή της ζωής ή της ηδονής είτε απεικονιζόταν λεπτομερώς. Χαρακτηριστικά είναι τα κατά τα άλλα αφαιρετικά κατασκευασμένα κυκλαδικά ειδώλια, σε πολλά από τα οποία είναι εγχαραγμένο το ηβικό τρίγωνο και σε κάποια διακρίνεται και η σχισμή του αιδοίου. Επειδή το αιδοίο καλύπτεται από τα μεγάλα χείλη και δεν είναι ορατό, θεωρείται και σκοτεινό ή μυστηριώδες. Υπάρχει η εικασία ότι εταίρες στην αρχαιότητα έβαζαν κραγιόν στα χείλη τους για να τα κάνουν να μοιάζουν με τα μεγάλα χείλη του αιδοίου (χωρίς να είναι αυτή η μόνη χρήση του κραγιόν).

Πολλές φορές το αιδοίο χρησιμοποιείται συνεκδοχικά εννοώντας τη γυναίκα με προσβλητικό τρόπο, υπονοώντας μια φύση της που συνδέεται στενά με τα γεννητικά της όργανα με σκοπό να την υποβιβάσει μόνο σε αυτά. Συνήθως στις περιπτώσεις αυτές, αντί για τη λέξη αιδοίο χρησιμοποιείται η δημοτική ονομασία του, «μουνί». Πιο συχνά όμως η λέξη «μουνί» χρησιμοποιείται στην καθομιλουμένη για να περιγράψει υποτιμητικά έναν άντρα καθώς στις ανδροκρατικές κοινωνίες η ταύτιση με τα γυναικεία γεννητικά όργανα θεωρείται προσβλητική αφού αυτά, παρά το ότι το όνομά τους σημαίνει «αξιοσέβαστα», θεωρούνται κατώτερα από τα αντρικά.

 

Στα πλαίσια αυτής της υπολειπόμενης θεώρησης των γυναικείων γεννητικών οργάνων στο παρελθόν οι γυναίκες έχουν θεωρηθεί «λειψές» σε σχέση με τους άντρες. Καθώς, σε αντίθεση με το πέος και τους όρχεις το αιδοίο δεν είναι εμφανώς ορατό και επειδή τα γυναικεία γεννητικά όργανα είναι εσωτερικά, ο Σίγκμουντ Φρόυντ υποστήριξε στη θεωρία του για τη σεξουαλικότητα ότι το κορίτσι στην ηλικία των 4 έως 5 ετών αναπτύσσει το «φθόνο του πέους» (Penisneid, penis envy), όταν βλέπει ότι τα αγόρια ή οι άνδρες έχουν ένα εξάρτημα «επιπλέον». Η θεωρία αυτή σήμερα δεν είναι αποδεκτή. Αντίθετα η ψυχολόγος Κάρεν Χόρνεϊ υποστήριξε πως οι άντρες αναπτύσσουν συχνά «φθόνο της μήτρας», δηλαδή έντονα αισθήματα κατωτερότητας καθώς δεν μπορούν να βιώσουν τις λειτουργίες του γυναικείου σώματος που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και την ανατροφή των παιδιών, όπως επίσης και «φθόνο του αιδοίου» καθώς δεν μπορούν να βιώσουν τον τοκετό, την ούρηση και την αυτοϊκανοποίηση με τον τρόπο που μπορούν οι γυναίκες.

Επίσης, σε πολλές αρχαίες παραδόσεις καθώς και σε ψυχαναλυτικά κείμενα, υπάρχουν αναφορές στο «οδοντωτό αιδοίο» (vagina dentata), στον αντρικό φόβο δηλαδή, ότι το αιδοίο περιβάλλεται από δόντια. Σε αυτό ίσως να συμβάλλει και η ομοιότητά του με το στόμα. Ο Έριχ Νόιμαν (Erich Neumann) υποστηρίζει στο έργο του The Great Mother ότι «το μοτίβο της vagina dentata είναι ιδιαίτερα έντονο στη μυθολογία των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής. Στη μυθολογία άλλων φυλών Ινδιάνων, ένα σαρκοφάγο ψάρι κατοικεί στον κόλπο της Τρομερής Μητέρας». Σύμφωνα με την Καμίλ Πάλια (Camille Paglia), «το οδοντωτό αιδοίο δεν αποτελεί μια σεξιστική παραίσθηση: το πέος βγαίνει μικρότερο μετά από την είσοδό του στον κόλπο».

Σύμβολα του αιδοίου θεωρούνται τα όστρακα λόγω του σχήματός τους. Έχουν βρεθεί συμβολικές απεικονίσεις οστράκων για γυναικείες θεότητες σε πολλούς πολιτισμούς, μεταξύ άλλων και στην αρχαία Αίγυπτο. Άλλες λέξεις για το αιδοίο είναι το μουνί (αργκό έως χυδαία), η οποία όμως δε διακρίνει μεταξύ αιδοίου και κόλπου, το γατάκι κατά μεταφορά του αγγλ. pussy, το κουλούρι λόγω σχήματος και το αόριστης έννοιας πράμα που χρησιμοποιείται όπως και στο εμπόριο ναρκωτικών.

Τα προφυλακτικά μέτρα κατά τη διάρκεια της συνουσίας εφαρμόζονται στον άντρα ή στην γυναίκα. Τα προφυλακτικά μέτρα που αφορούν τη γυναίκα είναι το αντισυλληπτικό χάπι, το σπιράλ και το διάφραγμα που εφαρμόζεται στο αιδοίο. Το διάφραγμα παρεμποδίζει τη ροή του σπέρματος εντός του τραχήλου, χρησιμοποιείται συνήθως με σπερματοκτόνα. Αντίθετα, όμως με το προφυλακτικό, δεν προστατεύει επαρκώς από αφροδίσια νοσήματα όπως το AIDS.

• Γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα
• Πέος
• Αναπαραγωγή
• Προφυλακτικό