Идеалла Газăн Тăрăм Танлăхĕ

Танлăх ак çапла курăнать:

${\displaystyle pV=\nu RT}$,

кунта

• ${\displaystyle p}$ — пусăм,
• ${\displaystyle V}$ — газăн калăпăшĕ,
• ${\displaystyle \nu }$ — мольпе виçнĕ япалалăх шутлавлăхĕ
• ${\displaystyle R}$ — газăн универсаллă константти, R ≈ 8,314 Дж/(моль⋅К),
• ${\displaystyle T}$ — термодинамикăлла температура, К.

Япалаллăх шутлавлăхĕ ${\displaystyle \nu ={\frac {m}{M}}}$, кунта ${\displaystyle m}$ — масса, ${\displaystyle M}$ — моль масси, çавăнпа та идеалла газăн тăрăм танлăхĕ çапла çырăнать:

${\displaystyle p\cdot V={\frac {m}{M}}R\cdot T}$

е ак çапла

${\displaystyle p=nkT}$,

кунта ${\displaystyle n=N/V}$ — пĕрчĕсен (атомсен е молекулăсен) концентрацийĕ, ${\displaystyle k={\frac {R}{N_{A}}}}$ — Больцман константти.

Шăпах танлăхăн çаканашкал хапине Клапейрон — Менделеев саккунĕ (танлăхĕ) теççĕ те ĕнтĕ.

Клапейрон тупнă танлăхра универсалла мар ${\displaystyle r}$ константтă пулнă, ăна кашни газшăн кашнийĕнчех виçме тивнĕ:

${\displaystyle p\cdot V=r\cdot T.}$

Менделеев вара ${\displaystyle r}$ текенни ${\displaystyle \nu ={\frac {m}{M}}}$ капа пропорцилле пулнине сиссе илнĕ, ${\displaystyle R}$ пропорцилĕх коэффициентне газăн универсалла константти ят панă^{[çăлкуç кирлĕ!!!][çăлкуç?]}.

• Ĕмĕтле газ
• Чăн газ
• Чăн газăн тăрăм танлăхĕ