Qırımtatar Tamğası

Qırımtatarlarnıñ kök tüsteki bayrağında altın renk ile bezetilgen tamğa - taraq aks olunğan. Amma tamğa nedir ve nasıl mananı taşıy? Tamğanıñ peyda oluv tarihı türkiy halqlarnıñ qadimiy tarihları ile bağlıdır. Ta 1073 s. Mahmud Qaşğarlınıñ eserine meşur “Divan-ı luğat it-türk” adlı eserinde sülâleler ve tamğalar aqqında müim ve meraqlı malümatlar berilgen. Misal olaraq, tek oğuz qabilesiniñ 22 sülâlesi bar eken, er birisine de öz özgünligi ve teren manası ayırılıp turğan tamğası aittir. Yarlıqlarnıñ, binalarnıñ, bayraqlarınñ ve baştaşlarnıñ üstündeki tamğalar bir sülâlege ait olğan insanlarnı birleştirici bir belgi vazifesini becermekte edi. 1925 s. oca ve tedqiqatçı Osman Aqçoqraqlı tarafından teşkil etilgen ilmiy araştırmalar neticesinde Qırımda 400-den ziyade tamğa dünya yüzüni körgen. Osman Aqçoqraqlı böyle hususitetni qayd ete: Qırım Hanlığınıñ sıñırlarından diger memeleketlerge eksport sıfatında işlenip çıqarılğan mallarnıñ üstüne tamğalar urula edi. Olarnıñ para aqqını ise hannıñ adamlarından “tamğacı alğan”. Osman Aqçoqraqlınıñ fikrince, rus “таможня” sözü “tamğa”, “tamğacı” sözlerinden kelip çıqtı. Zemaneviy qırımtatar bayrağındaki tamğa XV asırnıñ soñunda ve XVI asırnıñ başında tahtta bulunğan I Meñli Geraynıñ emri ile peyda olğan edi. Tamğa terazeni añdıra. Temsiller arasında ise teraze - bu adalettir. Renkke kelgende ise, sarı tamğa - altın renkte kösterilgen, altın ise - bu beden ve ruh temizliginiñ timsali. Kök tüsü - kederliktir. Birleşip olar yeşillik renkini meydanğa ketireler. Yeşil ise - ömür, ebediylik ve aqiqat renkidir.

•  
  Qırımtatar bayrağı
•  
  Diniy bayraq
•  
  Diniy bayraqnıñ başqa türü
•  
  Diniy bayraqnıñ başqa türü (arapca Lailaheilallah yazuvı tapıla)
•  
  Askeriy bayraq

•  
  Taraqlı şeeriniñ tuğrası
•  
  Taraqlı rayonınıñ tuğrası
•  
  Taraqlı vilâyetiniñ bayrağı (Moldova, 1998-2003)
•  
  Glinski gerbi
•  
  Dostoyevski gerbi
•  
  Radvan gerbi
•  
  Yaskoleski gerbi
•  
  Semenoviç gerbi
•  
  Kriçevski gerbi
•  
  Kriçevski gerbi
•  
  Yuditski gerbi
•  
  Albiyeviç gerbi
•  
  Çingisov gerbi
•  
  Kiril arifi „Аз“

• Qırımtatar gimni
• Qırımtatar bayrağı

1. Maqaleniñ müellifi - Tamila Abduveliyeva.
2. "Крымскотатарская символика" Сост. Султанбеков Р.Т., Ред. Юнусова Л. 2002 г.