Tatlar

Esas maqale: Qırımtatarlar

Kavkazda yaşağan tat halqı aqqında malümat şu maqalede tapa bilesiñiz: Tatlar (Kavkaz)

Tatlar (ecnebiy tillerdeki ilmiy edebiyatta dağlı qırımtatarlar termini qullanıla) — qırımtatar halqınıñ üç subetnik gruppasından biri. Sürgünlikten evel Qırım dağlarında ve orta yolağında yaşağan ediler. Evliya Çelebiniñ yazğanlarına köre Qırım Hanlığı zamanında tatlarnıñ yaşağan regionına "Tat İli" dep aytqan ediler.

Tatlar asırlar devamında yarımadanıñ dağlarında yaşağanlar. Olarnıñ etnogenezi pek mürekkep ve künümizge qadar tamamen ögrenilmedi. Tatlar yarımadada qadimiy zamanlardan berli yaşap kelgen qabiledir ve diger qabilelernen qarışıp şekillengendir. Olarnıñ arasında tavrlar, skitler, sarmatlar, bulğarlar, hazarlar ve peçenekler bar. Amma eñ çoq qıpçaq ve got qabilelerniñ tesiri duyula. Got qabilesiniñ tesiri sayesinde dağlı qırımtatarlar arasında sarı ve sarışın veki̇ller de rastkele. Tatlar orta avropa ırqına mensüpler. Şiveleri̇ i̇se, em qıpçaq, em az oğuz çi̇zgi̇leri̇ni̇ taşıy. Aynı bu şive zemaneviy qırımtatar tiliniñ temelidir. Tatlar esasen ayvanasravcılıq ve bağçacılıqnen oğraşqanlar. Dağlarda yaşağan tatarlar et, süt mahsulatlarını, em de meyva ve sebzelerni̇ qullanğanlar.

Menbalar

Kitaplar

• Вяткин, А. Р. Крымские татары: проблемы репатриации (РАН, Институт востоковедения). — М, 1997.
• Ро­слав­це­ва Л. И. Крым­ские та­та­ры: ис­то­ри­ко-эт­но­гра­фи­че­ское ис­сле­до­ва­ние. М, 2008;
• ru:Российская академия наук// Тюрк­ские на­ро­ды Кры­ма: Ка­раи­мы. Крым­ские та­та­ры. Крым­ча­ки. М, 2003.
• Рославцева, Л. И. Одежда крымских татар начала XIX — начала XX века (РАН, Институт антропологии и этнологии). — М, 1999.
• Рославцева, Л. И. Одежда крымских татар начала XIX — начала XX века: историко-этнографическое исследование. — М, 2000.
• Степанова Н. Г. Крым многонациональный. — Симферополь: Таврия, 1988. — 143 с. — ISBN 9785778001459