Agatangel Yuhımovıç Krımskiy (edebiy taqma adı А.
Hvanko; ukraince Агатангел Юхимович Кримський; 1871 yanvar 3 [15], Volodımır — 1942 yanvar 25, Qostanay, Qazahistan Sovet Sotsialistik Cumhuriyeti) — ukrain tarihçı, tilşınas, alim, şarqşınas, yazıcı ve terciman, poliglot, Ukraina İlimler Akademiyasınıñ teşkilcilerinden biri (1918). Stalin terrorınıñ qurbanı.
Agatangel Krımskiy | |
---|---|
Doğğan künü | 3 (15) yanvar 1871 |
Doğğan yeri |
|
Ölgen künü | 1942 yanvar 25 (71 yaşında) |
Ölgen yeri | |
Memleketi | |
Zenaatı | şair, beşeriyatçı (antropolog), tarihçı, universitet ocası, yazıcı, terciman |
Baba | Q4242928? |
Mukâfatlar | |
Avtograf | |
Медиафайлы на Викискладе |
Volodımır şeerinde (şimdi Volın vilâyeti, Ukraina, o zaman Volın guberniyası, Rusiye İmperiyası) belorus tamırı olğan etnik qırımtatar, tarih ve coğrafiya ocası Yefim Krımskiyniñ ve belli leh-litvan sülâlesinden olğan poloniyalı Adelaida Krımskayanıñ qorantasında doğdı. Krımskiy sülâlesiniñ başlatıcısı Bağçasaraydan kelgen ve soñra Mstislavlge köçken bir molla edi.
Agatangel Krımskiy 60-qa yaqın til (ekseriyette şarqiy tiller) bile edi. O, arap memleketleri, İran, Türkiye ve başqa ülkelerniñ tarihı ve medeniyetinden bir sıra işlerniñ müellifidir. Ondan ğayrı, semitşınaslıqtan, tarih, islâm ceetinden de çeşit işleri bar:
Krımskiyniñ ayrı tarihiy-edebiy monografiyaları Abu Tammannıñ «Hamasa», Aban Lihiki, Hafız-ı Şirazi, Halepli Pavelge bağışlanğan.
Agatangel Krımskiy ukrain tili ve edebiyatı, folklor, qavmiyatı tarihınıñ araştırmalarına çoq diqqat ayıra edi. Onıñ işleri:
Agatangel Krımskiy yazıcı olaraq şarq mevzularındaki şiiriy eserlerinen belli. 1901 senesi Agatangel Krımskiyniñ «Palma pıtaqları» degen şiirler cıyıntığı dünya yüzü kördi. Onıñ qaleminden «Ukrainler ayatından povest ve eskizler» (1895) ve «Beyrut ikayeleri» (1906), «Andrey Lagovskiy» romanı (1905) da çıqtı.
Krımskiy Antara, Ömer Hayyam, Saadi, Hafız-ı Şirazi, Mihri-hatun, Firdevsi ve daa çoq (bu cümleden ğarbiy avropalı) şairlerniñ eserlerini tercime etti.
Onıñ ilk tercimeleri ve eserleri «Zarâ», «Pravda», «Narod», «Zerkalo», «Bukovina» mecmualarında basılğan edi.
This article uses material from the Wikipedia Qırımtatarca article Agatangel Krımskiy, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Başqası bildirilmese, malümat CC BY-SA 4.0 litsenziyasınen berile. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Qırımtatarca (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.