Украинийн ССР футболан чемпионат (укр.
УССР футболан чемпионат | |
---|---|
укр. Чемпіонат УРСР з футболу | |
Логотипан сурт | |
Кхоьллина | 1921 |
Регион | |
Лигин системера тӀегӀа | 1 |
Къоман турнираш | Украинийн ССР кад |
ССРС клубин командийн чемпионатал хьалхарчу муьрехь, дӀахьора УССР чемпионаташ, цигахь дакъалоцура гӀалин гулйина командаш (уьш ловзура, республикин тайп-тайпана регионийн векалш санна — губернийн (цул тӀаьхьа областийн) гулйина командаш йар ца леладора; наггахь ловза таро йара уьш йа кхин оцу гӀаланан клубаш гулйина командийн рангехь).
1920-гӀа шерийн чеккхенгара 1930-гӀа шерийн йуккъе кхаччалц УССР йара дикка ладаме роль «Динамо» спортан йукъараллин. Цуьнан шуьйра агӀо бара куьйгаллера номенклатурин белхалой (иштта, «Динамо» хӀоттарехь жигара дакъа лецира оцу хенара УССР чоьхьара гӀуллакхийн халкомо В.Балицкийс), оцу хенахь йукъараллин хиира берриш аьлча санна шайна йукъахь совцо республикин уггаре чӀогӀа спортхой. Масала, 1931 шеран УССР гӀаланашна йукъара чемпионатан Киевн а, Харьковн а йукъахь 22 футболистах аренан тӀе араваьлла 18 динамохо вара. Оцу хенахь дика финансийн а, дӀайахьаран а таронаш йолу, «Динамо» йукъаралло рожехь дӀахьора шайн футболан хьалхейахарш, царна йукъахь, цхьа могӀа бахьнашца, гӀаланашна йукъара хьалхейахарш ца хилла шерашкахь а, тӀаьхьарнаш йузуш, хилира эквивалентан тӀегӀанера турнираш.
Йерриг схьаэцча УССР футболан къийсамаш къаьстара оцу заманан терачу российн а, союзан а хьалхейахаршца дуьстича цахийцадаларца. Хьалхарчу 15 шарахь (1921 - 1935 шерашкахь) дӀайаьхьира гӀалийн гулйина командашна йукъахь 10 хьалхейаккхар а, «Динамо» йукъараллин 6 хьалхейаккхар.
ГӀалин командийн турнир «Динамо» йукъараллин турнир
№ | Шо | турниран № | ДӀайахьаран меттиг | Декъашхой (берриш) | Чемпион | II | III | ||
1 | 1921 | I | Харьков | 8 (-) | Харьков | Одесса | Николаев & Таганрог | ||
2 | 1922 | II | Харьков | 7 (-) | Харьков | Одесса | Киев & Николаев | ||
3 | 1923 | III | Харьков | 9 (-) | Харьков | Юзовка | Дружковка | ||
4 | 1924 | IV | Харьков | 3 (7) | Харьков | Одессин губерни | Сталино | ||
1925 | ца хилла | ||||||||
1926 | ца хилла | ||||||||
5 | 1927 | V | Харьков | 6 (35) | Харьков | Николаев | Одесса | ||
6 | 1928 | VI | Харьков | 4 (25) | Харьков | Горловка | Николаев | ||
7 | 1929 | I | Киев | 19 (-) | Харьков | Киев | Сталино & Днепропетровск | ||
1930 | ца хилла | ||||||||
8 | 1931 | VII | Харьков | 8 (-) | Киев | Харьков | Николаев & Кадиевка | ||
9 | II | Киев | 4 (-) | Киев | Харьков | Сталино & Одесса | |||
10 | 1932 | III | Харьков | 4 (7) | Харьков | Киев | Сталино | ||
11 | VIII | Запорожье & Днепропетровск | 4 (7) | Харьков | Донбасс | Днепропетровск | |||
12 | 1933 | IV | 8 (-) | Киев | Харьков | Сталино & Одессин область | |||
13 | 1934 | V | 8 (-) | Харьков | Киев | Днепропетровск & Донбасс | |||
14 | IХ | 8 (-) | Харьков | Киев | Винница & Одесса | ||||
15 | 1935 | VI | 8 (-) | Киев | Днепропетровск | Харьков | |||
16 | Х | 5 (21) | Днепропетровск | Киев | Харьков | ||||
Союзан футболехь 1936 шарахь хийцамаш бинчул тӀаьхьа официалан турнирийн субъекташ хилира клубийн командаш, хьалха санна гӀалийн а, регионийн (областийн, республикийн) а гулйина командаш ца хилира. Массанхьара дӀайехира говзанчашна йукъара республикийн чемпионаташ дӀайахьар — уьш хийцира лигийн (классийн) системо. ТӀаккха а, оцу муьрехь УССР дӀайаьхьира уггаре чӀогӀа командаша дакъалоцу ши турнир, царех элира УССР чемпионаташ (1936 а, 1937 а шерашкахь). Кхин дӀа иштта турнираш дӀайаьхьира 1948 шо кхаччалц (йукъаметтигаш йулуьйтуш), цунна йелира УССР кедан статус.
№ | Шо | Турниран № | ДӀайахьаран меттиг | Декъахой (берриш) | Чемпион | II | III | ||
17 | 1936 | I | 8 (-) | «Динамо» (Киев) | «Динамо» (Одесса) | «Болат» (Ленинан цӀарах завод) (Днепропетровск) & «Локомотив» (Киев) | |||
18 | 1937 | II | 39 (-) | «Динамо» (Киев) | «Динамо» (Одесса) | «Динамо» (Днепропетровск) & «Динамо» (Харьков) |
Кхин а уггаре чӀогӀа украинийн говзанчийн командаш дӀайаьхьира шиъ йоца турнир весной: 1941 шеран бӀаьста а, 1944 шеран гурахь а; цхьа могӀа хьосташа уьш хӀиттайо УССР чемпионаташца цхьаьна могӀара.
1936 шеран гурахь дуьйна УССР хьалхейахарш йерригсоюзан къийсамийн хӀоттаме дакъа хилира. Украинин командаш дӀасакхийсина хилира советийн футболан тайп-тайпана дивизионашкахь, тӀаккха, лахара дивизионийн командашно ло, Украинийн ССР чемпионан цӀеран статус дехачу шерашкахь шен статус йайна хилира. Иштта, 1936 - 1991 шерашкахь УССР чемпионаш кхайкхийра респуьликин хьалхейаккхаран Хьалхара тобанехь, союзан къийсамийн «Б» классехь, ткъа тӀаьхьуо – шолгӀа лигехь толам баьхна командаш. 1964 – 1991 шерашкахь УССР цхьана хенахь къовсура шиъ чемпионан титул — цхьаъ говзанчийн командашна йукъахь, ткъа важа физоьздангаллин коллективашна йукъахь.
Шо | Чемпион | 2-гӀа меттиг | 3-гӀа меттиг | Бомбардир | |
---|---|---|---|---|---|
1936 гуьйре | «Авангард» (Орджоникидзен цӀарах завод) (Краматорск) | «Болат» (Петровскийн цӀарах завод) (Днепропетровск) | УДКА Киев | ||
1937 | «Спартак» (Днепропетровск) | «Зенит» (Сталино) | «Сталинхо» (Харьков) | ||
1938 | «Дзержинхо» (Ворошиловоград) | «Болат» (Днепродзержинск) | «Динамо» (Николаев) | ||
1939 | «Локомотив» (Запорожье) | «Йуургхо» (Одесса) | «Локомотив» (Харьков) | ||
1940 | «Локомотив» (Запорожье) | «Стахановхо» (Орджоникидзе) | «Авангард» (Краматорск) | ||
1941 | Сацийна Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀом бахьнехь | ||||
1942—1945 | Украинин чемпионаташ ца хилла Сийлахь-Боккха Даймехкан тӀом бахьнехь | ||||
1946 | «Спартак» (Ужгород) | ДО (Киев) | «Дзержинхо» (Харьков) | ||
1947 | «Большевик» (Мукачево) | «Авангард» (Краматорск) | «Локомотив» (Киев) | ||
1948 | «Торпедо» (Одесса) | «Болат» (Константиновка) | «Динамо» (Ужгород) | ||
1949 | ДО (Киев) | «Металлург» (Днепродзержинск) | |||
1950 | «Спартак» (Ужгород) | «Къинхьегаман резерваш» (Ворошиловград) | ДО (Киев) | ||
1951 | ДО (Киев) | ОДО (Львов) | « Машенашйархо» (Киев) | ||
1952 | «Металлург» (Запорожье) | « ЦӀен байракх» (Николаев) | «Су» (Мукачево) | ||
1953 | «Спартак» (Ужгород) | «Спартак» (Херсон) | «Торпедо» (Харьков) | ||
1954 | «Машенашйархо» (Киев) | «Спартак» (Станислав) | «ГӀишлошйархо» (Николаев) | ||
1955 | «Спартак» (Станислав) | «Спартак» (Херсон) | «Торпедо» (Кировоград) | ||
1956 | «Шахтёр» (Кадиевка) | «Машенашйархо» (Киев) | ОДО (Одесса) | ||
1957 | СКВО (Одесса) | «Локомотив» (Артёмовск) | «Машенашйархо» (Киев) | ||
1958 | «Машенашйархо» (Киев) | «Металлург» (Никополь) | «Мехкдаьттахо» (Дрогобыч) | ||
1959 | «Авангард» (Можа Хиш) | «Торпедо»-ХТЗ Харьков | СКВО (Одесса) | ||
1960 | «Металлург» (Запорожье) | «Кеманашдархо» (Николаев) | |||
1961 | «ӀаьжахӀордхо» (Одесса) | СКА (Одесса) | «Локомотив» (Винница) | ||
1962 | «Къинхьегаман резерваш» (Луганск) | «ӀаьжахӀордхо» (Одесса) | «Авангард» (Симферополь) | ||
1963 | СКА (Одесса) | «Локомотив» (Винница) | «Азовболат» (Жданов) | ||
1964 | «Локомотив» (Винница) | СКА (Киев) | «Полесье» (Житомир) | ||
1965 | СКА (Львов) | СКА (Киев) | «Авангард» (Можа Хиш) | ||
1966 | «Авангард» (Можа Хиш) | «Динамо» (Хмельницкий) | «Локомотив» (Херсон) | ||
1967 | «Автомобилист» (Житомир) | «Химик» (Северодонецк) | «Днепр» (Кременчуг) | ||
1968 | «Авангард» (Тернополь) | «Буковина» (Черновцы) | «Шахтёр» (Кадиевка) | ||
1969 | «Спартак» (Ивано-Франковск) | «Шахтёр» (Горловка) | «Спартак» (Сумы) | ||
1970^ | «Химик» (Северодонецк)** | «Локомотив» (Винница) | «Локомотив» (Донецк) | ||
«Металлург» (Запорожье)* | «Таври» (Симферополь) | «Автомобилист» (Житомир) | |||
1971 | «Кривбасс» (Кривой Рог) | «Кеманашдархо» (Николаев) | «Автомобилхо» (Житомир) | Вовк Станислав («Кривбасс») — 21 | |
1972 | «Спартак» (Ивано-Франковск) | «Говерла» (Ужгород) | «Таври» (Симферополь) | Байгузов Виктор («Шахтёр» Кадиевка) Русин Николай («Говерла») —21 | |
1973 | «Таври» (Симферополь) | «Автомобилист» (Житомир) | «Кеманашдархо» (Николаев) | Русин Николай («Говерла») — 28 | |
1974 | «Кеманашдархо» (Николаев) | «Металлист» (Харьков) | «Фрунзехо» (Сумы) | Дзиоба Валентин (СК «Чернигов») — 18 | |
1975 | «Кривбасс» (Кривой Рог) | «Автомобилхо» (Житомир) | СК Луцк | Звенигородский Сергей (Тирасполь гӀалин команда) — 15 Деревяга Евгений («Кеманашдархо») — 14 | |
1976 | «Кривбасс» (Кривой Рог) | «Металлист» (Харьков) | СКА (Одесса) | Цымбалюк Юрий («Металлист») — 22 | |
1977 | СКА (Одесса) | СКА (Киев) | «Кан» (Никополь) | Пинчук Николай (СКА (Киев)) Шмундяк Сергей (СКА (Львов)) — 20 | |
1978 | «Металлист» (Харьков) | «Кан» (Никополь) | СКА (Киев) | Сакалов Владимир («Буковина») — 19 | |
1979 | «Кан» (Никополь) | СКА (Киев) | СКА (Львов) | Деревяга Евгений («Кеманашдархо») Бондаренко Юрий(«Кристалл» (Херсон)) — 20 | |
1980 | СКА (Киев) | «Буковина» (Черновцы) | СКА (Львов) | Чирков Владимир («Авангард» (Ровно)) — 25 | |
1981 | «Кривбасс» (Кривой Рог) | «Аре» (Винница) | «Авангард» (Ровно) | Шевченко Сергей («Аре» (Винница)) — 22 | |
1982 | «Буковина» (Черновцы) | «Десна» (Чернигов) | «Кан» (Павлоград) | Шевченко Сергей («Аре» (Винница)) — 32 | |
1983 | СКА (Киев) | «Кан» (Павлоград) | «Аре» (Винница) | Насташевский Виктор (СКА Киев) — 41 | |
1984 | «Аре» (Винница) | «Кан» (Павлоград) | «Кеманашдархо» (Николаев) | Насташевский Виктор (СКА Киев) — 22 | |
1985 | «Таври» (Симферополь) | «Аре» (Винница) | «Кеманашдархо» (Николаев) | Науменко Владимир («Таври») — 29 | |
1986 | «ЦӀиййалар» (Ворошиловград) | «Таври» (Симферополь) | СКА (Киев) | Насташевский Виктор («Кривбасс») — 25 | |
1987 | «Таври» (Симферополь) | «Аре» (Тернополь) | «Карпатйист» (Ивано-Франковск) | Олейник Виктор («Буковина»), Шишков Владимир («Спартак» Ж) — 30 | |
1988 | «Буковина» (Черновцы) | «Ворскла» (Полтава) | СКА (Одесса) | Павлов Степан («Чайка») — 36 | |
1989 | «Волынь» (Луцк) | «Буковина» (Черновцы) | «Аре» (Тернополь) | Яворский Игорь («Аре» Т) — 35 | |
1990 | «Торпедо» Запорожье | «Кеманашдархо» (Николаев) | «Авангард» (Ровно) | Морозов Сергей («Кеманашдархо») — 20 | |
1991 | «Мехкдаьттахо» (Ахтырка) | «Карпатйист» (Ивано-Франковск) | «Кан» (Никополь) | Плотко Игорь («Кан») — 28 |
^ Билгалдаккхар: 1970 шарахь Украинийн ССР хьалхейаккхар йира цхьанне ССРС чемпионатан шина дивизионехь: *«А» класс, шолгӀа тоба а, **«Б» класс, УССР а
This article uses material from the Wikipedia Нохчийн article Украинийн ССР футболан чемпионат, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Чулацам лело мега CC BY-SA 4.0 лицензица (кхениг билгалйина йацахь). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Нохчийн (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.