Къоман Музыка

Къоман музыка, музыкин фольклор, ламастин музыка — халкъан музыкин-поэтин кхолларалла, халкъан кхоллараллин дакъасто йиш йоцу дакъа ду, иза лаьтта, дукхаха дерг, барткхолларан кепехь, дайш тӀаьхьенашка дӀа а луш.

Къоман музыка йерриг йукъараллин-историн формацешна (барткхолларан а, йозанан а) йевзаш хиларна, цуьнга халкъан кхоллараллин компоненте санна хьевсина ца Ӏаш, кхин шуьйрачу маьӀнехь, музыкин говзаллин генне (ораме) санна хьажа веза. Коьртачех цхьа га, дукха хьолехь дусту гӀарайаьллачу а, академин а музыкица. Иштта «къоман музыка» терминан билгало а йу — ша даьккхина къоман йа оьздангаллин ламастин музыка аьлла. Къоман музыка Ӏамош йу музыкин фольклористика.

Иоганн Готфрид Гердер (1744—1803) хилла теорин агӀора къоман музыкех йаздина уггаре хьалхарчех цхьа Ӏилманча. Цуо, кхин хьалхара талламчаша санна, гойтура музыкин а, Ӏаламан а йукъара нисса йолу зӀе. XIX бӀешарахь къоман музыка «Ӏаламан музыка» ца ларахь а, уггаре кӀезигниг лорура, гӀалин Ӏаткъам хиланза Ӏаламера музыка. Оцу хенан талламчаш хьоьжура коьртаниг лахарчу белхашка: йуй теша классикин а, къоман а музыкин йукъахь уьйр, иштта гой теша къоман музыкин маттахь йа боларехь схьайаларан а, кепийн а ларраш. Къоман музыкех кхетаран уггаре доккха маьӀна хилла музыкин-этнографин талламийн, уьш бира Йоккха Британехь америкин филологан Чайлд Френсис Джеймсан (1825—1896) а, Малхбален Европехь мажарийн композиторан а, фольклористан а Барток Белин (1881—1945) а куьйгаллица.

Ламастин къоман музыка

Къоман Музыка 
Купалин эшарш лакхар. Малоросси, 1879
Къоман Музыка 
Иллиалархо Вересай Остап. 1873

Ламастан къоман музыка, коьртаниг кхуллу эвлара бахархоша, йехачу заманахь Ӏалашйо шелаамалла, йуьззина дуьхьала лаьтта къона а, йозанан а ламасталлин профессионалан музыкина. Малхбузен кепара композиторийн музыкех къаьсташ, ламастан къоман музыка нисса дӀа ца йазло пхеаасанан нотацица, Ӏаморан ламастан хьесап — барта Ӏамор. Амма профессионалалла амалехь йозанан музыкин ламаста хилла ца Ӏа, барта профессионалан музыкин говзалла йукъайаьлла халкъан кхоллараллин чохь цуьнан меженаш санна, царна йукъахь европин кхетамца, шалаамаллин, фольклорах дӀакъастийна профессионалан говзалла йолу къаьмнийн а (масала, кхазакхийн, гӀиргӀазойн, туркменийн). Йу, билгалчу барамехь дуьхьала хӀотто фольклоран ламасташ (масала, хӀиндин раги, иранан дестгахаш, Ӏаьрбийн мукъамаш) йолу, кхин а бартан профессионалан оьздангаллаш.

Литература

  • Алексеев Э. Е. Фольклор в контексте современной культуры: рассуждения о судьбах народной песни. — М.: Советский композитор, 1988. — 237 с.
  • Музыка народная / Пашина О. А. // Славянские древности: Этнолингвистийн дошам : в 5 т. / под общ. ред. Н. И. Толстого; Институт славяноведения РАН. — М. : Межд. отношения, 2004. — Т. 3: К (Круг) — П (Перепёлка). — С. 319—324. — ISBN 5-7133-1207-0.
  • Народная музыка // Энциклопедический музыкальный словарь. — М.: Большая советская энциклопедия, 1959. — С. 176. — 328 с.
  • Земцовский, И. И. Народная музыка // Музыкальная энциклопедия : в 6 т. / гл. ред. Ю. В. Келдыш. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — Т. 3 : Корто—Октоль. — Стб. 887—904. — 1104 стб. — (Энциклопедии. Словари. Справочники.).
  • Народная музыка // Музыкальный энциклопедический словарь. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 370—371. — 672 с.
  • Народная музыка // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Музыкальный фольклор: региональные особенности / Фраёнова Е. М. // Россия. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004. — С. 775—778. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. [б. н.]). — ISBN 5-85270-326-5.
  • Народная музыка // Шервуд — Яя. — М. : Большая российская энциклопедия, 2017. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 35). — ISBN 978-5-85270-373-6.
  • Традиционная музыка // Телевизионная башня — Улан-Батор. — М. : Большая российская энциклопедия, 2016. — С. 330—331. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 32). — ISBN 978-5-85270-369-9.
  • Юцевич Ю. Е. Словарь музыкальных терминов. — К.: Музычна Украйина, 1988. — 263 с. — ISBN 5-88510-014-4.
  • Яных Е. А. Словарь музыкальных терминов. — М.: АСТ, 2009. — 320 с.

Хьажоргаш

Tags:

Фольклор

🔥 Trending searches on Wiki Нохчийн:

15 мартЛабенщинаБорзТоламхо ГеоргийМикки МаусИбрагимов, Канта ХамзатовичНеткиСуьпалла.ug12 мартБишоп (Техас)Мамакаев, Ӏаьрби ШамсуддиновичХи бухара кемаКовЕгӀменДуьнеХейримлиБадуев, СаьӀид СулеймановичИсламан календарьМозес-Лейк (Вашингтон)Кадыров, Рамзан АхматовичЦӀонтаройКавказЛяшки (Подкарпатан воеводалла)1960 шоТокВилланова-МаркезанаУкраинийн моттФранциРогачевБабье (Украина)ЮнусПрудники НизовыеНохчийчоьнан байракхНефт-ДашлариШахӀадатСейшелан гӀайренашРенчеФоркс (Вашингтон)КосмIOSЕкатерина IIОанча (коммуна)ЖелтойчоьОперационни система.gmЯшуркаев, Султан СайдалиевичРамадан.neХӀинжа-ГӀалаФранклин-Лейкс (Нью-Джерси)ФутболОберн (Вашингтон)МасарБаскетболТуркойчоьБажуТуркменийн административни декъадаларшДуьненан хьалхара тӀомКлиматРингвуд (Нью-Джерси)МаясУфаФиникс🡆 More