སྐད་བརྡ་རིག་པའི་བརྡ་ཆད་གཅིག་གྱུར་ལས་གཞི།
རྩོམ་སྒྲིག་པ་གཅིག་པུའི་འདོད་བློ་ལྟར་ན། འདི་ནི་བོད་ཡིག་བརྡ་ཆད་གཅིག་གྱུར་ལས་གཞི་ཡི་ཁྲོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་སྐོར་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་ཆོག
མིང་འདོགས་སྟངས།
བོད་སྐད་དུ། སྐད་བརྡ་རིག་པའི་བརྡ་ཆད་བོད་སྒྱུར་ལས་གཞི། རྒྱ་ནག་སྐད་དུ། 语言学术语翻译项目 དབྱིན་སྐད་དུ། Terminology Translation Project
མཆོད་བརྗོད།
༄༅། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། འཛམ་གླིང་སྒྲ་བའི་གཙུག་རྒྱན་པཱཎིནི།། གངས་ཅན་མིག་གཅིག་ཐོན་མི་སཾབྷོཊ།། དེང་རབས་སྐད་བརྡའི་ཤིང་རྟ་སུའོ་ཤུའར།། གངས་རི་ར་བས་སྐོར་བའི་ཞིང་ཁམས་སུ།། སྐད་བརྡའི་འཕྲིན་ལས་རྒྱས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས།།
དེང་རབས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་བརྡ་ཆད་བོད་སྒྱུར་ཚོ་ཆུང་གི་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།
རང་ཅག་ཀུན་གྱི་མ་ཡུམ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་འདིའི་སྒང་ལ། དེང་རབས་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་གྲ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བ་དང་། སྒོས་སུ་སྐད་ཡིག་རང་སྟེང་ལ་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་ལག་ཆ་ལྟ་བུར་གྱུར་བའི་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ནང་འདྲེན་དང་། ཡུལ་སྐད་ཞིབ་འབྲི། ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་ལས་ཀ་དེ་འཐུས་ཚང་དང་། ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་སླད། ངེད་བོད་སྐད་དུ་ཞེས་པའི་དང་བླངས་ཚོ་ཆུང་ནས། དེང་རབས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་འདི་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་དག་བོད་འགྱུར་བྱེད་པའི་ལས་གཞི་འགོ་བརྩམས་པ་ཡིན། ཚོ་ཆུང་འདིའི་ཁོངས་མི་ནི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་བརྡ་སྤྲོད། དེང་རབས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་སོགས་ལ་སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཤ་སྟག་ཡིན།ཚོ་ཆུང་འདིའི་ཁོངས་མི་ཀུན་ནས་ཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་ཀྱིས་དེ་དོན་མངོན་འགྱུར་བྱ་ཐབས་སུ། དུས་ཡུན་གཏན་ཁེལ་གྱིས་མཉམ་ཞུགས་སློབ་སྦྱོང་དང་། བརྡ་ཆད་བོད་བསྒྱུར།ཚོགས་ཞུགས་བགྲོ་གླེང་སོགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ལ། བསམ་གྲོས་ལེགས་བསྡུར་གྱིས་བོད་འགྱུར་གྲུབ་མཚམས་བོད་སྐད་དུ་ཞེས་པའི་འཕྲིན་སྟེགས་སུ་སྤེལ་ཏེ་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་གཉེར་བ་དག་གི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱའོ།། མཇུག་ཏུ་བསྐྱར་ཞུས་དང་མཐའ་ཞུས་བརྒྱུད་དེ་དང་བླངས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་སྙན་ཞུ་སྒྲོག་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།
བྱེ་བྲག་སྐད་སྒྲ་རིག་པ་དང་སྐད་སྒྲའི་མ་ལག་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་བརྡ་ཆད་བོད་སྒྱུར་ཚོ་ཆུང་གི་ངོ་སྤྲོད།
- ཁྲོ་ཁོ་སངས་རྒྱས་སྐྱབས། ༼ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན།༽
- གུར་མགོན། ༼བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན།༽
- དངུལ་རྭ་ཚེ་རྡོར། ༼ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན།༽
- བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ། ༼པེ་ཅིང་སློབ་ཆེན།༽
- རྨོག་རུ་གནམ་ལྷ་ཚེ་རིང་། ༼བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན།༽
- ཚེ་རིང་རྣམ་རྒྱལ། ༼ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན།༽
- ཚེ་རིང་ལྷ་མོ། ༼ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན།༽
- སངས་རྒྱས་མཁར། ༼བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན།༽
- སངས་རྒྱས་ཚེ་རིང་། ༼ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན།༽བཅས་ནས་གཞི་རྩའི་བརྡ་ཆད་དག་གསེ་ཞིང་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུརད། (*རུས་མིང་ནི་ཚེག་ཁྱིམ་དང་པོའི་མིང་གཞི་སྡེ་བ་གང་ཏུ་གཏོགས་པ་གང་དེའི་གོ་རིམ་བཞིན་བསྟར་ཡོད་དོ།།)
བོད་འགྱུར་མའི་གསལ་བཤད།
བརྡ་ཆད་རྣམས་ནི་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། སྐད་སྒྲ་རིག་པ་དང་སྐད་སྒྲའི་མ་ལག་གི་རིག་པ། མིང་དང་ཚིག་གི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་རྒྱུག་ཆེ་བའི་དཔེ་དེབ་དག་དང་བསྟུན་ནས། མ་ཡིག་དབྱིན་སྐད་དང་། རྒྱ་ཡིག་གི་འགྱུར་གཉིས་ལ་བལྟས་ཏེ་བོད་སྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཁྲོད་དུ་ཡན་ལག་གི་བརྡ་ཆད་ཁག་ཅིག་ནི་ཐད་ཀར་རྒྱ་ཡིག་ནས་བསྒྱུར་བས་དབྱིན་སྐད་བཀོད་མེད། རྩ་བའི་ཆ་ནས་གང་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་སྤྱི་འགྲོས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དང་བརྡ་ཆད་ལ་བསྟུན་ཐབས་བྱས་ཡོད། བརྡ་ཆད་ཁག་ཅིག་ནི་རང་རེའི་བོད་ཀྱི་སུམ་རྟགས་སོགས་སུ་གོ་དོན་འདྲ་བའམ་ཕྱོགས་ཉེ་བ་རེ་མཆིས་མོད། བརྡ་ཆད་ཀྱི་མ་ལག་ཡོངས་དང་བསྟུན་པ་དང་། ཉ་ཉུང་མཉམ་བསྲེས་མི་ཡོང་བའི་ཕྱིར་བརྡ་གསར་དུ་བཏགས་པ་ཡིན། བརྡ་ཆད་ཀྱི་གོ་བ་མི་ལོག་པ་དང་། མ་ལག་ཡོངས་དང་བསྟུན་པ། བོད་སྐད་ཀྱི་འགྲོས་དང་མཐུན་པ་གསུམ་ནི་ང་ཚོའི་ལས་ཀ་འདིའི་རྩ་དོན་གསུམ་ཡིན་མོད། ད་དུང་ཡང་ནོར་འཁྲུལ་ཅི་རིགས་མཆིས་སྲིད་པས། ཀུན་གྱིས་དགོངས་འཆར་ལྷུག་པོ་སྩོལ་རོགས་ཞུའོ།།
སྐད་སྒྲ་རིག་པ་དང་སྐད་སྒྲའི་མ་ལག་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་བརྡ་ཆད་སྐད་གསུམ་ཤན་སྦྱར།
| བསྟར་རིམ། | དབྱིན་ཡིག | རྒྱ་ཡིག | བོད་ཡིག | གསལ་བཤད། |
| 1 | phonetics | 语音学 | སྐད་སྒྲ་རིག་པ། | |
| 2 | articulation | 发音 | སྐད་སྒྲ་འབྱིན་པ། | |
| 3 | instrumental phontics | 实验语音学 | ཚོད་ལྟའི་སྐད་སྒྲ་རིག་པ། | |
| 4 | phontic | 语音 | སྐད་སྒྲ། | |
| 5 | acoustics | 声学 | སྒྲའི་རིག་པ། | |
| 6 | descriptive | 描写 | ཞིབ་འབྲི། | |
| 7 | phonetics typology | 语音类型学 | སྐད་སྒྲའི་རིགས་རྣམ་རིག་པ། | |
| 8 | change | 演变 | འགྱུར་བ། | |
| 9 | sound | 声音 | སྒྲ། | |
| 10 | articulator | 发音器官 | སྒྲ་འབྱིན་དབང་བོ། | |
| 11 | nasal cavity | 鼻腔 | སྣ་སྦུག | |
| 12 | oral cavity | 口腔 | ཁ་སྦུག | |
| 13 | pharynx cavity | 咽腔 | གྲེ་སྦུག | |
| 14 | glottis | 喉门 | མགྲིན་སྒོ། | |
| 15 | glottis | 喉 | མགྲིན་པ། | |
| 16 | trachea | 气管 | གློ་ཡུ། | |
| 17 | voiceless | 清 | སྒྲ་མེད། | |
| 18 | voiced | 浊 | སྒྲ་ལྡན། | |
| 19 | unrounded | 展 | རྐྱོང་བ། | |
| 20 | rounded | 圆 | སྒོར་སྒོར། | |
| 21 | front | 前 | མདུན། | |
| 22 | back | 后 | རྒྱབ། | |
| 23 | central | 央 | དཀྱིལ། | |
| high | 高 | མཐོ། | ||
| low | 低 | དམའ། | ||
| 24 | breathy voiced | 气化 | སྲོག་ཆེན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 25 | creaky voiced | 嘎裂化 | གཙེར་སྒྲ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 26 | labialized | 唇化 | མཆུ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 27 | palatalized | 腭化 | རྐན་སྲ་མོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 28 | velarized | 软腭化 | རྐན་སྙི་མོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 29 | pharyngealized | 咽化 | གྲེ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 30 | advanced tongue root | 舌根前伸 | ལྕེ་རྟིང་རྐྱོང་བ། | |
| 31 | retracted tongue root | 舌根后缩 | ལྕེ་རྟིང་སྐུམ་པ། | |
| 32 | apical | 舌尖化 | ལྕེ་རྩེ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 33 | laminal | 舌叶化 | ལྕེའི་ལོ་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 34 | nasalized | 鼻化 | སྣ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ། | |
| 35 | sound wave | 声波 | སྒྲ་རླབས། | |
| 36 | frequency | 频率 | འདར་ཕྱོད། | |
| 37 | amplitude | 振幅 | འདར་རྒྱ། | |
| 38 | wave form | 波形 | རླབས་རིས། | |
| 39 | wave length | 波长 | རླབས་ཐག | |
| 40 | period | 周期 | འཁོར་ཡུན། | |
| 41 | compound wave | 复合波 | རླབས་འདྲེས་མ། | |
| 42 | line spectrum | 线谱图 | ཐིག་རིས། | |
| 43 | formant | 共振峰 | མཉམ་འདར་རླབས་རྩེ། | |
| 44 | vocal folds | 声带 | མགྲིན་སྐྱི། | |
| 45 | periodic wave | 周期波 | འཁོར་རླབས། | |
| 46 | sound spectrogram | 语图 | སྐད་རིས། | |
| 47 | manner | 发音方式 | སྒྲ་འབྱིན་སྟངས། | |
| 48 | place | 部位 | སྐྱེ་གནས། | |
| 49 | passive place | 被动部位 | མི་གཡོ་བའི་སྐྱེ་གནས། | |
| 50 | active place | 主动部位 | གཡོ་བའི་སྐྱེ་གནས། | |
| 51 | tip | 舌尖 | ལྕེ་རྩེ། | |
| 52 | tongue | 舌叶 | ལྕེའི་ལོ་མ། | |
| 53 | sublingual | 舌下 | ལྕེ་འོག | |
| 54 | tongue | 舌面 | ལྕེ་ངོས། | |
| 55 | tongue root | 舌根 | ལྕེ་རྟིང་། | |
| 56 | lips | 双唇 | མཆུ་ཟུང་། | |
| 57 | upper lip | 上唇 | ཡ་མཆུ། | |
| 58 | lower lip | 下唇 | མ་མཆུ། | |
| 59 | labial dental | 唇齿 | མཆུ་སོ། | |
| 60 | dental | 齿间 | སོ་བར། | |
| 61 | back dental | 齿背 | སོ་རྒྱབ། | |
| 62 | retroflex | 卷舌 | ལྕེ་འདྲིལ། | |
| 63 | velar | 软腭 | རྐན་སྙི་མོ། | |
| 64 | palatal | 硬腭 | རྐན་སྲ་མོ། | |
| 65 | uvular | 小舌 | ལྕེ་ཆུང་། | |
| 66 | pharyngeal | 咽 | གྲེ་བ། | |
| 67 | epiglottis | 会厌 | གྲེ་སྒོ། | |
| 68 | cartilage | 软骨 | ཁྲུམ་རུས། | |
| 69 | muscle | 肌肉 | ཤ་གནད། | |
| 70 | thyroid cartilage | 甲状软骨 | ཁྲབ་དབྱིབས་ཁྲུམ་རུས། | |
| 71 | cyclic cartilage | 环状软骨 | ཨ་ལོང་ཁྲུམ་རུས། | |
| 72 | spoon cartilage | 勺状软骨 | ཁེམ་དབྱིབས་ཁྲུམ་རུས། | |
| 73 | ring muscle | 环甲肌 | ཨ་ལོང་ཁྲབ་ཤ་གྲིམ། | |
| 74 | False vocal cord | 假声带 | མགྲིན་སྐྱི་རྫུས་མ། | |
| 75 | spoon muscle | 勺间肌 | ཁེམ་བར་ཤ་གནད། | |
| 76 | transverse spoon | 勺间横肌 | ཁེམ་བར་ཤ་གནད་འཕྲེད་མ། | |
| 77 | spike intervertebral | 勺间斜肌 | ཁེམ་བར་ཤ་གནད་གསེག་མ། | |
| 78 | ring back muscle | 环勺后肌 | ཨ་ལོང་ཁེམ་དབྱིབས་གྱི་ཤ་གནད་རྒྱབ་མ། | |
| 79 | ligament glottis | 韧带声门 | རྒྱུས་པའི་སྒྲ་སྒོ། | |
| 80 | voice | 发声态 | ཨོལ་སྒོའི་སྒྲ་འབྱིན་རྣམ་པ། | |
| 81 | throat | 喉开态 | ཨོལ་སྒོ་ཡོངས་ཕྱེ། | |
| 82 | whisper | 耳语态 | ཨོལ་སྒོ་ཕྱེ་ཙམ། | |
| 83 | laryngeal closed state | 喉闭态 | ཨོལ་སྒོ་ཡོངས་བཙུམ། | |
| 84 | normal voice | 常态浊声 | ཨོལ་སྒོ་རན་པོ། | |
| 85 | creaky | 嘎裂声 | ཨོལ་སྒོ་དམ་པོ། | |
| 86 | falsetto | 假声 | ཨོལ་སྒོ་ལྷོད་མོ། | |
| 87 | VOT | 初浊 | འདར་མགོ | |
| 88 | articulation | 调音方式 | སྒྲ་རྣམ་བསྒྱུར་སྟངས། | |
| 89 | sonorant | 响音 | ཡངས་སྒྲ། | |
| 90 | mouth | 口音 | ཁ་སྒྲ། | |
| 91 | nasal | 鼻音 | སྣ་སྒྲ། | |
| 92 | approximant | 近音 | ཉེ་སྒྲ། | |
| 93 | liquid | 流音 | བཞུར་སྒྲ། | |
| 94 | glide | 滑音 | ཤུད་སྒྲ། | |
| 95 | lateral | 边音 | མཐའ་སྒྲ། | |
| 96 | rhotic | 日音 | རའི་རིགས་ཀྱི་སྒྲ། | |
| 97 | tap | 搭拍音/拍音 | ཐག་སྒྲ། | |
| 98 | flap | 闪音/刮闪音 | འཁྱུག་སྒྲ། | |
| 99 | trill | 颤音 | འདར་སྒྲ། | |
| 100 | semi-vowel | 半元音 | དབྱངས་ཕྱེད་ཀ | |
| 101 | hushing sound | 呼音 | ཞན་བརྡར་གྱི་སྒྲ། | |
| 102 | hissing sound | 咝音 | དྲག་བརྡར་གྱི་སྒྲ། | |
| 103 | lateral approximant | 边近音 | མཐའ་ཉེའི་སྒྲ། | |
| 104 | lateral flap | 边闪音 | མཐའ་འཁྱུག་གི་སྒྲ། | |
| 105 | lateral fricative | 边擦音 | མཐའ་བརྡར་གྱི་སྒྲ། | |
| 106 | obstruent | 阻音 | དོག་སྒྲ། | |
| 107 | affricate | 塞擦音 | འགག་བརྡར་གྱི་སྒྲ། | |
| 108 | stop | 塞音 | འགག་སྒྲ། | |
| 109 | fricative,spirant | 擦音 | བརྡར་སྒྲ། | |
| 110 | no audible release | 无声除阻音 | བཀག་སེལ་སྒྲ་མེད། | |
| 111 | implosive | 内爆音 | ནང་བཀད་ཀྱི་སྒྲ། | |
| 112 | click | 喌啧音 | ཁྀ་ལྀག་གི་སྒྲ། | |
| 113 | suction sound | 吸气音 | རྔུབ་སྒྲ | |
| 114 | ejective | 喷音 | བཙིར་སྒྲ། | |
| 115 | closing | 成阻 | བཀག་འགོག་ཐེབས་པ། | |
| 116 | closure | 持阻 | བཀག་འགོག་རྒྱུན་མཐུད། | |
| 117 | release | 除阻 | བཀག་འགོག་སེལ་བ། | |
| 118 | pulmonic air stream | 肺部气流音 | གློའི་དབུགས་ཀྱི་སྒྲ། | |
| 119 | non-pulmonic air stream | 非肺部气流音 | གློའི་དབུགས་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ། | |
| 120 | aspiration/aspirated | 送气 | སྲོག་ཆེན། | |
| 121 | unaspiration/unaspirated | 不送气 | སྲོག་ཆུང་། | |
| 122 | prenasalized sound | 鼻冠音 | སྣ་འཕུལ་གྱི་སྒྲ། | |
| 123 | consonant | 辅音 | གསལ་བྱེད། | |
| 124 | consonant cluster | 辅音丛 | གསལ་བྱེད་སྦྲེལ་མ། | |
| 125 | 单辅音 | གསལ་བྱེད་རྐྱང་མ། | ||
| 126 | complex consonant | 复杂辅音 | གསལ་བྱེད་རྐྱང་མ་འདུས། | |
| 127 | consonant cluster | 复辅音 | གསལ་བྱེད་འདུས་མ། | |
| 128 | vowel | 元音 | དབྱངས། | |
| 129 | vowel chart | 元音舌位图 | དབྱངས་ཀྱི་ལྕེ་གནས་དཔེ་རིས། | |
| 130 | cardinal vowels | 标杆元音/正则母音/标准元音 | ཚད་ལྡན་གྱི་དབྱངས། | |
| 131 | 口腔形状 | ཁ་སྦུག་གི་དབྱིབས་རྣམ། | ||
| 132 | 舌位 | ལྕེ་གནས། | ||
| 133 | 唇形 | མཆུ་དབྱིབས། | ||
| 134 | trans cription | 音标 | སྒྲ་རྟགས། | |
| 135 | timbre,tambre,tamber,colour | 音色 | སྒྲ་གཤིས། | |
| 136 | nasalized vowel | 鼻化元音 | སྣ་ཅན་གྱི་དབྱངས། | |
| 137 | spirantization vowel | 擦化元音 | བརྡར་སྒྲ་ཅན་གྱི་དབྱངས། | |
| 138 | apical/coronal vowel | 舌尖元音 | ལྕེ་རྩེའི་དབྱངས། | |
| 139 | rhotacization | 日化元音 | རའི་རིགས་ཅན་གྱི་དབྱངས། | |
| 140 | central vowel | 央元音 | དབྱངས་དབུས་མ། | |
| 141 | 咽化元音 | གྲེ་བ་ཅན་གྱི་དབྱངས། | ||
| 142 | rounded vowel | 圆唇元音 | མཆུ་སྒོར་བའི་དབྱངས། | |
| 143 | 撮唇元音 | མཆུ་རྐྱོང་བའི་དབྱངས། | ||
| 144 | voiceless vowel | 清化元音 | སྒྲ་མེད་ཅན་གྱི་དབྱངས། | |
| 145 | breathy voiced vowel | 气化元音 | སྲོག་ཆེན་ཅན་གྱི་དབྱངས། | |
| 146 | long vowel | 长元音 | དབྱངས་རིང་བོ། | |
| 147 | short vowel | 短元音 | དབྱངས་ཐུང་ངུ་། | |
| 148 | strident vowel | 紧元音 | དབྱངས་དམ་པོ། | |
| 149 | lax vowel | 松元音 | དབྱངས་ལྷོད་པོ། | |
| 150 | monophothong | 单元音 | དབྱངས་རྐྱང་བ། | |
| 151 | diphthong | 复元音 | དབྱངས་འདུས་མ། | |
| 152 | nuclear vowel | 主元音 | དབྱངས་གཙོ་བོ། | |
| 153 | diphthong | 前核复元音 | མདུན་ཉིང་དབྱངས་འདུས་མ། | |
| 154 | diphthong | 后核复元音 | རྒྱབ་ཉིང་དབྱངས་འདུས་མ། | |
| 155 | triphthong | 三合元音 | དབྱངས་གསུམ་འདུས། | |
| 156 | segmental | 音段 | སྒྲ་ཚན། | |
| 157 | supre segmental | 超音段 | སྒྲ་ཚན་ལས་འགོང་བ། | |
| 158 | duration | 音长 | སྒྲ་ཡུན། | |
| 159 | intonation | 语调 | ཚིག་གི་ང་རོ། | |
| 160 | pitch | 音高 | སྒྲ་དཔངས། | |
| 161 | intensity | 音强 | སྒྲ་ཤུགས། | |
| 162 | phonetic quality | 音质 | སྒྲའི་ངོ་བོ། | |
| 163 | tone | 声调 | སྒྲའི་ང་རོ། | |
| 164 | head | 调头 | ང་རོའི་མགོ་བོ། | |
| 165 | nucleus | 调干/调核 | ང་རོའི་སྙིང་། | |
| 166 | tail | 调尾 | ང་རོའི་མཇུག་མ། | |
| 167 | 五度制 | ང་རོ་རིམ་ལྔའི་ལུགས། | ||
| 168 | accent | 调形 | ང་རོའི་དབྱིབས། | |
| 169 | tone value | 调值 | ང་རོའི་ཚད། | |
| 170 | tone type | 调类 | ང་རོའི་རིགས། | |
| 171 | fundamental frequency，F0 | 基频 | རྩ་བའི་འདར་ཕྱོད། | |
| 172 | level contour | 平调 | ང་རོ་སྙོམ་པོ། | |
| 173 | rising contour | 升调 | ང་རོ་འཕེལ་མ། | |
| 174 | falling contour | 降调 | ང་རོ་འགྲིབ་མ། | |
| 175 | phonology | 音系学 | སྐད་སྒྲའི་མ་ལག་རིག་པ། | |
| 176 | phoneme | 音位 | སྒྲ་གནས། | |
| 177 | distinctive features | 区别性特征 | ཁྱད་པར་འབྱེད་ཆོས། | |
| 178 | minimal pair | 最小对立体 | ལྟོས་ཟླ་ཆུང་ཤོས། | |
| 179 | contrastive distribution | 对立分布 | ལྟོས་ཟླའི་ཁྱབ་སྟངས། | |
| 180 | complementary distribution | 互补分布 | ཕན་ཚུན་ཁ་སྐོང་བའི་ཁྱབ་སྟངས། | |
| 181 | phonetic similarity | 语音相似性 | སྐད་སྒྲའི་འདྲ་ལུགས། | |
| 182 | allophone | 音位变体 | སྒྲ་གནས་འགྱུར་གཟུགས། | |
| 183 | free variant | 自由变体 | རང་དབང་འགྱུར་གཟུགས། | |
| 184 | conditioned variant | 条件变体 | ཆ་རྐྱེན་འགྱུར་གཟུགས། | |
| 185 | systematic gap | 系统空缺 | མ་ལག་གི་སྟོང་ཆ། | |
| 186 | phonological strength | 音系强度 | སྐད་སྒྲའི་མ་ལག་གི་དྲག་ཚད། | |
| 187 | fortition | 增强 | དྲག་འགྱུར། | |
| 188 | lenition | 弱化 | ཞན་འགྱུར། | |
| 189 | diacritics | 附加区别符号 | བརྡ་རྟགས་ཟུར་སྦྱར་མ། | |
| 190 | underlying representations | 底层形式 | གཏིང་གི་རྣམ་པ། | |
| 191 | surface representations | 表层形式 | ཕྱིའི་རྣམ་པ། | |
| 192 | phonemic overlapping | 音位叠交 | སྒྲ་གནས་བརྩེགས་མ། | |
| 193 | phonemic split | 音位裂变 | སྒྲ་གནས་འཐོར་འགྱུར། | |
| 194 | univalent features | 单值特征 | ཡ་ཐང་གི་ཁྱད་ཆོས། | |
| 195 | binary features | 偶值特征 | ཆ་ཐང་གི་ཁྱད་ཆོས། | |
| 196 | plus | + | ལྡན་པ། | |
| 197 | minus | — | མི་ལྡན་པ། | |
| 198 | feature tree | 特征树 | ཁྱད་ཆོས་སྡོང་འགྲེམས། | |
| 199 | natural class | 自然类 | རང་བྱུང་གི་སྡེ་ཚན། | |
| 200 | feature matrix | 特征矩阵 | ཁྱད་ཆོས་བསྟར་སྒྲིག་མ། | |
| 201 | redundant feature | 羡余特征 | ཤུལ་ལུས་ཁྱད་ཆོས། | |
| 202 | implicational relationship | 蕴含关系 | ཁྱབ་མཐའི་འབྲེལ་བ། | |
| 203 | laryngeal feature | 喉音特征 | མགྲིན་སྒྲའི་ཁྱད་ཆོས། | |
| 204 | voice | 声门状态 | ཨོལ་སྒོའི་རྣམ་པ། | |
| 205 | spread glottis | 展喉性 | མགྲིན་པ་ཕྱེ་བའི་རང་བཞིན། | |
| 206 | constricted glottis | 紧喉性 | མགྲིན་པ་དམ་པའི་རང་བཞིན། | |
| 207 | manner features | 方法特征 | ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས། | |
| 208 | continuant | 延续性 | རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན། | |
| 209 | nasal | 鼻音性 | སྣ་སྒྲའི་རང་བཞིན། | |
| 210 | strident | 刺耳性 | འཛེར་སྒྲའི་རང་བཞིན། | |
| 211 | lateral | 边音性 | མཐའ་སྒྲའི་རང་བཞིན། | |
| 212 | place features | 部位特征 | སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས། | |
| 213 | labial | 展唇性 | མཆུ་རྐྱོང་བའི་རང་བཞིན། | |
| 214 | round | 圆唇性 | མཆུ་སྒོར་བའི་རང་བཞིན། | |
| 215 | coronal | 舌前性 | ལྕེ་མདུན་གྱི་རང་བཞིན། | |
| 216 | anterior | 前部性 | སྔུན་གྱི་རང་བཞིན། | |
| 217 | distributed | 散布性 | ཁ་ཐོར་གྱི་རང་བཞིན། | |
| 218 | dorsal | 舌面后性 | ལྕེ་ངོས་རྒྱབ་ཀྱི་རང་བཞིན། | |
| 219 | high | 高位性 | མཐོ་བའི་རང་བཞིན། | |
| 220 | low | 低位性 | དམའ་བའི་རང་བཞིན། | |
| 221 | back | 后位性 | རྗེས་ཀྱི་རང་བཞིན། | |
| 222 | tense | 紧音性 | དམ་སྒྲའི་རང་བཞིན། | |
| 223 | radical(pharyngeal) | 舌根性 | ལྕེ་རྟིང་གི་རང་བཞིན། | |
| 224 | phonological rules | 音系规则 | སྐད་སྒྲའི་མ་ལག་གི་ངེས་སྲོལ། | |
| 225 | feature hierarchy | 特征层级体系 | ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་རིམ་པ། | |
| 226 | assimilation | 同化 | མཐུན་འགྱུར། | |
| 227 | progressive assimilation | 顺同化 | ལུགས་འབྱུང་མཐུན་འགྱུར། | |
| 228 | regressive assimilation | 逆同化 | ལུགས་ལྡོག་མཐུན་འགྱུར། | |
| 229 | fusional assimilation | 溶合性同化 | མཉམ་འདུས་མཐུན་འགྱུར། | |
| 230 | sandhi | 连接音变 | མཚམས་སྦྱོར་སྒྲ་འགྱུར། | |
| 231 | contact assimilation | 邻接同化 | ཉེ་མཚེས་མཐུན་འགྱུར། | |
| 232 | distant assimilation | 非邻接同化 | ཉེ་མཚེས་མ་ཡིན་པའི་མཐུན་འགྱུར། | |
| 233 | vowel harmony | 元音和谐 | དབྱངས་ཀྱི་བསྟུན་འགྱུར། | |
| 234 | dissimilation | 异化 | གཞན་འགྱུར། | |
| 235 | deletion | 脱落 | ཉམས་པ། | |
| 236 | aphaeresis（initial dropping） | 首音脱落 | མདུན་སྒྲ་ཉམས་པ། | |
| 237 | apocope | 尾音脱落 | ཉིང་རྔ་ཉམས་པ། | |
| 238 | Insertion | 插入 | ཨཱ་ག་མ་བྱིན་པ། | |
| 239 | 换位 | གནས་བརྗེ་བ། | ||
| 240 | accent | 元音割裂 | དབྱངས་ཀྱི་གྱེས་འཐོར། | |
| 241 | syllable | 音节 | སྒྲ་ཚིགས། | |
| 242 | onset | 首音/音节首 | མདུན་སྒྲ། | 声母 |
| 243 | rhyme | 韵 | ཉིང་སྒྲ། | 韵母 |
| 244 | medial | 介音 | དབར་སྒྲ། | 韵头 |
| 245 | nucleus | 音节核/韵核 | ཉིང་ལྟེ། | 韵腹/韵核 |
| 246 | coda/ending | 音节尾/韵核 | ཉིང་རྔ། | 韵尾 |
| 247 | 开韵尾 | ཕྱེ་བའི་ཉིང་རྔ་། | ||
| 248 | 闭韵尾 | ཟུམ་པའི་ཉིང་རྔ། | ||
| 249 | syllable structure | 音节结构 | སྒྲ་ཚིགས་ཀྱི་ཆགས་གཞི། | |
| 250 | syllabic consonant | 成音节辅音 | སྒྲ་ཚིགས་འགྲུབ་པའི་གསལ་བྱེད། | |
| 251 | sonority hierarchy | 响度层级 | སྒྲའི་གྲག་ཚད་ཀྱི་རིམ་པ། | |
| 252 | sonority sequencing principle | 响度顺序原则 | སྒྲའི་གྲག་ཚད་ཀྱི་རིམ་པའི་རྩ་དོན། | |
| 253 | maximal onset principle | 首音最大原则 | མདུན་སྒྲ་གཙོར་འཛིན་གྱི་རྩ་དོན། | |
| 254 | phonotactics | 语音配列 | སྐད་སྒྲའི་སྟར་སྒྲིག | |
| 255 | syllabic | 音节性 | སྒྲ་ཚིགས་རང་བཞིན། | |
| 256 | un-syllabic | 非音节性 | སྒྲ་ཚིགས་མིན་པའི་རང་བཞིན། |
ཕྱི་ལོ༢༠༡༩ལོའི་ཟླ༤པའི་ཚེས༧ཉིན་ཡོངས་འགྲུབ་པ་དགེ་ལེགས་འཕེལ།
པར་དབང©️ངེད་བོད་སྐད་དུ་དེང་རབས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་བརྡ་ཆད་བོད་སྒྱུར་ཚོ་ཆུང་ལ་ཡོད་པས།
བྱུང་རྒྱལ་ཚོང་ལས་སུ་སྤྱོད་མི་རུང་།
བོད་སྐད་དུ་དེང་རབས་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་གཞི་རྩའི་བརྡ་ཆད་བོད་སྒྱུར་ཚོ་ཆུང་ནས།
ཕྱི་ལོ་༢༠༡༩ལོའི་ཟླ་༤པའི་ཚེས་༧ཉིན།
This article uses material from the Wikipedia བོད་སྐད article སྐད་བརྡ་རིག་པའི་བརྡ་ཆད་གཅིག་གྱུར་ལས་གཞི།, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). དེ་མིན་གྱི་མཆན་འགྲེལ་ཡོད་ན་མ་གཏོགས། དྲ་བའི་ནང་དོན་ CC BY-SA 4.0 སྟེང་དུ་ཡོད། Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki བོད་སྐད (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.