Абдусәләмов Солтанморат Әбделмән Улы
Абдусәләмов Солтанморат Әбделмән улы (1870 йылдың декабре — 1938 йылдың 16 майы) — совет дәүләт эшмәкәре, сәйәси золом ҡорбаны.
| Абдусәләмов Солтанморат Әбделмән улы | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ | .svg){kind=small} СССР |
| Тыуған көнө | 1870 |
| Тыуған урыны | Яманһары, Бахмут ауыл советы, Көйөргәҙе районы |
| Вафат булған көнө | 16 май 1938 |
| Һөнәр төрө | уҡытыусы |
Биографияһы
Солтанморат Әбделмән улы Абдусәләмов 1870 йылдың декабрендә Яманһары ауылында (хәҙер — Башҡортостандың Көйөргәҙе районы) крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Милләте — башҡорт. Ҡазан уҡытыусылар семинарияһын тамамлаған.
1897—1918 йылдың майына тиклем — Уҫы өйәҙе Ҡарый ауылында урыҫ-башҡорт халыҡ мәктәбендә уҡытыусы булып эшләй.
1917 йылда. — Уҫы өйәҙ земство идаралығы Милли Шура ағзаһы.
1917 йылдың 22 ноябрендә эсерҙар партияһынан Пермь губерна земство управаһына ағза итеп һайлана, ләкин декабрҙә был вазифанан баш тарта.
1918 йылдың июненән — 1919 йылдың июненә тиклем — Уҫы башҡарма комитеты рәйесе урынбаҫары. Уҫы өйәҙе территорияһында ойошторолған «ҡыҙыл террор»ҙа әүҙем ҡатнашҡан. Бер ни тиклем ваҡыт Түбәнге Новгород губернаһындағы Лукоянов ҡалаһында эвакуацияла була, артабан — РКП (б)-ның Ҡазан губерна комитеты ҡулы аҫтында эшләй.
1919 йылдың июле ахырында Уҫы ҡалаһына әйләнеп ҡайта — Уҫы өйәҙ халыҡ мәғарифы бүлегенең мөдир урынбаҫары һәм мөдире булып эшләй.
1923—1924 йылдарҙа Сарапул округ башҡарма комитеты эргәһендәге милли аҙсылыҡ бүлеге мөдире.
1924 йылдан алып 1927 йылдың 1 мартына тиклем — ВКП (б)-ның Барҙы район комитетының яуаплы секретары һәм район башҡарма комитеты президиумы ағзаһы.
Советтарҙың 2 — 6-сы, 9-сы һәм 10-сы Бөтә Рәсәй съездары делегаты.
1930-сы йылдарҙа — Уҫы районы эшсе-крәҫтиән инспекцияһы контроль комиссияһы рәйесе.
1932—1934 йылдарҙа — Уҫы районы Эшсе-Крәҫтиән Инспекцияһы Контроль Комиссияһының партия тәфтишсеһе.
1933 йылдан төбәк әһәмиәтендәге пенсионер, 2-се төркөм инвалиды була.
1937 йылда Свердловск Урҙа (Ордынский) районы Ҡарый ауылына күсә.
1937 йылдың 19 июлендә яҙған ялыуында, диетала булғанлыҡтан, «ярым ас тормош көтәм» ти, 3-4 ай пенсия алмауын белдерә.
1938 йылдың 16 февралендә ҡулға алына. 13 майҙа юғары яза — атыу тураһында хөкөм сығарыла һәм 16 майҙа атып үлтерелә.
«Пермь губернаһы Уҫы өйәҙе башҡорт ауылдары тураһында этнографик яҙмалар» тигән хеҙмәттең авторы.
Делегат булып һайланыуы
Советтарҙың Бөтә Рәсәй съездарына делегат итеп һайлана:
- II съезға — 1917 йылдың октябрендә
- III съезға — 1918 йылдың ғинуарында
- IV съезға — 1918 йылдың мартында
- V съезға — 1918 йылдың мартында
- VI съезға — 1918 йылдың ноябрендә
- IX съезға — 1921 йылдың декабрендә
- X съезға — 1922 йылдың декабрендә
- Советтарҙың I съезы делегаты
Иҫкәрмәләр
Һылтанмалар
- Свободная энциклопедия Урала Абдусалямов 2021 йыл 9 июль архивланған.
- Энциклопедия Пермского края 2021 йыл 9 июль архивланған.
- Забытые имена Пермской губернии 2021 йыл 9 июль архивланған.
- Абдусалямов Султан-Мурат Абдулманович
- Лидеры Прикамья. 2021 йыл 21 апрель архивланған.
- Сәйәси золом ҡорбандары
| «Шәхестәр» порталы |
This article uses material from the Wikipedia Башҡорт article Абдусәләмов Солтанморат Әбделмән улы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Башҡа шарт булмаһа, CC BY-SA 4.0 лицензияһына ярашлы, эстәлек менән һәр кем файҙалана ала. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Башҡорт (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.