Эркемен Матынович Палкин (кочкор айдыҥ 14 кӱни 1934, Јоло ― кандык айдыҥ 19 кӱни 1991, Улалу) ― алтай поэт, прозаик, јарлу публицист, эл-јонныҥ ишчизи.
СССР-диҥ бичиичилер Биригӱзиниҥ турчызы (1958), РСФСР культуразыныҥ ат-нерелӱ ишчизи (1982). СССР ла РСФСР-дыҥ бичиичилер ортодо кӧп тоолу јуундардыҥ делегады. Кала ла областной Советтердиҥ депутады, «Современник» деп издательствоныҥ редакционный соведине кирип јат, Азия ла Африка ороондорыныҥ бичиичилер ортодо колбулар јанынаҥ рабочий комитеттиҥ турчызы. Сӧӧги — тӧӧлӧс.
Эркемен Матынович Палкин | |
---|---|
Чыккан ӧйи | кочкор айдыҥ 14 кӱни 1934 |
Чыккан јери | |
Божогон ӧйи | кандык айдыҥ 19 кӱни 1991 (57 јаш) |
Божогон јери | |
Ороон | |
Иш-тоштыҥ бӱдӱми | ӱлгерчи |
Кайралдары ла премиялары | |
Эркемен Палкин 1934 јылда кочкор айдыҥ 14-чи кӱнинде Јоло јуртта, колхозчы улустыҥ билезинде чыккан. Областной школды божодып, 1952 јылда Л. В. Кокышев, А. О. Адаровло кожо А. М. Горькийдиҥ адыла адалган Литературалык институтка кирген, 1957 јылда једимдӱ божодып јат. Ӱредӱниҥ кийнинде областной радиокомитеттиҥ редакторы болуп иштейт (1957). Оныҥ кийнинде Алтайдыҥ бичиктер чыгарар издательствозыныҥ Туулу Алтайдагы бӧлӱгиниҥ редакторы, соҥында директоры, «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ редакторыныҥ болушчызы.
1964―1983 jj. Горно-Алтайск автоном областьтыҥ бичиичилер Биригӱзиниҥ башчызы. Эркемен Палкинниҥ башкартузыла бичиичи организация РСФСР ичинде кӱчтӱлериниҥ тоозына кирген. Ондо улусты бириктирер јайалта болгон, оныҥ канадында јайалталу јииттер таскап, кажы ла јыл улай творческий семинарлар ӧткӱрилет, «Јылдыс» деп литература-кееркемел альманахта «Јаҥы ӱн» деп рубрика ачылат.
Э. М. Палкин эл-јондык иште эрчимдӱ турушкан. Оныҥ ла СССР-диҥ бичиичилер Биригӱзиниҥ председатели Г. М. Марковтыҥ баштаҥкайыла 1973 јылда В. Я. Шишковтыҥ 100 јылдыгына учурлай Ман-Јӱрек јурттыҥ јанына кереес тургузылат, ол ло ӧйдӧ Г. М. Марковтыҥ болужыла Горно-Алтайскта бичиичилердиҥ Туразы тудулып јат.
Эркемен Палкин Союзтыҥ башка-башка республикаларында алтай литератураныҥ Кӱндерин ӧткӱрип туратан: Украинада, Якутияда, Москвада, Башкирияда ла о.ö. Онойдо ок, Алтайда башкир литератураныҥ Кӱндери ӧткӧн. 1982 j. Горно-Алтайск автоном областьта СССР-дыҥ юбилейине учурлай совет литератураныҥ Кӱндери ӧткӱрилет.
Баштапкы ӱлгерлик јуунтызы «Јаҥы кижи» 1956 j кылда кепке чыккан. Оныҥ кийнинде ӧскӧ дӧ јуунтылары — «Тӧрӧл улус» (1958), «Јаҥы ӧй» (1960), «Сӱӱнчилер» (1968), «Тӧрӧлимниҥ таҥы» (1972), «Энебис-јер, адабыс-кӱн» (1991) о.ö. Анайда ок, поэмалары «Наташа» (1958), «Амыр» (1958), «Кара от» (1964) ло о.ö.
Повестьтердиҥ авторы «Кулун киштейт» (1960), «Алан» (1966) ла арткандары. 1978 j. «Алан» јаҥыртылып, роман болуп чыккан.
Эркемен Палкинниҥ поэзиязында тегин кижиниҥ сӱри, јӱрӱми, билим-техникалык ӧзӱм, ар-бӱткен. Чӱмдемел энчизиниҥ аҥылузы — лирикалык ӱлгерлери. Кезик ӱлгерлери калык ортодо кожоҥдор болуп арткан («Меге ижен»).
Анайда ок, орыс ла совет бичиичилердиҥ чӱмдемелдерин алтай тилге кӧчӱрген: А. Пушкин, С. Куняев, А. Кунанбаев, М. Карим ла о.ö. Оныҥ ӱлгерлери украин, казах, кыргыз, башкир, татар, тыва, якут, латыш тилдерге кӧчӱрилген; олор «Октябрь», «Дружба народов», «Новый мир», «Юность», «Наш современник», «Москва», «Огонек», «Сибирские огни» деп журналдарда јарлалат.
Таҥынаҥ бичиктери
This article uses material from the Wikipedia Алтай article Палкин, Эркемен Матынович, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ӧскӧзи кӧргӱзилбеген болзо, контентти CC BY-SA 4.0 лицензияла эдинерге јарар. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Алтай (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.