Ази: түби газар
Ази — дэлхэйн түби.
.svg)
Ази — дэлхэйн ниитэ гадаргуугай 8.6% (хуурай газарай 29.4%)-ые эзэлдэг, мүнөөнэй дэлхэйн хүн амын 60% (3.88 тэрбум) амидардаг дэлхэйн хамагай томо түби юм. Ехэнхэ хэһэг дэлхэйн зүүн ба хойто хахадта оршодог болоод Европо түбиин хамта Евразиин эхэ газарые бүрдүүлнэ. Африка түбиһээ Улаан тэнгис, Суэцэй һубагаар, Европо түбиһээ Уралай нюруу, Кавказай нюруу, Каспиин тэнгис, Хара тэнгисээр тусгаарлагдадаг. Зүүн талаараа Номгон далай, урда талаараа Энэдхэгэй далай, хойто талаараа Хойто мүльһэн далайтай тус тус залгана.
Шумер, Хитад, Энэдхэг гэхэ мэтэ дэлхэйн хамагай анханай соёл эрхэншилүүд Ази түбида анха үүһэһэн гэжэ үзэдэг.
Улас оронуудай тобшоо
| Бүс, улсын далбаа, улсын нэр | Газар нутгийн хэмжээ (км²) | Хүн амын тоо (2008 оны 7-р сарын 1-ны байдлаар.) | Хүн амын нягтрал (хүн/км²) | Нийслэл |
|---|---|---|---|---|
| Дундад Ази: | ||||
 Казахстан | 2,724,927 | 15,666,533 | 5.7 | Астана |
 Кыргызстан | 198,500 | 5,356,869 | 24.3 | Бишкек |
 Таджикистан | 143,100 | 7,211,884 | 47.0 | Душанбе |
 Туркменистан | 488,100 | 5,179,573 | 9.6 | Ашхабад |
 Узбекистан | 447,400 | 28,268,441 | 57.1 | Ташкент |
| Зүүн Ази: | ||||
 БНХАУ | 9,584,492 | 1,322,044,605 | 134.0 | Бээжин |
 Хонконг | 1,092 | 7,008,300 | 6,417.9 | — |
 Макао | 25 | 460,823 | 18,473.3 | — |
 Япон | 377,835 | 127,288,628 | 336.1 | Токио |
 Тайвань | 35,980 | 22,920,946 | 626.7 | Тайбэй |
 Хойто Солонгос | 120,540 | 23,479,095 | 184.4 | Пёнъян |
 Урда Солонгос | 98,480 | 49,232,844 | 490.7 | Сөүл |
 Монгол | 1,565,000 | 2,996,082 | 2.0 | Улаанбаатар |
| Хойто Ази: | ||||
 Орос | 17,075,400 | 142,200,000 | 26.8 | Москва |
| Зүүн Урда Ази: | ||||
 Брүнэй | 5,770 | 381,371 | 66.1 | Бандар Сери Бегаван |
 Бирма | 676,578 | 47,758,224 | 70.3 | Найпьидо |
 Кампучи | 181,035 | 13,388,910 | 74 | Пномпень |
 Зүүн Тимор | 15,007 | 1,108,777 | 73.8 | Дили |
 Индонези | 1,919,440 | 230,512,000 | 120.1 | Жакарта |
 Лаос | 236,800 | 6,677,534 | 28.2 | Вьентьян |
 Малайзи | 329,847 | 27,780,000 | 84.2 | Куала Лумпур |
 Филиппина | 300,000 | 92,681,453 | 308.9 | Манила |
 Сингапур | 704 | 4,608,167 | 6,545.7 | Сингапур |
 Тайланд | 514,000 | 65,493,298 | 127.4 | Бангкок |
 Вьетнам | 331,690 | 86,116,559 | 259.6 | Ханой |
| Өмнөд Ази: | ||||
 Афганистан | 647,500 | 32,738,775 | 42.9 | Кабул |
 Бангладеш | 147,570 | 153,546,901 | 1040.5 | Дака |
 Бутан | 38,394 | 682,321 | 17.8 | Тхимпху |
 Энэдхэг | 3,287,263 | 1,147,995,226 | 349.2 | Шинэ Дели |
 Мальдива | 300 | 379,174 | 1,263.3 | Мале |
 Балба | 147,181 | 29,519,114 | 200.5 | Катманду |
 Пакистан | 803,940 | 167,762,049 | 208.7 | Исламабад |
 Шри Ланка | 65,610 | 21,128,773 | 322.0 | Sri Jayawardenapura-Kotte |
| Баруун Ази: | ||||
 Армени | Ереван | |||
 Азербайджан | 46,870 | 3,845,127 | 82.0 | Баку |
 Баһрэйн | 665 | 718,306 | 987.1 | Манама |
 Кипр | 9,250 | 792,604 | 83.9 | Никосиа |
 Гүржи | Тибилис | |||
 Ирак | 437,072 | 28,221,181 | 54.9 | Багдад |
 Иран | 1,648,195 | 70,472,846 | 42.8 | Тегеран |
 Израиль | 20,770 | 7,112,359 | 290.3 | Иерусалим |
 Иордани | 92,300 | 6,198,677 | 57.5 | Амман |
 Кувейт | 17,820 | 2,596,561 | 118.5 | Кувейт хот |
 Ливан | 10,452 | 3,971,941 | 353.6 | Бейрут |
 Оман | 212,460 | 3,311,640 | 12.8 | Маскат |
 Палестина | 6,257 | 4,277,000 | 683.5 | Ramallah |
 Катар | 11,437 | 928,635 | 69.4 | Доха |
 Саудай Арави | 1,960,582 | 23,513,330 | 12.0 | Рияд |
 Сири | 185,180 | 19,747,586 | 92.6 | Дамаск |
 Турк | Анкара | |||
 Арабай Нэгэдэһэн Эмиртэ Улас | 82,880 | 4,621,399 | 29.5 | Абу Даби |
 Йемен | 527,970 | 23,013,376 | 35.4 | Санаа |
| Ниитэ | 43,810,582 | 4,162,966,086 | 89.07 | |
Азиин уласууд
| № | Нэрэ |
|---|---|
| 1 | Азербайджан |
| 2 | Арабын Нэгэдэһэн Эмир Улас |
| 3 | Армени |
| 4 | Афганистан |
| 5 | Балба |
| 6 | Бангладеш |
| 7 | Бахрейн |
| 8 | Бруней |
| 9 | Бутан |
| 10 | Вьетнам |
| 11 | Гүрж |
| 12 | Египет |
| 13 | Тимор-Лесте |
| 14 | Израиль |
| 15 | Индонези |
| 16 | Йордан |
| 17 | Ирак |
| 18 | Иран |
| 19 | Йемен |
| 20 | Казахстан |
| 21 | Камбоджа |
| 22 | Катар |
| 23 | Кипр |
| 24 | Кыргызстан |
| 25 | Кувейт |
| 26 | Лаос |
| 27 | Ливан |
| 28 | Малайзи |
| 29 | Мальдив |
| 30 | Монгол Улас |
| 31 | Мьянмар |
| 32 | Оман |
| 33 | Оросой холбоото улас |
| 34 | Узбекистан |
| 35 | Пакистан |
| 36 | Саудын Араб |
| 37 | Сингапур |
| 38 | Сири |
| 39 | Хойто Солонгос |
| 40 | Урда Солонгос |
| 41 | Таджикистан |
| 42 | Хитад |
| 43 | Таиланд |
| 44 | Туркменистан |
| 45 | Турк |
| 46 | Филиппин |
| 47 | Шри Ланка |
| 48 | Энэдхэг |
| 49 | Япон |
Азиин уласууд
| № | Нэрэ |
|---|---|
| 1 | Азербайджан |
| 2 | Арабын Нэгэдэһэн Эмир Улас |
| 3 | Армени |
| 4 | Афганистан |
| 5 | Балба |
| 6 | Бангладеш |
| 7 | Бахрейн |
| 8 | Бруней |
| 9 | Бутан |
| 10 | Вьетнам |
| 11 | Гүрж |
| 12 | Египет |
| 13 | Тимор-Лесте |
| 14 | Израиль |
| 15 | Индонези |
| 16 | Йордан |
| 17 | Ирак |
| 18 | Иран |
| 19 | Йемен |
| 20 | Казахстан |
| 21 | Камбоджа |
| 22 | Катар |
| 23 | Кипр |
| 24 | Кыргызстан |
| 25 | Кувейт |
| 26 | Лаос |
| 27 | Ливан |
| 28 | Малайзи |
| 29 | Мальдив |
| 30 | Монгол Улас |
| 31 | Мьянмар |
| 32 | Оман |
| 33 | Оросой холбоото улас |
| 34 | Узбекистан |
| 35 | Пакистан |
| 36 | Саудын Араб |
| 37 | Сингапур |
| 38 | Сири |
| 39 | Хойто Солонгос |
| 40 | Урда Солонгос |
| 41 | Таджикистан |
| 42 | Хитад |
| 43 | Таиланд |
| 44 | Туркменистан |
| 45 | Турк |
| 46 | Филиппин |
| 47 | Шри Ланка |
| 48 | Энэдхэг |
| 49 | Япон |
Заалтас
Хэтдээ унших
- Lewis, Martin W. (1997). The myth of continents: a critique of metageography. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. ISBN 0-520-20743-2.
- Ventris, Michael (1973). Documents in Mycenaean Greek, 2nd, Cambridge: University Press.
- Higham, Charles. Encyclopedia of Ancient Asian Civilizations. Facts on File library of world history. New York: Facts On File, 2004.
- Kamal, Niraj. "Arise Asia: Respond to White Peril". New Delhi:Wordsmith,2002, ISBN 978-81-87412-08-3
- Kapadia, Feroz, and Mandira Mukherjee. Encyclopaedia of Asian Culture and Society. New Delhi: Anmol Publications, 1999.
- Levinson, David, and Karen Christensen. Encyclopedia of Modern Asia. New York: Charles Scribner's Sons, 2002.
- Display Maps. The Soil Maps of Asia. European Digital Archive of Soil Maps – EuDASM. 26 July 2011 үдэртэ хандаһан.
- Asia Maps. Perry-Castañeda Library Map Collection. University of Texas Libraries. the original on 18 July 2011 үдэрһөө архивлагдаһан. 20 July 2011 үдэртэ хандаһан.
- Asia. Norman B. Leventhal Map Center at the Boston Public Library. the original on 29 September 2011 үдэрһөө архивлагдаһан. 26 July 2011 үдэртэ хандаһан.
 | Энэ богони үгүүлэлые утадхажа болоно. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ туһалаарай. |
This article uses material from the Wikipedia Буряад article Ази, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Хэрбэеэ ондоо юумэнэй заагдаагүй һаа, CC BY-SA 4.0 зүбшөөрэлөөр удхыень хаража болохоор. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Буряад (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.