Afghanístàn
Afghanístàn ( /æfˈɡænᵻstæn,_æfˈɡɑːnᵻstɑːn/; Pashto/Dari: افغانستان, Pashto: Afġānistān , Dari: Afġānestān Àdàkọ:IPA-fa), àlòṣiṣẹ́ bíi Orílẹ̀-èdè Olómìnira Onímàle ilẹ̀ Afghanístàn, ni is a orílẹ̀-èdè onílẹ̀bodè ní Gúúsù àti Àrin Ásíà.
Afghanístàn ní bodè mọ́ Pakistan ní ìlà-òrùn àti ní gúúsù; mọ́ Iran ní ìwọ̀-òrùn; mọ́ Turkmenistan, Uzbekistan, àti Tajikistan ní àríwá; àti mọ́ Ṣáínà ní àríwá-ìlàòrùn. Gbogbo ilẹ̀ ibẹ̀ fẹ̀ tó 652,000 square kilometers (252,000 sq mi), orílẹ̀-èdè olókè ní tó ní ilẹ̀ pẹpẹ ní apá àríwá àti gúúsù-ilàòrùn. Kabul ni olúìlú àti ilú tótóbijùlọ níbẹ̀. Iye aráàlú ibẹ̀ fẹ́ ẹ̀ pọ̀ tó 32 mílíọ́nù, tí wọ́n jẹ́ ẹ̀yà àwọn Pashtun, Tajik, Hazara àti Uzbek.
Islamic Republic of Afghanistan
| |
|---|---|
.svg) | |
Orin ìyìn: Millī Surūd ملي سرود ("National Anthem") | |
.svg) | |
| Olùìlú àti ìlú tótóbijùlọ | Kabul 33°N 65°E / 33°N 65°E 65°E / 33°N 65°E |
| Official languages |
|
| Àwọn ẹ̀yà ènìyàn |
|
| Ẹ̀sìn |
|
| Orúkọ aráàlú | Afghan |
| Ìjọba | Unitary presidential Islamic republic |
| Ashraf Ghani | |
• 1st Vice President | Amrullah Saleh |
• 2nd Vice President | Sarwar Danish |
| Aṣòfin | National Assembly |
• Ilé Aṣòfin Àgbà | House of Elders |
• Ilé Aṣòfin Kéreré | House of the People |
| Formation | |
• Hotak Empire | 21 April 1709 |
• Durrani Empire | July 1747 |
• Emirate | 1823 |
• Recognized | 19 August 1919 |
• Kingdom | 9 June 1926 |
• Republic | 17 July 1973 |
• Current constitution | 26 January 2004 |
| Ìtóbi | |
• Total | 652,230 km2 (251,830 sq mi) (40th) |
• Omi (%) | negligible |
| Alábùgbé | |
• 2019 estimate | 32,225,560 (44th) |
• Ìdìmọ́ra | 46/km2 (119.1/sq mi) (174th) |
| GDP (PPP) | 2018 estimate |
• Total | $72.911 billion (96th) |
• Per capita | $2,024 (169th) |
| GDP (nominal) | 2018 estimate |
• Total | $21.657 billion (111st) |
• Per capita | $601 (177th) |
| Gini (2008) |  27.8low · 1st |
| HDI (2018) | ▲ 0.496 low · 170th |
| Owóníná | Afghani (Afs) (AFN) |
| Ibi àkókò | UTC+4:30 Solar Calendar (D†) |
| Ojúọ̀nà ọkọ́ | right |
| Àmì tẹlifóònù | +93 |
| ISO 3166 code | AF |
| Internet TLD | .af افغانستان. |
Nínú ètò ìkànìyàn 1995, àwọn ènìyàn tí wọ́n sọ pé ó wà ní ìlú yìí lé díẹ̀ ní mílíònù mọ́kànlélógún (21,017.000). Èdè tí wọ́n ń sọ ní ìlú yìí tó àádọ́ta ṣùgbọ́n ìlàjì nínú àwọn tí ó wà ní ìlú náà ni ó ń sọ páṣítọ̀ (Pashto) tí òun àti Dárì jọ jẹ èdè ìjọba (official language). Dárì (Dari) yìí nì orúkọ tí wọ́n ń pe Persian (Pásíà) ní Afuganísítàànù. Dárí yìí ṣe pàtàkì gan-an ni gẹ́gẹ́ bí èdè tí ìjọba ń lò (lingua franca). Fún ti òwò tí ó jẹ mọ gbogbo àgbáyé, èdè Gẹ̀ẹ́sì ti ń gbilẹ̀ sí i. Àwọn èdè mìíràn tí wọ́n ń sọ ní ìlú yìí ni Tadzhik, Uzbek, Turkmen, baluchi, Brachic àti pashayi
 | Àyọkà yìí tàbí apá rẹ̀ únfẹ́ àtúnṣe sí. Ẹ le fẹ̀ jù báyìí lọ tàbí kí ẹ ṣàtúnṣe rẹ̀ lọ́nà tí yíò mu kúnrẹ́rẹ́. Ẹ ran Wikipedia lọ́wọ́ láti fẹ̀ẹ́ jù báyìí lọ. |
Itokasi
This article uses material from the Wikipedia Yorùbá article Afghanístàn, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Gbogbo ohun inú ibí yìí wà lábẹ́ CC BY-SA 4.0 àyàfi tí a bá sọ pé kò rí bẹ̀ẹ̀. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Yorùbá (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.