Сомали́ (сомал.
Soomaaliya, гарәп. الصومال әл-Сумал, рәсми атамасы — Сомали́ Җөмһүрияте) — Африкада урнашкан дәүләт. Гражданнар сугышы һәм сепаратистлар эшчәнлеге нәтиҗәсендә ил өч өлешкә бүленгән диярлек.
Байрак | |
Халык саны | 11 031 386 (2017) |
---|---|
Нигезләнгән | 1960 |
Сәгать кушагы | UTC+03:00 |
Рәсми тел | Сомали теле, гарәп теле |
География | |
Мәйдан | 637,657 км² |
Координатлар | 6°N 47°E |
Сәясәт | |
Икътисад | |
ТЭП | 7628 миллион US$ (2021), 8126 миллион US$ (2022) |
Акча берәмлеге | Сомали шиллингы |
Эшсезлек дәрәҗәсе | 7% (2014) |
Туу күрсәткече | 6.463 (2014) |
Яшәү озынлыгы | 56.293 ел (2016) |
Джини коэффициенты | 36.8 (2017) |
Башка мәгълүмат | |
Ярдәм телефоннары | |
Автомобил хәрәкәте ягы | уң |
Челтәр көчәнеше | 220 вольт |
Телефон коды | +252 |
ISO 3166-1 коды | SO |
ХОК коды | SOM |
Сомалиның Вакытлы Федераль Хөкүмәте халыкара җәмгыять тарафыннан реаль хөкүмәт дип таныла, ләкин чынбарлыкта ул илнең бары тик кайбер районнарын гына контроль астында тота. Сомалиның көньягы «Әш-Шабааб» һәм «Хизб-үл-Ислаами» исламчыл хәрәкәтләре контроле астында тотыла. Илнең төньягы танылмаган Сомалиленд Җөмһүрияте тарафыннан идарә ителә. Аның өчендә дә сепаратистик регионнар бар.
Сомалида ислам ― дәүләт дине. Ил халкының (15,8 млн кеше, 2020 елга) 99 ― 99,8 % ы ― мөселманнар. Ислам дине тарафдарларының зур күпчелеге ― суфичылык, сәләфилек йогынтысы булган Мәлики мәзһәбе сөнниләре. Сомалида шәригать хөкем сөрә. 2012 елда кабул ителгән Сомалиның Вакытлы Конституциясе, шулай ук, милли законнарның төп чыганагы буларак, шәригатьне һәм Сомали Федератив Республикасының дәүләт дине буларак, ислам динен билгели. Конституциядә шулай ук шәригатьнең төп принципларына туры килми торган законның кабул ителү мөмкинлеге каралган. Шәригать бу илдә дин тоту иреген чикли. Сомали дөньяда христианнар өчен иң куркыныч илләрнең берсе булып тора. «Open Doors» халыкара хәйрия христиан оешмасы тикшеренүләре нәтиҗәләре буенча, Сомали христианнар хокуклары еш кысрыклана торган илләр исемлегендә 2015 елда 2нче, 2019 елда 3нче урынны били.
Википедия | Бу — Сомали турында мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп, Википедия проектына ярдәм итә аласыз. |
This article uses material from the Wikipedia Tatarça / Татарча article Сомали, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәгълүмат CC BY-SA 4.0 буенча таратыла (әгәр башкасы күрсәтелмәсә). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tatarça / Татарча (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.