Iudaism

Articul por Ladin Val Badia

Le iudaism d’aldedaincö é l’evoluziun dla religiun biblica aladô de chëra che Chël Bel Dî, Yahwhe, á fat na alianza cun le popul ebraich (o popul d'Israel). I tesć fondamentai dl iudaism é la Torah, le Tanakh, le Talmud y la Mishnah. Abram vëgn araté le pröm ebreo y pere dl popul ebraich. Le rëgn dl poul ebraich ê gnü costruí sot a Saul y i resc David y Salomon cun la capitala a Ierusalem. Do le rëgn de Salomon é la naziun gnüda partida sö te dui rëgns, le Rëgn d’Israel (tl nord) y le Rëgn de Iüda (a süd). Tl’Eté medievala ál metü man la diaspora dl popul ebraich, l’antisemitism sciöche forma de porsecuziun religioja y la ghetisaziun. Tratan la Secunda Vera dl Monn él gnü a se le dé sot al Nazism üna dles maius persecuziuns dl popul ebraich a chëra che al ti vëgn dit Shoah.

• Religion