2011

't Jaor stoont veural in 't teike vaan de väöl proteste en revoluties in d'n Arabische wereld, bekind es 't Arabisch Veurjaor.

jannewarie

• 1 - Eslandj veurt d'n euro in.
• 1 - Versjillende Nederlandse gemeintes fusere, wo-ónger de Limburgse Èèsjde en Mergraote (tot Èèsjde-Mergraote)
• 4 - Gedeiltelikke zónsverduustering óngerwiel dat de zón opkump in Europa
• 5 - 'ne Graote brandj in ein chemische febriek op 't industriecomplex Moerdiek (Naord-Braobantj) zörg veur eine enorme roukkolom dae de sjtad Dordrech bedreig.
• 9 - Referendum in Zuud-Soedan euver ónaafhenkelikheid.
• 9 - Biej ein vleegtuugóngelök mèt 'ne Fokker Friendship in Noord-Iran kómme 77 luuj óm.
• 14 - De regering vaan Tunesië treujt aof. President Zine El Abidine Ben Ali], dee 't land 23 jaor heet geregeerd, vlöch nao Saoedi-Arabië. de Jasmijnrevolutie is de ierste gelökde revolutie vaan 't Arabisch Veurjaor.
• 24 - Bij 'nen aonslaag op 't vleegveld Domodedovo vaan Moskou koume 37 lui um en raken 'rs 180 gewoond.

fibberwarie

• 11 - Nao groete proteste treujt ouch president Hosni Moebarak vaan Egypte aof.
• 15 - In Libië begint 'ne gewaopenden opstand tege dictator Muammar Kaddhafi: d'n Ierste Libische Börgeroorlog.
• 22 - Bij 'nen eerdsjok in Christchurch koume 180 lui um.

mieërt

• 2 - Verkezinge veur de Provinciaal Sjtaote in Nederland.
• 6 - In Syrië begint 'nen opstand tegen 't rezjiem dee zal oetgreuje tot de Syrische Börgeroorlog.
• 11 - 'ne Hendeg zwoeren eerdsjok vaan 9,0 op de Memint-Magnitudesjaol raak Japan. In de sjok en d'n dao-op volgenden tsunami koume 15.840 lui um en raken 'rs 3.926 vermis. Daobij weurt de kerncentraal vaan Fukushima geraak door 'n zwoer kernsmelting, zoetot e groet gebeed radioactief vervojld raak en moot weure geëvacueerd.
• 15 - De regering vaan de Syrischen dicator Bashar al-Assad sjut mèt sjerp op de demonstrante. Heimèt begint de Syrische Börgeroorlog.
• 17 - De Veilegheidsraod vaan de Vereinegde Naties stèlt unaniem 'n vleegvrij zone in bove Libië. Heimèt weurt feitelek de lochmach vaan de Libische regering aon ban gelag.
• 30 - Äöpening van 't Nationaal Historisch Museum in Arnhem.

april

• 3 - Saturnus in oppositie
• 9 - 'ne 24-jaorege maan begeit 'n massasjeetpartij in Alphen aan den Rijn en sjut tenao ziechzelf doed. Heibij koume zeve lui um, inclusief d'n daojer.
• 29 - Huwelik van de Britse prins William van Wales mèt Kate Middleton.

mei

• 1 - D'n Amerikaanse president Barack Obama kundeg aon tot Amerikaanse commando's Osama bin Laden höbbe doedgesjote.
• 1 - Paus Johannes Paulus II weurt door zienen opvolger Benedictus XVI zaoleg verklaord.
• 14 - Finale van 't Eurovisiesongfestival 2011 in Dusseldörp, Duutsjlandj. Azerbeidzjan wint 't festival veur 't iers.
• 16 - De Europese Unie stèlt 78 mieljard euro besjikbaar veur Portugal, wat in financieel probleme zit.
• 21 - D'n Ieslandse völkaon Grímsvötn bars oet, wat 't vleegverkier in groete deile vaan Europa stèllègk.
• 26 - Ratko Mladić, Bosnisch-Servische legercommandant in de Bosnische börgeroorlog dee weurt verdach vaan genocide, oorlogsmisdaode en misdaode tege de minsheid, weurt in Servië gearresteerd.

juni

• 20 - Andonis Samaras nömp 't Grieks premiersjap euver vaan Giorgos Papandreou door de aonhawwende Eurocrisis.
• 26 juni - 17 juli - Wereldkampioensjap damesvoetbal in Duitsland. Japan wint 't toernooj.
• 28 - De FAO verklaort de rinderpes veur gans oetgereujd.

juli

• 9 - Aafsjeiing Zuud-Soedan van Soedan.
• 14 - Zuid-Soedan kump es 193e land bij de Vereinegde Naties.
• 20 - Goran Hadžić weurt es lèste door de Joegoslaviëtribbenaol gezochde oorlogsmisdaodeger gearresteerd.
• 21 - De Space Shuttle Atlantis lant op Cape Canaveral. Heimèt sjeit 't Spaceshuttleprogram vaan de NASA definitief oet.
• 22 - In Noorwege begeit de rechsextremis Anders Brejvik twie aonsleeg: eine mèt 'n otobom, boe ach lui bij umkoume, en ein sjeetpartij op 't eiland Utøya, boe heer 69 lui doedsjut.
• 31 - In Thailand vinde zwoer euverstrominge plaots, boe 12,8 lui bij betrokke rake. De Wereldbaank sjat de sjaoj op 1,44 bieljoen baht.

augustus

• 5 - NASA maak bekind tot de Mars Reconnaisance Orbiter vleujbaar (pekel)water op 't oppervlaak vaan de planeet op de foto heet gezat.
• 16-21 - Waereldjóngeredaag in Madrid, Sjpanje
• 20-28 - Rebelle pakke de Libische hoofstad Tripoli. Heimèt is de Libischen opstand de facto gelök.

september

• 2 - 't Nederlands hierevoetbalèlftal wint mèt 11-0 vaan San Marino. Veur Nederland is dit 'n recordeuverwinning.
• 10 - De MV Spice Islander I zink bij de kös vaan Zanzibar. Vaan de zeker 800 lui aon boord koumen 'rs 240 um.
• 12 - Zoeget 100 lui koume um naotot 'n oliepieplijn in Nairobi oontplof.
• 17 - Occupy Wall Street begint in New York. De proteste vaan de Occuypbeweging zalle ziech de maonde dao-op internationaol oetbreie.

oktober

• 20 - Moeammar Kaddhafi, d'n aofgezatte leier vaan Libië, weurt in Sirte umgebrach.
• 20 - De Baskische terreurorganisatie ETA oontbint ziech nao 43 jaor.
• 27 - In 't leech vaan de Europese sjöldecrisis beslut de Europese Unie de hèlf vaan de Griekse sjölde op te koupe, de Europese baanke te herkapitalisere en 't foonds veur financieel stabiliteit aon te völle tot 1 bieljoen euro.
• 28 - 't Lèste posketoer vaan Nederland, in Utrech, geit touw.
• 30 - De allereësjte Grand Prix Formule 1 van India wirt gehawte.
• 31 - Nao sjatting geit de wereldbevolking de grens vaan zeve mieljard lui euver.
• 31 - D'n UNESCO liet Palestina, wat geine VN-lidstaot is, es lid touw.

november

• 11 - De Griekse regering vaan Giorgos Papandreou vilt es gevolg vaan de aonhawwende Eurocrisis.
• 24 - Staotssecreatir Joop Atsma deit officieel de Zandmotor ope, e kunsmaoteg sjiereiland veur de kös vaan Zuid-Holland gemeind um de kös te versterke.

december

• 6 - De Belzje regering-Di Rupo weurt beëideg. De formatie heet 'ne recordtied vaan 541 daog gedoord.
• 19 - De Zweedsen otobouwer Saab weurt failliet verklaord. Moojerbedrief Spyker heet 't neet kinne redde.
• 29 - Samoa en Tokelau verlègke de Internationaol Datumgrens en sloon 30 december euver. Dit doen ze um dezelfden datum te höbbe wie Australië en Nui-Zieland.
• 29 - Bij 'ne groete brand in Helmond goon theater 't Speelhuis en inkel Kubushoezer verlore. Allebei weure gezeen es meisterwerke vaan Piet Blom.

Nobelprieze

• Natuurkunde: Saul Perlmutter, Brian Schmidt en Adam Riess "veur de oontdèkking vaan de versnellende oetbreiing vaan 't universum door woernumminge vaan wij supernova's."
• Sjemie: Dan Schechtman "um de oontdèkking vaan quasikristalle."
• Geneeskunde:
  • Bruce Beutler en Jules A. Hoffmann "um hun oontdèkkinge umtrint de activering vaan aongebore immuniteit."
  • Ralph M. Steinman "um zien oontdèkking vaan de dendritische cel en häör rol in adaptief immuniteit" (postuum oetgereik).
• Literatuur: Tomas Tranströmer "umtot heer us, door zien gecondenseerde, doorziechte beelder, veerse touwgaank tot de wèrkelekheid beujt."
• Vrei: Ellen Johnson Sirleaf, Leyman Gbowee en Tawakkul Karman "um hunne geweldloeze strijd veur de veilegheid vaan vrouwlui en veur 't rech vaan de vrouw op ganse deilnaome aon vreideswerk."
• Economie: Thomas J. Sargent en Christopher A. Sims "um hun empirisch oonderzeuk nao oerzaak en gevolg in de macro-economie."

Persoen vaan 't Jaor

D'n demonstrant

• 8 jannewarie - Prins Vincent vaan Denemarke.
• 8 jannewarie - Prinses Josephine vaan Denemarke.

• 2 jannewarie - Pete Postlethwaite (64), Brits acteur
• 2 jannewarie - Emile Masson jr. (95), Belzje fitserenner
• 3 jannewarie - Yosef Shiloach (69), Israëlische acteur
• 4 jannewarie - Coen Moulijn (73), Nederlandse voetballer
• 4 jannewarie - Gerry Rafferty (63), Sjotse muzekantj
• 4 jannewarie - Ali-Reza Pahlavi (44), Iraanse prins, zoon van Shah Mohammed Reza Pahlavi en Farah Dibah (zelfmaord).
• 6 jannewarie - Raymond Steylaerts (77), Belzje biljarter
• 13 jannewarie - Albert-Jan Evenhuis (69), Nederlandse politicus en sjtaatssecretaris
• 13 jannewarie - Albert Heijn (83), Nederlandse óngernummer
• 14 jannewarie - Peter Post (77), Nederlandse fitserenner, plógleijer en zösdaagsekeuning
• 14 jannewarie - Wil Willems (66), Nederlandse atleet, Nederlands kampioen op de steeple-chase
• 18 jannewarie - Marcel Marlier (80), Belzjen illustrator
• 26 jannewarie - Annemie Bemelmans-Steynebrugh (84), Nederlands-Limburgse dialeksjriefster
• 29 jannewarie - Milton Babbitt (94), Amerikaanse componis
• 6 februari - Gary Moore (58), Ierse rockgitaris
• 8 februari - Marie-Rose Morel (38), Belzje politica
• 12 februari - Fedor den Hertog (64), Nederlandse fietserènner
• 14 februari - George Shearing (91), Brits-Amerikaanse jazzpianis
• 28 februari - Jane Russell (89), Amerikaanse actries
• 4 miert - Simon van der Meer (85), Nederlandse kernfysicus, Nobielprieswènner
• 21 miert - Pinetop Perkins (97), Amerikaanse bluespianis
• 22 miert - Hans Boskamp (78), Nederlandsen acteur en voetballer
• 23 miert - Elizabeth Taylor (79), Brits-Amerikaanse actries
• 27 april - Igor S. Kon (82), Russische seksoloog, filosoof en historicus
• 30 april - Saif al-Arab al-Qaddhafi (29)?, zaon van de Libische leisman
• 1 mei - Osamah bin Ladin (53 of 54), Saoedischen terroris
• 5 mei - Claude Choules (110), lèste veteraan oet d'n Ierste Waereldkreeg
• 9 mei - Wouter Weylandt (26), Belzje fietserènner
• 31 mei - Hans Keilson (101), Duutsj-Nederlandse sjriever
• 2 juni - Willem Duys (82), Nederlandse prizzentator
• 15 juli - Friedrich Wilhelm Schnitzler (82), duutje politike
• 18 juli - John Kraaijkamp sr. (86), Nederlandsen acteur en kemik
• 20 juli - Lucian Freud (88), Britse sjilder
• 23 juli - Amy Winehouse (27), Britse zengeres
• 23 juli - Johnny Hoes (94), Nederlandse leedjessjriever
• 28 juli - Abdoel Fatah Joenis (67), Libische militair en opsjtenjeling
• 5 augustus - Erika Thijs (51), Belsj-Limburgse politica
• 14 augustus - Fritz Korbach (66), Duutsje voetbaltrainer
• 2 september - Tony Corsari (84), Belzje prizzentator
• 15 september - Wade Mainer (104), Amerikaanse countrymusicus
• 26 september - Wangari Maathai (71), Keniaanse activistin
• 26 september - Harry Muskee (70), Nederlandse musicus
• 29 september - Hella Haasse (93), Nederlandse sjriefster
• 5 oktober - Steve Jobs (58), Amerikaansen informaticus en óngernummer
• 14 oktober - Laura Pollán (63), Cubaanse activistin
• 20 oktober - Moe'ammar al-Qaddhafi (67), Libische sjtaotsman
• 22 oktober - Sultan bin Abdoelaziez as-Sa'oed (83), Saoedische prins
• 22 oktober - Morris Tabaksblat (74), Nederlandsen óngernummer
• 23 oktober - Marco Simoncelli (24), Italiaanse motorcoureur
• 28 oktober - Willy De Clercq (84), Belzje politicus
• 2 november - Rijk de Gooyer (85), Nederlandsen acteur
• 7 november - Joe Frazier (67), Amerikaansen bokser
• 10 november - Andy Tielman (75), Nederlandse musicus
• 20 november - Marina Nulens (51), Belsj-Limburgse politica
• 21 november - Gregory Halman (24), Nederlandsen hónkballer
• 1 december - Christa Wolf (82), (Oes-)Duutsje sjriefster
• 15 december - Christopher Hitchens (62), Brits-Amerikaanse publicis
• 17 december - Cesária Évora (70), Kaapverdiaanse zengeres
• 17 december - Kim Jong-il (69 of 70), Naord-Koreaanse sjtaotsman
• 18 december - Vaclav Havel (75), Tsjecho-Slowaakse en Tsjechische sjriever, activis en sjtaotsman
• 24 december - Johannes Heesters (108), Nederlands-Duutsjen acteur en zenger

• Op 20 mei is 't hóngerd jaor geleie dat Annie M.G. Schmidt woort gebore.
• Op 22 oktober is 't twiehóngerd jaor geleie dat Franz Liszt woort gebaore.

In 2011 kump de film Rundskop oet. In deze Belzje film weurt neve Nederlands en Frans ouch veur e groet deil Limbörgs gesproke.

Aander films:

• The Artist
• The Cabin in the Woods