Hydrogen (latín hydrogenium, úr grikskum ὑδρο- hydōr- vatn, og -γενής, -genēs, framleiðari, upprunaliga upphav; symbol H), er eitt frumevni, ið hevur atomnummar 1 í skeiðbundnu skipanini.
Á føroyskum verður evnið eisini nevnt vetni av upprunaheitinum, sum meira neyvt kundi verið umsett vatnupphav. Latínska heitið kemur av, at hydrogen er annað av teimum báðum frumevnunum í vatni. Almenna danska heitið er hydrogen, men heitið brint verður eisini brúkt. Hetta seinna navnið kemur av, at hydrogen brennir væl.
Eginleikar og eyðkenni
Hydrogen er tað einfaldasta grundevnið, sum til er. Tað er tað lættasta evnið, og tað er eisini tað evnið, sum mest er til av.
Hydrogen er gass við atmosferiskt trýst og vanligan hita. Frítt hydrogen finst sum hydrogenmýl, H2. Hydrogen er sera eldfimt; saman við oxygeni gevur tað vatn, H2O.
Hydrogen H finst í trimum isotopum:
Stabilt protium ("vanligt hydrogen") (1H) við einari nukleon; einari proton. Hetta er einasti isotopur uttan neutron.
Stabilt deuterium D (2H) við tveimum nukleonum; einari proton og einari neutron. Verður eisini nevnt tungt hydrogen.
Hydrogen Spectrum TestRadioaktivt tritium T (3H) við trimum nukleonum; einari proton og tveimum neutronum. Verður eisini nevnt supertungt hydrogen.
This article uses material from the Wikipedia Føroyskt article Hydrogen, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Innihaldið er tøkt undir CC BY-SA 4.0 um ikki annað verður viðmerkt. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Føroyskt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
