Temz Spis

An holen n’eo ket ur spis eta pa n’eo ket tennet eus ar plant met eus ar c’hondon, ha pa vefe mesket alies gant ar spisoù o vezañ ma vez implijet evit temzañ ar boued.

Ouzhpenn o implij evit reiñ blaz d’ar meuzioù, an danvezioù struzhel implijet evel spisoù (had, frouezh, gwirizioù, rusk, bulb) a c’hell bezañ implijet war tachennoù all ivez : er vezegiezh, er porfumerezh, e lidoù relijiel, pe evel boued. Kemm a lakaer etre ar spisoù hag al louzoù fin, pa’z eus anv gant ar ger-mañ eus delioù plant implijet ent glas evit reiñ blaz d’ar boued, endra m’eo sec’h danvez ar spisoù.

A-raok ma vefe bet ijinet an doareoù zo bremañ da virout ar boued, e oa pouezus-kenañ ar spisoù evit kuzhat c’hwezh ar brein pe evit adreiñ blaz d’ar bouedoù aet divlaz goude bezañ miret ur pennad. Kenwerzh ar spisoù a oa pouezus en Henamzer hag er Grennamzer. Degaset e veze spisoù eus Azia d’ar broioù arab ha da Europa, dre Hent ar seiz. Ar c’hoant da dremen hep unwerzhouriezh ar broioù arab pe Venezia a lakaas Europiz da glask hentoù mor da vont betek broioù reter Azia, dre ar reter da gentañ ha dre ar c’hornôg goude-se. Ar c’henwerzh-se eo eta a voe unan eus abegoù beajoù moraerien eus Portugal evel Magellan pe Vasco da Gama. Ar c’hoant-se eo ivez a voe abeg deroù impalaeriezhioù Portugal pe an Izelvroioù e reter Azia. Lesanvet e voe an inizi Molukez "inizi ar spisoù". Kristol Goulm a glaskas distreiñ an dour diwar prad Portugaliz dre glask un hent davet Azia en ur vont war-zu ar c’hornôg hag en em gavas en Amerika pa gave dezhañ bezañ tizhet "Indez".