לאגיק

עס איז אן אפטייל פון פסיכאלאגיע און מאטעמאטיק. דורך א לאגישע טעאריע קען מען אנטשיידן צי עטוואס איז אמת אדער פאלש. די יסודות פון לאגיק האט אוועקגעשטעלט דער לאגישער אריסטא.

דער באוווסטער ביישפיל פון אריסטא צו מסביר זיין וואס איז לאגיק, איז ווי פאלגנדיק: אויב מיר ווייסן אז א מענטש איז שטערבלעך, און מיר ווייסן אז אריסטא איז א מענטש, מוז דאך זיין אז אריסטא איז שטערבלעך.

לאגיק שרייבט מען מיט באשטימטע סימבאלן. ${\displaystyle \land }$ באדייט "און". ${\displaystyle \lor }$ באדייט "אדער". ${\displaystyle \Rightarrow }$ באדייט "אויב...דען". ${\displaystyle \lnot }$ און ${\displaystyle \sim }$ באדייטן "נישט".

אויב מיר שרייבן דעם פריעריקן ביישפיל מיט סימבאלן, שרייבט מען עס אזוי:

${\displaystyle (mentsh\Rightarrow shterblekh)\land (aristo\Rightarrow mentsh)\Rightarrow (aristo\Rightarrow shterblekh)}$

און מיט אלגעמיינע צייכונגען שרייבט מען עס אזוי:

${\displaystyle (a\Rightarrow b)\land (c\Rightarrow a)\Rightarrow (c\Rightarrow b)}$

לאגיק אין א קאמפיוטער הייסט אלגאריטם ווייל א קאמפיוטער פראגראם איז געבויעט אויף אן אויפן וואס גיט דעם קאמפיוטער אונטעריכטן וואס צו פראצעסן.

אין אנהייב איז לאגיק געווען בלויז אין די פילאסאפישע קלאסיפיקאציע, אבער במשך די לעצטע הונדערטע יארן האט מען עס צוגעלייגט אויך אין די מאטעמאטישע קלאסיפיקאציע, וואס מען רופט 'מאטעמאטיק לאגיק.

זען • רעדן • ענדערן פילאסאפיע
געביטן אנטאלאגיע • טעאלאגיע • לאגיק • מעטא-עטיק • מעטאפיזיק • מעטאפילאסאפיע • עסטעטיק • עטיק • עפיסטעמאלאגיע • פאליטישע פילאסאפיע • פילאסאפיע פון היסטאריע • פילאסאפיע פון בילדונג • פילאסאפיע פון וויסנשאפט • פילאסאפיע פון מאטעמאטיק • פילאסאפיע פון שפראך
שטראמען/שולעס טאאיזם • האסכולה הפיתגוראית • האסכולה האלאטית • אטאמיסטישע שולע • מוהיזם • לעגאליזם • נאטוראליזם • האסכולה הפריפטטית • האסכולה הסטואית • האסכולה הצינית • נעאפלאטוניזם• האסכולה האפיקוראית • קאנפוציאניזם • סכולסטיקה • ראציאנאליזם • עמפיריציזם • עקזיסטענציאליזם • נעא-קאנפוציאניזם • פענאמענאלאגיע • אנאליטישע פילאסאפיע • פראגמאטיזם • פאסטמאדערניזם • בודהיסטישע פילאסאפיע • הינדואיסטישע פילאסאפיע • דזשייניזם • פילאסאפיע יהודית
פראמינענטע מענטשן פילאסאפן פון דער אוראלטער תקופה לאא צי • קאנפוציוס • טאלעס • פיטאגאראס • העראקליטוס • מו דזה • בודהא • פארמענידעס • פראטאגאראס • דעמאקריטוס • סאקראטעס • פלאטאן • אריסטא • זענאן פון קיטיון • טימאן פון פליוס • פירון מאליס • פלוטינוס • שון דזה • קונדה-קונדה פילאסאפן פונעם מיטל אלטער אויגוסטינוס • דזשאן דנס סקוטוס • אוויצענא • ג'ו שי • רמב"ם • טאמאס פון אקווינא • וויליאם פון אקאם • ניקאלא מאקיאוועלי • טאמאס האבס • פראנסיס בייקאן מאדערנע פילאסאפן רענע דעקארט • ברוך שפינאזא • גאטפריד לייבניץ • דזשאן לאק • דזשארדזש בארקלי • דייוויד היום • זשאן-זשאק רוסא • אימאנועל קאנט • דזשערעמי בענטאם • געארג העגל • דזשאן סטיוארט מיל • ארטור שאפנהאוער • סרן קירקגור • קארל מארקס • פרידריך ניצשע היינטיקע פילאסאפן גאטלאב פרעגע • דזשאן דיואי • עדמונד הוסרל • מארטין היידעגער • בערטראנד ראסל • רודאלף קרנפ • לודוויג וויטגנשטיין • קארל המפל • זשאן-פאל סארטרע • ווילארד וואן אורמאן קוויין • דזשאן רולס • יורגן האברמאס • מישל פוקו
טערמינען גרונטלעכע טערמינען אורזאכלעכקייט • אינסוף • אמת און שקר • אפאסטעריארי • אפריארי • דיאלעקטיק • הנחה • זמן • חומר ורוח • חוק הזהות • גוט און שלעכטס • ישות • כשל לוגי • לוגוס • מהות • רעאליטעט • ערך • פאראדאקס • צדק • תכונה טעאריעס/תפיסות אוטיליטאריזם • אוניווערסאליזם • אימננטיות • אמנה חברתית • בחירה חופשית • בעיית הראוי-מצוי • הבעיה הפסיכופיזית • דעאנטאלאגיע • דואליזם • העדאניזם • האליזם • היסטאריציזם • השכל הפועל • טיעון השפה הפרטית • כשל נטורליסטי • לאגיציזם • מאטעריאליזם • מאניזם • מונאדה • מעכאניזם • מעטאפיזישער נאטוראליזם • ניהיליזם • נאמינאליזם • סוביעקטיוויזם • סאליפסיזם • ספקנות • על-אדם • עשרת הכבלים • פאזיטיוויזם • פטליזם • פאנטעאיזם • הפרא האציל • הצו הקטגורי • הקוגיטו • רעדוקציאניזם • רעלאטיוויזם • תערו של אוקאם
פילאסאפיע פארטאל